Dziecko w sytuacji rozwodu rodziców

Main Article Content

Małgorzata Cywińska

Abstrakt

Rozwód jest wydarzeniem przełomowym w życiu każdego członka rodziny. Można go rozpatrywać w perspektywie indywidualnej, diadycznej i rodzinnej. W niniejszym tekście rozpatrywany jest głównie w kontekście rodzinnym i najmłodszych członków tejże wyjątkowej wspólnoty. Dla dzieci rozwód oznacza utratę pełnej rodziny i wiąże się z szeregiem – traumatycznych dla ich funkcjonowania – bezpośrednich i odroczonych w czasie skutków rozwodu rodziców. Szczególnym wymiarem sytuacji rozwodowych są „przetargi o dziecko” we wszystkich fazach procesu rozwodowego. Będąc obiektem manipulacji, indoktrynacji i instrumentem w konflikcie rodziców, dzieci doświadczają ogromnej krzywdy – bolesnych uczuć, niezaspokojenia ważnych dla swego rozwoju potrzeb. Dlatego też nie do przecenienia jest wspieranie rodzin i ich dzieci w sytuacjach rozwodowych. Wybrane przykłady form wsparcia psychologiczno-pedagogicznego we wskazanym aspekcie zamykają rozważania dotyczące jednego z najtrudniejszych problemów życia społecznego oraz jednego z największych zagrożeń współczesnej rodziny.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Beisert, M. (2000). Rozwód. Proces radzenia sobie z kryzysem. Poznań: Wydawnictwo Fundacji Humaniora.
Beisert, M. (1994a). Rozwód jako wydarzenie krytyczne w cyklu rozwoju rodziny. Problemy Rodziny, 2, 41-46.
Beisert, M. (1994b). Strategie zmagania się z rozwodem i jego następstwami. Problemy Rodziny, 6, 13-18.
Brągiel, J. (2004). Długoterminowy wpływ rozwodu rodziców na dzieci. W: A.W. Janke (red.), Pedagogika rodziny na progu XXI wieku. Rozwój, przedmiot, obszary refleksji i badań (s.193-202). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Cudak, H. (2010). Zagrożenia emocjonalne i społeczne dzieci z rodzin rozwiedzionych. Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek.
Czerederecka, A. (1999). Syndrom odosobnienia od jednego z rodziców u dzieci z rozbitych rodzin. Nowiny Psychologiczne, 4, 5-13.
Izdebska, J. (2004). Dziecko osamotnione w rodzinie. Kontekst pedagogiczny. Białystok: Wydawnictwo Uniwersyteckie Trans Humana.
Keith, V.M., Finlay, B. (1988). The impact of parental divorce on children`s educational attainment, marital timing, and likehood of divorce. Journal of Marriage and Family, 50, 3, 797-809. Matyjas, B. (2017). Dzieciństwo w rodzinie rozwiedzionej. Formy wsparcia psychologiczno-pedagogicznego rodzin po rozwodzie. W: M. Parzyszek, M. Samorańska (red.), Rodzina – wsparcie i pomoc (s. 99-109). Lublin: Episteme.
Melosik, Z. (2003). Pedagogika postmodernizmu. W: Z. Kwieciński, B. Śliwerski (red.), Pedagogika, vol. 1 (s. 452- 464). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Melosik, Z. (1995). Postmodernistyczne kontrowersje wokół edukacji. Toruń–Poznań: Wydawnictwo Edytor.
Nowak, B.M. (2012). Rodzina w kryzysie. Studium resocjalizacyjne. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Nowak-Dziemianowicz, M. (1994). Małżeństwo wobec rozwodu. Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pohorecka, A. (1994). Czy dziecko musi być kozłem ofiarnym? W: A. Pohorecka (red.), Rozwód? Czy się rozwodzić? Jak się rozwodzić? Co po rozwodzie? (s. 90-115). Warszawa: Instytut Psychiatrii i Neurologii.
Piotrowska, M. (2015). Rozwód w rodzinie wyzwaniem dla współczesnego poradnictwa rodzinnego. Refleksje doradcy. W: M. Piorunek (red.), Dymensje poradnictwa i wsparcia społecznego w perspektywie interdyscyplinarnej (s. 201-210). Poznań: Wydawnictwo Naukowe UAM.
Rodzicielski Plan Wychowawczy. Porozumienie rozstających się rodziców (2009). Warszawa: Wydawnictwo Centrum Mediacji Partners Polska.
Senator, D. (2010). Więź zdezorganizowana jako czynnik ryzyka patologii w dzieciństwie i dorosłości. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości (s. 43-62). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Siewierska, A., Śliwczyńska, J., Misiec, M., Namysłowska, I. (2012). Więzi czy wiązania – przebieg procesu separacji międzypokoleniowej w rodzinach dorastającej młodzieży. W: B. Tryjarska (red.), Bliskość w rodzinie. Więzi w dzieciństwie a zaburzenia w dorosłości (s. 81-97). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
Sokal, U. (2005). Więzi uczuciowe dorosłych dzieci z rodzicami w rodzinach rozwiedzionych. Elbląg: Wydawnictwo Elbląskiej Uczelni Humanistyczno-Ekonomicznej.
Stojanowska, W. (1997). Ochrona dziecka przed negatywnymi skutkami konfliktu między jego rodzicami. Warszawa: Wyższa Szkoła Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej.
Śliwerski, B. (2004). Współczesne teorie i nurty wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls. Wallerstein, J.S., Blakeslee, S. (1989). Second chances: Men, women and children a decade after divorce. New York: Ticknor & Fields.
Wolchik, S.A. i in. (2002). Six-year follow-up of preventive interventions for children of divorce a randomized controlled trial. Journal of American Medical Association, 285/15, 1874-1881.