Wzmacnianie rezyliencji w rodzinie – współczesną potrzebą

Main Article Content

Anna Błasiak
Ewa Dybowska

Abstrakt

Zjawisko rezyliencji stanowi przedmiot zainteresowań wielu dyscyplin naukowych, w tym także pedagogiki. Celem artykułu był naukowy namysł nad konstruktem rezyliencji w kontekście społecznej zmiany i nowych potrzeb w wychowaniu (rodzinnym) oraz ukazanie znaczenia rezyliencji dla człowieka i jego systemu rodzinnego. Przedstawiono koncepcję rezyliencji i rezylientnej rodziny, wskazując na etymologię nazwy, mechanizmy tego zjawiska i jego związki z środowiskiem rodzinnym, gdzie dokonuje się proces rozwijania i wzmacniania rezyliencji. Zaprezentowano argumenty, że rezyliencja może być istotnym konstruktem dla dzieci i ich rodziców, by byli bardziej odporni na zagrożenia i lepiej przygotowani do przezwyciężania trudności oraz optymalnego funkcjonowania w świecie permanentnej zmiany i budowania satysfakcjonujących relacji międzyludzkich. Proces wspierania rezyliencji można zatem traktować jako obszar rozwoju osoby i rodziny. Tekst zamykają implikacje pedagogiczne, które zawierają wytyczne dotyczące budowania i wzmacniania rezyliencji w rodzinie.

Article Details

Dział
Artykuły

Bibliografia

Black, K., Lobo, M. A. (2008). Conceptual Review of Family Resilience Factors. Journal of Family Nursing, 14,1 (February), 33-55.
Boczkowska, M. (2020). Resilience rodziny – geneza koncepcji, główne pojęcia, kierunki badań. Niepełnosprawność. Dyskursy pedagogiki specjalnej, 37, 40-55.
Coyle, James P. (2011). Resilient Families Help Make Resilient Children. Journal of Family Strengths; 11,1.
Cyrulnik, B. (2015). Opiekunowie i proces rezyliencji. Studia Poradoznawcze/Journal of Coun- sellogy, 4. 121-130.
Czech-Włodarczyk, C. (2018). Potencjał społeczny i pedagogiczny koncepcji social resilience w erze neoliberalnej. Forum Pedagogiczne, 1, 183-194.
Grant, G., Ramcharan, P., Flynn, M. (2007). Resilience in families with children and adult mem- bers with intellectual disabilities: Tracing elements of a psycho-social model. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities, 20, 563-575.
Junik, W. (2011). Zjawisko rezyliencji – wybrane problemy metodologiczne. W: W. Junik (red.). Resilience. Teoria–Badania–Praktyka (47-55). Warszawa: Wydawnictwo Edukacyjne Parpamedia. Junik, W. (2012). Teoretyczne i empiryczne podstawy wzmacniania rezyliencji (resilience) u dzieci z rodzin z problemem alkoholowym. Dziecko krzywdzone, 3(40), 27-45.
Konaszewski, K. (2020). Pedagogika wrażliwa na resilience. Studium teoretyczno-empiryczne. Kraków: Impuls.
Kulesza, M. (2017). Rodzinne zasoby w pedagogice społecznej i praktyce pedagogicznej. Warszawa: Difin.
Lechowska, B. (2014). Pozytywna psychologia rodziny – w teorii i praktyce. W: I. Janicka, H. Liberska (red.), Psychologia rodziny (537-565). Warszawa: PWN.
Oszwa, U., Domagała-Zyśk, E., Knopik, T. (2017). Zasoby odpornościowe uczniów w środkowym wieku szkolnym a ryzyko niedostosowania społecznego. Ruch Pedagogiczny, 1, 91-103.
Rutkowska, M. (2015). Rezyliencja jako interdyscyplinarna kategoria analityczna i jej zastosowanie w pedagogice. Studia i Badania Naukowe, 9,1, 29-46.
Sikorska, I. (2017). Odporność psychiczna w ujęciu psychologii pozytywnej: edukacja i terapia przez przygodę. Psychoterapia, 2(181), 75-86.
Smulczyk, M. (2016). Resilience a edukacja. Rola fenomenu skutecznej adaptacji w osiągnięciach szkolnych. Forum Oświatowe, 28(2), 203-222.
Walsh, F. (2006). Strengthening family resilience (2nd ed.). New York: Guilford Press.
Walsh, F. (2012). Family Resilience: Strengths Forged Through Adversity. In: F. Walsh (ed.), Normal Family Processes: Growing Diversity and Complexity (4th ed.) (399-427). New York: Guilford Press.
Walsh, F. (2016). Strengthening family resilience (3rd ed.). New York: Guilford Press.