A Child in Biblical Pedagogy
Article Sidebar
Published:
Dec 30, 2021
This work is licensed under a Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives 4.0 International License.
Keywords:
child, child’s pedagogy, Holy Bible, paidocentrism
Main Article Content
Abstract
The biblical pedagogy of a child has its own educational goals and tasks. It places the child in the center of educational impact, emphasizing its dignity and subjectivity. Parents and educators enjoy special authority, with regards to whom children are required to show respect (honor) and obedience, subjection and discipline. Similarly, parents are expected to have servant love and responsibility, competence, attentive care and tenderness. The first and basic educational environment is the family home, while other educational centers and institutions – based on the principle of subsidiarity – can support them in fulfilling this fundamental right and obligation. The Bible is not a textbook of education, because it is primarily an inspired book, a book of faith. Still, it does have an educational value, not only because of its literary and historical value, but above all because it is the book of the Holy Spirit who “will teach [us] all things” (John 14:26). He also leads to the maturity of those who wish to live the new life of God’s children in Christ, whom they accept with faith. A careful reading of the Holy Bible is therefore a valuable source of teaching and a spiritual inspiration for theology of education (DV 24).
Article Details
Issue
Section
Articles
References
Adamski, F. (2005). Wychowanie personalistyczne. Wybór tekstów. Kraków: Wydawnictwo WAM. Bagrowicz, J. i Jankowski, S. (2005). „Pan, Bóg twój, wychowuje ciebie” (Pwt 8,5). Studia z pedagogii biblijnej. Toruń: Wydawnictwo Uniwersytetu M. Kopernika.
Belleil, O. (2016). Być jak biblijny ojciec (tł. J. Wisła-Truty). Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Byrskog, S. (1994). Jesus the Only Teacher. Didactic Authority and transmission in Ancient Izrael. Stockholm: Ancient Judaism and the Matthean Community.
Carrón, J. (1996). Sens czwartego przykazania i historia jego interpretacji. ComP, 16(1), 3-19. Chrostowski, W. (2010). „Kto wychowuje swego syna, będzie miał z niego pociechę” (Syr 30,2).
Elementy wychowawcze w biblijnej literaturze międzytestamentalnej. W: J. Bagrowicz i S. Jankowski (red.). „Wy mnie nazywacie «Nauczycielem» i «Panem» i dobrze mówicie” (J 13,13). Wychowanie w tradycji biblijnej późnożydowskiej i wczesnochrześcijańskiej (s. 51-70). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2010.
Dobrołowicz, J. (2005). Pajdocentryzm. W: T. Plich (red.). Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV (s. 8-10). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Dobrzański, A. (2017). Od Ewangelii dziecka do Ewangelii życia. Pastores, 1, 137-144.
Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej. (2020). Czym jest człowiek? Zarys antropologii biblijnej (tł. H. Witczyk). Lublin: Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II.
Filipiak, M. (1981). „Czcij ojca twego i matkę twoją”. RTK, 28(1), 5-12.
Franciszek (2013). Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”. Kraków: Wydawnictwo M. Fugate, J.R. (2008). Wychowanie dziecka według Pisma Świętego (tł. M. Stiff, A. Gandecki). Lublin: Pojednanie.
Gądecki, S. (2015). Dekalog IV. Przykazanie czwarte: Czcij twego ojca i twoją matkę. Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej, 66(10), 589-610.
Guzewicz, M. (2010). Zasady wychowania w Piśmie Świętym. Studium teologiczno-pastoralne. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Haręzga, S. (2017). Jezus i dzieci – nowość Ewangelii. Pastores, 1, 7-19.
Harrison, R. (1997). Biblijne zasady wychowania dzieci (tł. J. Pruszyński). Pszczyna: CEF Press. Horns, C.B. i Martens, J.W. (2009). Let the Little Children Come to Me. Children and Childhood in Erly Christianity. Washington: Catholic University of America Press.
Jan Paweł II (1979). Adhortacja apostolska „Catechesi tradendae”. AAS, 71, 1277-1340. Jan Paweł II (1995). Encyklika „Evangelium vitae”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana. Jankowiak, J. (2015). Rola wychowawcza ojca według Ef 6,4. Labor et Educatio, 3, 51-65. Jundziłł, J. i Żołądź-Strzelczyk, D. (2002). Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Starożytność – Średniowiecze, t. 1. Bydgoszcz: Wyd. Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
Kertelge, K. (2005). Ukryte życie Jezusa w świetle Ewangelii. Szkic egzegetyczny. ComP, 25 (1), 43-46.
