Tożsamość płciowa kobiet na progu wczesnej dorosłości

Main Article Content

Alicja Orzeszek

Abstrakt

Tożsamość płciowa jest jednym z wymiarów tożsamości człowieka. W literaturze znajdujemy liczne jej ujęcia oraz definicje. Tożsamość płciową rozumie się jako fenomen psychologiczny, którego podstawą jest stosunkowo stabilna płeć biologiczna. Najogólniej tożsamość płciową można określić jako wiedzę jednostki o przynależności do określonej grupy płciowej. Tożsamość płciową można charakteryzować za pomocą modeli. Wyróżniamy model jedno-, dwu- i wieloczynnikowy.


Dla niniejszego artykułu istotny jest dwuczynnikowy model tożsamości płciowej Sandry Bem. Zakłada on istnienie schematów płci oraz różnicowanie się płci w wymiarze biologicznym, psychologicznym i społeczno-kulturowym. Ze względu na ilość cech męskich i żeńskich model wyróżnia osoby: określone płciowo, androgyniczne, nieokreślone płciowo oraz krzyżowo określone. Model został wykorzystany w badaniach empirycznych. Na podstawie uzyskanych danych sformułowano następujące wnioski: 1. Najliczniejszą grupę stanowią kobiety kobiece, 2. Drugą pod względem liczebności jest grupa kobiet androgynicznych, 3.Najmniej liczną grupę stanowią kobiety o nieokreślonym poczuciu tożsamości płciowej, 4.Kobiety, które cechuje większy odsetek cech męskich, częściej kierują się ku aktywnościom społecznie uznawanym za męskie.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Blaim A.: Różnicowanie się płci, w: Rodzina i dziecko, red. M. Ziemska, Warszawa: PWN 1980.
Bokszański Z.: Tożsamość, w: Encyklopedia socjologii, red. H. Domański, W. Morawski, J. Mucha [i in.], t. IV, Warszawa: Oficyna Naukowa 2002.
Brzezińska A.: Społeczna psychologia rozwoju, t. III, Warszawa: Scholar 2000.
Colman A.M.: Słownik psychologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN 2009.
Cross S.E., Markus H.R.: Płeć w myśleniu, przekonaniach i działaniu: podejście poznawcze, w: Kobiety i mężczyźni: odmienne spojrzenie na różnice, red. B. Wojciszke, Gdańsk: GWP 2002.
Jedlikowska D.: Tożsamość jako somatyzacja, w: Idee i myśliciele. Tożsamość, podmiot, komunikowanie. Prace Katedry Kulturoznawstwa i Filozofii Wydziału Humanistycznego Akademii Górniczo-Hutniczej, t. XI, red. I.S. Fiut, Kraków: Wydawnictwo AGH 2009.
Mandal E.: Kobiecość i męskość w psychologii, w: Tożsamość społeczno-kulturowa płci, red. A. Barska, E. Mandal, Opole: Wydawnictwo Uniwersytetu Opolskiego 2003.
Martin C. L.: Płeć/płeć psychiczna (gender), w: Encyklopedia Blackwella. Psychologia społeczna, red. A.S.R. Mansteead, M. Hewstone, Warszawa: Jacek Santorski 1995.
Mikołajczyk M.: Cele życiowe licealistów i studentów w zależności od reaktywności i płci, „Psychologia Wychowawcza” 40(1996), nr 1.
Miluska J.: Tożsamość kobiet i mężczyzn w cyklu życia, Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM 1996.
Nikitorowicz J.: Młodzież pogranicza kulturowego Polski, Białorusi i Ukrainy wobec integracji europejskiej. Tożsamość, plany życiowe, wartości, Białystok: Trans Humana 2000.
Reber A.S., Reber E.S.: Słownik psychologii, wyd. IV, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2005.
Reber A.S.: Tożsamość, w: Słownik psychologii, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar 2002.
Sekuła-Kwaśniewicz H.: Płeć, w: Encyklopedia socjologii, red. H. Domański, W. Morawski, J. Mucha [i in.], t. III, Warszawa: Oficyna Naukowa 2000.
Strelau J.: Psychologia. Podręcznik akademicki, t. III: Jednostka w społeczeństwie i elementy psychologii stosowanej, Gdańsk: GWP 2000.
Wosińska W.: Płeć a zachowania społeczne, w: Encyklopedia psychologii, red. W. Szewczuk, Warszawa: Wydawnictwo Fundacji Innowacja 1998.
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2002,100/luty,176/trudnosci_w_osiaganiu_tozsamosci_plciowej,1247.html [dostęp: 13 grudnia 2009].
http://www.pismo.niebieskalinia.pl/index.php?id=310 [dostęp: 13 grudnia 2009].
http://www.eid.edu.pl/archiwum/2002,100/luty,176/trudnosci_w_osiaganiu_tozsamosci_plciowej,1247.html [dostęp: 13 grudnia 2009].