Sytuacja rodzinna a poczucie koherencji i przekonanie o własnej skuteczności młodzieży przebywającej w placówkach socjalizacyjnych
Main Article Content
Abstrakt
Celem opracowania jest analiza sytuacji rodzinnej i rozwoju osobowego wychowanków placówek socjalizacyjnych. Podstawą teoretyczną badań jest założenie, że jednym z podstawowych warunków skutecznej interwencji i pomocy psychologicznej jest wsparcie rozwoju osobowego wychowanków. Dlatego w przeprowadzonych badaniach diagnostycznych skoncentrowano się na podstawowym wymiarze osobowym, jakim jest poczucie własnej skuteczności i poczucie koherencji. Diagnoza poczucia własnej skuteczności pozwala nie tylko lepiej rozumieć istotę problemów społecznych i osobowych wychowanka, ale przede wszystkim planować trafne oraz skuteczne metody oddziaływania wychowawczego, socjoterapeutycznego czy resocjalizacyjnego.
Badania przeprowadzone w grupie 261 wychowanków wykazały, że wychowankowie placówek socjalizacyjnych charakteryzują się istotnie niższym poczuciem koherencji (spójności) oraz niższym poczuciem własnej skuteczności, niż ich rówieśnicy wychowywani w rodzinach. Wychowankowie placówek socjalizacyjnych postrzegają swoje zasoby społeczne, osobowe, somatyczne, psychiczne jako niewystarczające, aby sprostać pojawiającym się trudnościom. W rezultacie też odczuwają niższe poczucie sensowności własnych działań i działań innych ludzi, zatem w mniejszym stopniu odczuwają, że ich życie ma sens.
Badania dowiodły, jak potrzebne i ważne są skuteczne, powtarzalne i dostosowane do problemów wychowanków działania interwencyjne.
Article Details
Bibliografia
Antonovsky A.: Rozwikłanie tajemnicy zdrowia. Jak radzić sobie ze stresem i nie zachorować, Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii 1995.
Heszen I., Sęk H.: Psychologia zdrowia, Warszawa: PWN 2007.
Koniarek J., Dudek B., Makowska Z.: Kwestionariusz Orientacji Życiowej. Adaptacja The Sense of Coherence Questionnaire (SOC) A. Antonovsky'ego, „Przegląd Psychologiczny” 1993, nr4, s.491-502.
Niewiadomska I.: Osobowościowe uwarunkowania skuteczności kary pozbawienia wolności. Lublin: Wydawnictwo KUL 2007.
Niewiadomska I., Kalinowski M.: Zasoby adaptacyjne zagrożonej uzależnieniami młodzieży miejskiej, w: Skazani na wykluczenie!? Zasoby adaptacyjne osób zagrożonych marginalizacją społeczną, red. M.Kalinowski, I.Niewiadomska. Lublin: Wydawnictwo KUL 2010, s.289-328.
Obuchowski K.: Przez galaktykę potrzeb. Psychologia dążeń ludzkich, „Przegląd Psychologiczny” 54(2011), nr 1.
Sęk H.: Salutogeneza i funkcjonowanie właściwości poczucia koherencji, w: Zdrowie – stres – zasoby, red. H. Sęk, T. Pasikowski, Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora 2001, s. 46-53.
Zwoliński M.: Kontrowersje dotyczące struktury czynnikowej Kwestionariusza Orientacji Życiowej (skali SOC) A. Antonovsky'ego, „Przegląd Psychologiczny” 2000, nr 3.