Kiereś, B. (2009). O personalizmie w pedagogice. Studia i szkice z teorii wychowania. Lublin: Instytut Edukacji Narodowej.
Kochel, J. (2021). Prymat rodziny w nauczaniu Jana Pawła II. W: Opuscula dedicata 14, Poznań: Wydawnictwo UAM.
Kochel, J. (2018). Wprowadzenie do antropologii pedagogicznej. W kręgu pedagogiki katolickiej. Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO.
Kochel, J. i Marek, Z. (2012). Pedagogia biblijna w katechezie. Kraków: Wydawnictwo WAM. Kostecki, D. (2017). Aluzje do Księgi Sofoniasza w Nowym Testamencie? CTh, 87(4), 107-124. Kongregacja ds. Duchowieństwa (1998). Dyrektorium ogólne o katechizacji. Poznań: Pallottinum. Konwencja o Prawach Dziecka (1989). W: Dziennik Ustaw nr 120, poz. 526.
Kułaczkowski, J. (2009). Wskazania wychowawcze dla dzieci w świetle Ef 6,1-4. Paedagogia Christiana 1(23), 177-190.
Kułaczkowski, J. (2002). Znaczenie „bojaźni Jahwe” w formacji mądrościowej człowieka w ujęciu Księgi Przysłów. Zeszyty Naukowe KUL, 45(3-4), 3-19.
Kunowski, S. (2000). Problematyka współczesnych systemów wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Lemański, J. (2013). Księga Rodzaju – rozdziały 1-11 (NKB ST I/1). Częstochowa: Edycja św. Pawła. Lemański, J. (2014). Pytanie o status (nie)narodzonego dziecka w Starym Testamencie. Wj 21,22-25 jako przypadek szczególny. Biblica et Patristica Thoruniensia, 7(3), 9-39.
Linke, W. (2013). Jak dorosły może stać się dzieckiem (Mt 18,3) lub narodzić się na nowo (J 3,3.5)? Katecheta, 57(11), 63-67.
Łach, J. (2002). Rodzina i jej powinności w pouczeniu Listu do Kolosan 3,18–4,6. W: E. Osewska,
J. Stala (red.). Drogi katechezy rodzinnej (s. 169-180). Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha. Malina, A. (2013). Sens bycia dzieckiem (Mt 18,1-4). Verbum Vitae, 12(24), 97-116.
Martin, J. (2017). Jezus (tł. K. Jasiński, A. Wawrzyniak). Poznań: Wydawnictwo Św. Wojciecha. Martini, C.M. (1999). Słownik duchowy. Mały przewodnik dla duszy (tł. H. Bzikot). Kraków: Wydawnictwo M.
Martini, C.M. (1987). Dio educa il suo popolo. Mialno: Centro Ambrosiano.
Nawrot, J. (2008). Ojcowskie pouczenie mądrościowe w Księdze Przysłów. Poznańskie Studia Teologiczne 22, 43-54.
Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK. Olbrycht, K. (2014). Obrona sensu IV przykazania Bożego – Czcij ojca swego i matkę swoją. Zeszyty Karmelitańskie, 2, 21-26.
Ordon, H. (1995). „A był im poddany…” (Łk 2,51). W: G. Witaszek (red.). Biblia w rodzinie (s. 13-24). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji (2020). Dyrektorium o katechizacji. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
Pawlaczyk, B. (2013). Matka i dziecko w świetle Biblii. Poznań: Pallottinum. Pikor, W. (2017). Stać się jak dziecko. Pastores, 1, 111-119.
Pinto, S. (2006). „Ascolta, figlio”. Autorità e antropologia dell`insegnamento in Proverbi 1-9. Roma: Città Nuova.
Potocki, S. (1988). Proces formacji mądrościowej w ujęciu Prz 1-9. RTK, 33(1), 39-64.
Ratzinger, J. – Benedykt XVI (2012). Jezus z Nazaretu. Dzieciństwo (tł. W. Szymona). Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
Ravasi, G. (2002). Martini – moje trzy miasta. Przyjacielska rozmowa (tł. J. Zarzycka). Kraków: Wydawnictwo „Salwator”.
