Równoważenie życia rodzinnego i zawodowego a jakość życia. Analiza wybranych koncepcji teoretycznych
Article Sidebar
Opublikowane:
cze 27, 2019
Słowa kluczowe:
konflikt rodzina–praca; konflikt praca–rodzina; równowaga praca–rodzina; jakość życia
Main Article Content
Abstrakt
Celem artykułu jest prezentacja wybranych koncepcji teoretycznych odnoszących się do problematyki równoważenia życia rodzinnego i zawodowego. Kluczowym czynnikiem stało się omówienie, szerzej opracowanego w literaturze przedmiotu, podejścia ujmującego tę relację w kategoriach konfliktu (praca–rodzina, rodzina–praca). Podejście to przez długi czas było dominujące w badaniach dotyczących równoważenia ról rodzinnych i zawodowych. Omówione również zostało podejście teoretyczne, wskazujące na pozytywną rolę działań zmierzających do przenoszenia zasobów i kompetencji między rolami. Artykuł kończy tabelaryczne podsumowanie wybranych danych empirycznych, które obrazuje powiązania pomiędzy jakością życia a rozumieniem relacji rodzina–praca w kategoriach konfliktu bądź facylitacji.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Allen, T.D., Herst, D.E.I, Bruck, C.S., Sutton, M. (2000). Consequences associated with work-to-family conflict: A review and agenda for future research. Journal of Occupational Health Psychology, 5 (2), 278-308.
Baka, Ł. (2011). Konflikt między pracą i rodziną a wypalenie zawodowe: pośrednicząca rola zasobów osobowych. Psychologia Społeczna, 4 (19), 367-374.
Baka, Ł. (2012). Wymagania w pracy i w rodzinie a satysfakcja z pracy i satysfakcja z małżeństwa. Mediująca rola konfliktów między pracą i rodziną. Polskie Forum Psychologiczne, 7, (1), 172-186.
Borkowska, S. (2011). Ile pracy, ile życia poza nią? W: S. Borkowska (red.), Programy praca – życie. Z teorii i praktyki. Warszawa: IPISS.
Boyar, S.L., Mosley, Jr., D.C. (2007). The Relationship between Core Self-Evaluations and Work and Family Satisfaction: The Mediating Role of Work–Family Conflict and Facilitation. Journal od Vocational Behavior, 71, 265-281.
Clutterbuck, D. (2005). Równowaga między życiem zawodowym a osobistym. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Greenhaus, J.H., Beutell, N.J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Academy of Management Revew,10 (1), 76-88.
Greenhaus, J.H., Powell, G.N. (2006). When work and family are allies: A theory of work–family enrichement. Academy of Management Review, 31(1), 72-92.
Greenhaus, J.H., Allen, T.D. (2011). Work–family balance: a review and extension of the literature. W: J.C. Quick i L.E. Tetrich (red.), Handbook of occupational health psychology (s. 165-183). Washington DC: APA.
Hanson, G.C., Hammer, L.B., Colton, C.L. (2006). Development nad Validation of a Multidimensional Scale of Perceived Work–Family Positive Spillover. Journal of Occupational Health Psychology, 11(3), 249-265.
Janicka, I. (2008). Konflikt w relacji rodzina–praca a jakość życia jednostki. W: L. Golińska i B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 418-430). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kahn, R.L., Wolf, D.M., Quinn, R., Shoek, J.D., Rosenthal, R.A. (1964). Organizational Stress. New York: Wiley.
Kossek, E.E., Ozeki, C. (1998). Work–family conflict, policies, and the job–life satisfaction relationship: A review and directions for Organizational behavior. Human resources research. Journal of Applied Psychology, 83 (2), 139-149.
Kowalczyk, J., Rzepa, T. (2015). Konflikt ról rodzinnych i zawodowych a poczucie satysfakcji z życia. Opuscula Sociologica, 12, 67-76.
Lachowska, B. (2012a). Praca i rodzina. Konflikt czy synergia? Lublin: Wydawnictwo KUL.
Lachowska, B. (2012b). Konflikt i facylitacja między rolami rodzinnymi i zawodowymi a jakość życia pracujących rodziców. Psychologia Społeczna, 7, 4 (23), 353-371.
Lubrańska, A. (2014). Konflikt praca–rodzina i rodzina–praca w aspekcie różnic międzypłciowych i międzypokoleniowych. Medycyna Pracy, 65 (4), 521-533.
Oleś, P. (2002). Jakość życia w zdrowiu i chorobie. W: P. Oleś, S. Steuden i J. Toczołowski (red.), Jak świata mniej widzę: zaburzenia widzenia a jakość życia (s. 37-42 ). Lublin: TN KUL.
Patterson, J.M. (2002). Integrating family resilience and family stres theory. Journal of Marriage nad the Family, 64, 349-360.
Seligman, M.E.P. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. New York: Free Press.
Tomaszewska-Lipiec, T. (2014). Równowaga praca – życie pozazawodowe czynnikiem wspomagającym rozwój zawodowy. Polityka Społeczna, 3, 17-22.
Voydanof, P. (2005). Social integration, work–family conflict and facilitation, and job and marital quality. Journal of Marriage anf Family, 67, 666-679.
