Cele nauczania w myśli Kazimierza Twardowskiego

Abstrakt

Filozofia Kazimierza Twardowskiego jest dobrze znana wszystkim, którzy interesują się tą dziedziną wiedzy. Tego samego nie da się już powiedzieć o jego poglądach pedagogicznych, które zostały w znacznym stopniu zapomniane. O umiejętnościach dydaktycznych Kazimierza Twardowskiego z uznaniem wypowiadał się między innymi Wincenty Okoń, umieszczając jego sylwetkę w pracy Wizerunki sławnych pedagogów polskich. Uznał go tym samym za jednego z największych pedagogów polskich XX wieku. W artykule rekonstruuję tylko niektóre aspekty myśli pedagogicznej Kazimierza Twardowskiego. Koncentruję się przede wszystkim na celach kształcenia, jakie stawiał sobie w swojej pracy dydaktycznej. Rozpoczynam od ogólnej definicji pojęcia „cele kształcenia” oraz pokazuję, jak było ono rozumiane przez Kazimierza Twardowskiego, następnie przywołuję proponowany przez niego podział celów kształcenia, na koniec zaprezentuję sylwetkę idealnego wychowanka, jaką proponował ten filozof. Sylwetka idealnego wychowanka została przedstawiona z dwóch stron. Zarówno od strony przedmiotowej, odnoszącej się to całokształtu wiedzy, jaką powinien uczeń zdobyć w trakcie edukacji, jak również od strony podmiotowej, czyli umiejętności oraz cech charakteru, które powinny zostać w nim zaszczepione. Rekonstrukcja opiera się zarówno na pismach Twardowskiego, które odnoszą się bezpośrednio do omawianej tematyki, nieopublikowanych wykładach z dydaktyki, notatkach, jak również na jego publikacjach dotyczących etyki, logiki i psychologii. W artykule przywołuję także fragmenty ocen opisowych, jakie Kazimierz Twardowski stawiał swoim studentom, co pozwoli uzyskać wgląd w jego warsztat dydaktyczno-wychowawczy.