Nauczyciele w systemie organizacji polskiego szkolnictwa sobotniego w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej

Main Article Content

Olga Zamecka-Zalas

Abstrakt

Edukacja ojczysta dziecka oraz przygotowanie w tym celu kadr pedagogicznych na uchodźstwie były nadrzędnym zadaniem polskich środowisk oświatowych przebywających po drugiej wojnie światowej w Wielkiej Brytanii. Gdy wycofane zostało uznanie dla rządu polskiego w Londynie, to właśnie działacze nauczycielscy przejęli ogromny trud utrzymania polskiego szkolnictwa, a tym samym przeciwdziałania wynarodowieniu młodego pokolenia Polaków. Celem artykułu jest ukazanie sytuacji nauczycieli w systemie organizacyjnym polskiego szkolnictwa oraz roli Zrzeszenia Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą, które stworzyło podwaliny pod system szkół przedmiotów ojczystych. W artykule ponadto ukazano cele działalności nauczycieli, którzy byli ogarnięci wielką społeczną pasją i umiłowaniem tradycji, różnorodne formy kształcenia oraz ich ogromną rolę w wychowaniu dzieci w polskiej kulturze i tradycji.


W celu realizacji problemu badawczego zastosowano metodę monograficzną, krytykę analizy dokumentów i piśmiennictwa w tym zakresie.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Archiwum Akt Nowych w Warszawie. Zrzeszenie Nauczycieli Polskich w Wielkiej Brytanii. 220/25/2, k.3 [ Jest to fragment zespołu akt: Organizacje polskie w Wielkiej Brytanii 1940-1946, przekazanego z b. Archiwum KC PZPR w Warszawie.
Chmielewski, W. (2017). Polska myśl i praktyka pedagogiczna na uchodźstwie w czasie II wojny światowej (1939-1945). Zarys problematyki. Przegląd Historyczno-Oświatowy, 1-2, 115-132.
Chmielewski, W. (2013). Przygotowanie kadr oświatowych na uchodźstwie w latach 1941-1948. Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Chmielewski, W. (2015). Zrzeszenie Nauczycieli Polaków w Wielkiej Brytanii wobec kraju (1941-1946). Przegląd Historyczno-Oświatowy, 3-4 (229-230), 126-147.
Dąbrowski, J. (1946). W sprawie zmiany programów nauczania. Wiadomości Nauczycielskie, 1-3, 12.
Donigiewicz, W. (1946). Drogi oświaty na uchodźstwie. Wiadomości Nauczycielskie, 4-6, 4-5.
IPMS, Ministerstwo WRiOP, sygn.. A. 19.I/13 c, Przemówienie Generała Broni Józefa Hallera, wygłoszone na zjeździe Nauczycieli Szkół Średnich i Powszechnych w Perth dnia 6 marca 1941. Cyt. za: Chmielewski, W. (2013). Przygotowanie kadr oświatowych na uchodźstwie w latach 1941-1948 (s. 40). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Jaworski, F. ( 1964). Szkoła a nauczyciel. Postulaty dotyczące pracy nauczycieli w szkołach przedmiotów ojczystych. Wychowanie Ojczyste, 4, 15-17.
Kondracki, T. (1996). Historia Stowarzyszenia Polskich Kombatantów w Wielkiej Brytanii. Londyn: Zarząd Główny SPK w Wielkiej Brytanii.
Kowalik, J. (1939). Bibliografia czasopism polskich wydanych poza granicami kraju od września 1939 roku, t. 3. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Nowicki, W. (1943). Przed 1-szym Nadzwyczajnym Walnym Zebraniem Zrzeszenia Nauczycieli Polaków w Wielkiej Brytanii. Wiadomości Nauczycielskie, 2, 9-10.
Podhorodecka, A. (2003). W służbie oświacie. 50 lat Polskiej Macierzy Szkolnej 1953-2003. Londyn: Polska Macierz Szkolna.
Radzik, T. (1991). Z dziejów społeczności polskiej w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej (1945-1990). Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Radzik, T. (1992). Zrzeszenie Nauczycielstwa Polskiego Zagranicą w latach 1941-1991. Lublin: Agencja Wydawniczo-Handlowa AD.
Radzik, T. (1991). Szkolnictwo polskie w Wielkiej Brytanii po drugiej wojnie światowej. Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej.
Uchwały zjazdu. W: O przyszłość szkoły polskiej. Sprawozdanie ze Zjazdu Zrzeszenia Nauczycieli Polaków w W[ielkiej] Brytanii. 1-3 X 1943. Londyn, Glasgow 1944. Cyt. za: Chmielewski, W. (2013). Przygotowanie kadr oświatowych na uchodźstwie w latach 1941-1948 (s. 45). Warszawa: Oficyna Wydawnicza ASPRA-JR.
Zamecka-Zalas, O. (2019). Polskie szkoły przedmiotów ojczystych w Wielkiej Brytanii w latach 1948-1989. Piotrków Trybunalski: Wydawnictwo Uniwersytetu Jana Kochanowskiego w Kielcach filia w Piotrkowie Trybunalskim.