Wayne, J.H., Grzywacz, J.G., Carlson, D.S., Kacmar, K.M. (2007). Work–family facilitation: A theoretical explanation and model of primary antecedents and consequences. Human Resource Management Review, 17, 63-76.
Zalewska, A.M. (2003). Dwa światy. Emocjonalne i poznawcze oceny jakości życia i ich uwarunkowania u osób o wysokiej i niskiej reaktywności. Warszawa: Akademica.
Zalewska, A. (2008). Konflikty praca–rodzina – ich uwarunkowania i konsekwencje. Pomiar konfliktów. W: L. Golińska i B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 403-418). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Baka, Ł. (2011). Konflikt między pracą i rodziną a wypalenie zawodowe: pośrednicząca rola zasobów osobowych. Psychologia Społeczna, 4 (19), 367-374.
Baka, Ł. (2012). Wymagania w pracy i w rodzinie a satysfakcja z pracy i satysfakcja z małżeństwa. Mediująca rola konfliktów między pracą i rodziną. Polskie Forum Psychologiczne, 7, (1), 172-186.
Borkowska, S. (2011). Ile pracy, ile życia poza nią? W: S. Borkowska (red.), Programy praca – życie. Z teorii i praktyki. Warszawa: IPISS.
Boyar, S.L., Mosley, Jr., D.C. (2007). The Relationship between Core Self-Evaluations and Work and Family Satisfaction: The Mediating Role of Work–Family Conflict and Facilitation. Journal od Vocational Behavior, 71, 265-281.
Clutterbuck, D. (2005). Równowaga między życiem zawodowym a osobistym. Kraków: Oficyna Ekonomiczna.
Greenhaus, J.H., Beutell, N.J. (1985). Sources of conflict between work and family roles. Academy of Management Revew,10 (1), 76-88.
Greenhaus, J.H., Powell, G.N. (2006). When work and family are allies: A theory of work–family enrichement. Academy of Management Review, 31(1), 72-92.
Greenhaus, J.H., Allen, T.D. (2011). Work–family balance: a review and extension of the literature. W: J.C. Quick i L.E. Tetrich (red.), Handbook of occupational health psychology (s. 165-183). Washington DC: APA.
Hanson, G.C., Hammer, L.B., Colton, C.L. (2006). Development nad Validation of a Multidimensional Scale of Perceived Work–Family Positive Spillover. Journal of Occupational Health Psychology, 11(3), 249-265.
Janicka, I. (2008). Konflikt w relacji rodzina–praca a jakość życia jednostki. W: L. Golińska i B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 418-430). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Kahn, R.L., Wolf, D.M., Quinn, R., Shoek, J.D., Rosenthal, R.A. (1964). Organizational Stress. New York: Wiley.
Kossek, E.E., Ozeki, C. (1998). Work–family conflict, policies, and the job–life satisfaction relationship: A review and directions for Organizational behavior. Human resources research. Journal of Applied Psychology, 83 (2), 139-149.
Kowalczyk, J., Rzepa, T. (2015). Konflikt ról rodzinnych i zawodowych a poczucie satysfakcji z życia. Opuscula Sociologica, 12, 67-76.
Lachowska, B. (2012a). Praca i rodzina. Konflikt czy synergia? Lublin: Wydawnictwo KUL.
Lachowska, B. (2012b). Konflikt i facylitacja między rolami rodzinnymi i zawodowymi a jakość życia pracujących rodziców. Psychologia Społeczna, 7, 4 (23), 353-371.
Lubrańska, A. (2014). Konflikt praca–rodzina i rodzina–praca w aspekcie różnic międzypłciowych i międzypokoleniowych. Medycyna Pracy, 65 (4), 521-533.
Oleś, P. (2002). Jakość życia w zdrowiu i chorobie. W: P. Oleś, S. Steuden i J. Toczołowski (red.), Jak świata mniej widzę: zaburzenia widzenia a jakość życia (s. 37-42 ). Lublin: TN KUL.
Patterson, J.M. (2002). Integrating family resilience and family stres theory. Journal of Marriage nad the Family, 64, 349-360.
Seligman, M.E.P. (2002). Authentic happiness: Using the new positive psychology to realize your potential for lasting fulfillment. New York: Free Press.
Tomaszewska-Lipiec, T. (2014). Równowaga praca – życie pozazawodowe czynnikiem wspomagającym rozwój zawodowy. Polityka Społeczna, 3, 17-22.
Voydanof, P. (2005). Social integration, work–family conflict and facilitation, and job and marital quality. Journal of Marriage anf Family, 67, 666-679.
Wayne, J.H., Grzywacz, J.G., Carlson, D.S., Kacmar, K.M. (2007). Work–family facilitation: A theoretical explanation and model of primary antecedents and consequences. Human Resource Management Review, 17, 63-76.
Zalewska, A.M. (2003). Dwa światy. Emocjonalne i poznawcze oceny jakości życia i ich uwarunkowania u osób o wysokiej i niskiej reaktywności. Warszawa: Akademica.
Zalewska, A. (2008). Konflikty praca–rodzina – ich uwarunkowania i konsekwencje. Pomiar konfliktów. W: L. Golińska i B. Dudek (red.), Rodzina i praca z perspektywy wyzwań i zagrożeń (s. 403-418). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.