Rodzina i rodzicielstwo w kulturze realnego socjalizmu – między ideologią a codziennością
Article Sidebar
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Main Article Content
Abstrakt
Celem artykułu jest ukazanie sensu i znaczenia nadawanego rodzinie i rodzicielstwu w kulturze realnego socjalizmu w Polsce w latach 70. W badaniach przyjęto założenie, iż w okresie realnego socjalizmu rodzina funkcjonowała w dwóch odrębnych wymiarach, czyli w kulturze oficjalnej i nieoficjalnej. Kultura oficjalna tworzona była odgórnie przez aparat władzy, ideologię marksistowską, celową indoktrynację i tworzyła rzeczywistość pozoru. Kultura nieoficjalna powstawała oddolnie, spontanicznie, na bazie kultury chrześcijańskiej i polskiej tradycji. Każda z tych kultur posiadała inną wizję rodziny i odmienny stosunek do wartości rodzinnych. Zasadnicze pytanie artykułu brzmi: jaki sens i znaczenie nadawano rodzinie i rodzicielstwu w kulturze oficjalnej oraz w kulturze nieoficjalnej w warunkach realnego socjalizmu lat 70? Odpowiedzi na to pytanie poszukiwano w oparciu o analizę różnego typu źródeł, m.in. czasopism kobiecych, dokumentów osobistych oraz dokumentów naukowych. W badaniach przyjęto perspektywę pedagogiczno-historyczną, metodę badania zawartości mediów oraz metodę analizy treści. Podstawę teoretyczną stanowiły: środowiskowo-ekologiczna teoria S.E. Hobfolla oraz koncepcja sytuacji trudnej autorstwa T. Tomaszewskiego.
Article Details
Bibliografia
Doniec, R. (2019). Rodzina polska w kulturze realnego socjalizmu. Między ideologią a codziennością. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Doniec, R. (2019). Między edukacją a indoktrynacją. Dobra rodziny na łamach czasopism kobie- cych w Polsce lat 70. Na przykładzie czasopism „Przyjaciółka” i „Kobieta i Życie”. Pedagogika Społeczna, 4 (74), 199-222.
Hobfoll, S.E. (1989). Conservation of Resources: A New Attempt at Conceptualizing Stress. Ame- rican Psychologist, 44.
Hobfoll, S.E. (2006). Stres, kultura i społeczność. Psychologia i filozofia stresu, przeł. M. Kacmajor. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne. Kobieta i Życie, 1975, 1-52.
Kawula, S. (1973). Działalność wychowawcza rodziny wiejskiej. Acta Universitatis Nicolai Copernici. Nauki Humanistyczno-Społeczne. Socjologia Wychowania, 56, 115.
Księga Listów PRL-u (2004). Część 3, 1971-1989, wybór i oprac. G. Sołtysiak. Warszawa: Baobab. Kosterkiewicz, B. (1976). Rodzina socjalistyczna – a więc jaka? Warszawa: Książka i Wiedza. Kurzynowski, A. (2000). Przemiany wzorów karier zawodowych kobiet w latach 1950-1889.
W: A. Żarnowska, A. Szwarc (red.). Kobiety i praca. Wiek XX i XIX. Warszawa: DIG.
Kłoskowska, A. (1959). Modele społeczne i kultura masowa. Przegląd Socjologiczny, 2. Kwaśniewski, K. (1971). Społeczna i wychowawcza sytuacja dziecka na wsi opolskiej. Roczniki Socjologii Wsi, 1.
Memoriał Episkopatu Polski do Rządu PRL (1978). O rodzinie polskiej z dnia 8 stycznia 1978 roku, AAN, sygn. 284.
Przyjaciółka, 1975, 1-52.
Rodzina socjalistyczna – a więc jaka?( 1976), oprac. B. Kosterkiewicz. Warszawa: Książka i Wiedza. Sokół, Z. (1998). Prasa kobieca w Polsce w latach 1945-1995. Rzeszów:Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogicznej.
Sokół, Z. (2003). „Przyjaciółka” – tygodnik kobiecy. Studia Bibliologiczne Akademii Świętokrzyskiej, 7. Staniszkis, J. (1989). Ontologia socjalizmu. Warszawa: Wydawnictwo In Plus.
Tomaszewski, T. (1965). O sytuacjach trudnych. W: Higiena psychiczna i nerwice dziecięce. Wrocław: Wydawnictwo PAN Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Świda, H. (1982). Model rodziny w świadomości młodzieży. W: M. Jarosz (red.). Rodzina polska lat siedemdziesiątych. Warszawa: PWN.
Sztompka, P. (2002). Socjologia. Analiza społeczeństwa. Kraków: Wydawnictwo „Znak”.