Rubinkiewicz, R. (1995). Rodzina jako środowisko wychowawcze. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 37-46). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Signoretto, M. (2006). Metafora e didattica in Proverbi 1-9. Assisi: Cittadella.
Sikora, A.R. (1995). Rodzina w nowotestamentalnych „tablicach domowych”. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 47-67). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Smalley, G. (2006). Klucz do serca twojego dziecka (tł. R. Jankowski). Lublin: Pojednanie. Smołka, E. (2011). Personalizm (w pedagogice). W: EK, t. 15 (kol. 342-343). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Strong, J. (2015). Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego (tł. A. Czwojdrak). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.
Szwarc, U. (2000). „[…] On twoim Ojcem […]. Idea rodzicielstwa Jhwh w świetle Pwt 32.
W: A.J. Nowak (red.), „Abba Ojcze!” (s. 103-116). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka – studium pajdocentryzmu. Sopot: Wydawnictwo GWP. Tarnowski, J. (1982). Problem chrześcijańskiej pedagogiki egzystencjalnej. Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Tarnowski, J. (1993). Jak wychowywać? Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Tronina, A. (1995). Błogosławieństwo życia w rodzinie: Ps 128. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 87-98). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Wojciechowska, K. (2015). Jezus jako pater familias. Relacja ojca i dziecka w czasach Jezusa i ich nowotestamentowa reinterpretacja. W: J.M. Lipniak (red.), Ekumeniczna wizja małżeństwa i rodziny. Szansa i życiowe problemy (s. 39-52). Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Wons, K. (2013). Dać się kochać jak dziecko (Mk 10,13-16; Mt 19,13-15; Łk 18,15-17), Salwator, 37(2), 24-25.
Woyke, J. (2000). Die neutestamentlichen Haustaffeln. Ein kritischer und konstruktiver Forschungsüberblick. Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk.
Wronka, S. (2013). Pozytywne i negatywne postawy dziecka w Ewangelii. ŚSHT, 46(2), 276-291.
Belleil, O. (2016). Być jak biblijny ojciec (tł. J. Wisła-Truty). Kraków: Wydawnictwo św. Stanisława BM.
Byrskog, S. (1994). Jesus the Only Teacher. Didactic Authority and transmission in Ancient Izrael. Stockholm: Ancient Judaism and the Matthean Community.
Carrón, J. (1996). Sens czwartego przykazania i historia jego interpretacji. ComP, 16(1), 3-19. Chrostowski, W. (2010). „Kto wychowuje swego syna, będzie miał z niego pociechę” (Syr 30,2).
Elementy wychowawcze w biblijnej literaturze międzytestamentalnej. W: J. Bagrowicz i S. Jankowski (red.). „Wy mnie nazywacie «Nauczycielem» i «Panem» i dobrze mówicie” (J 13,13). Wychowanie w tradycji biblijnej późnożydowskiej i wczesnochrześcijańskiej (s. 51-70). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK 2010.
Dobrołowicz, J. (2005). Pajdocentryzm. W: T. Plich (red.). Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku, t. IV (s. 8-10). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK.
Dobrzański, A. (2017). Od Ewangelii dziecka do Ewangelii życia. Pastores, 1, 137-144.
Dokument Papieskiej Komisji Biblijnej. (2020). Czym jest człowiek? Zarys antropologii biblijnej (tł. H. Witczyk). Lublin: Dzieło Biblijne im. Jana Pawła II.
Filipiak, M. (1981). „Czcij ojca twego i matkę twoją”. RTK, 28(1), 5-12.
Franciszek (2013). Adhortacja apostolska „Evangelii gaudium”. Kraków: Wydawnictwo M. Fugate, J.R. (2008). Wychowanie dziecka według Pisma Świętego (tł. M. Stiff, A. Gandecki). Lublin: Pojednanie.
Gądecki, S. (2015). Dekalog IV. Przykazanie czwarte: Czcij twego ojca i twoją matkę. Miesięcznik Kościelny Archidiecezji Poznańskiej, 66(10), 589-610.
Guzewicz, M. (2010). Zasady wychowania w Piśmie Świętym. Studium teologiczno-pastoralne. Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Haręzga, S. (2017). Jezus i dzieci – nowość Ewangelii. Pastores, 1, 7-19.
Harrison, R. (1997). Biblijne zasady wychowania dzieci (tł. J. Pruszyński). Pszczyna: CEF Press. Horns, C.B. i Martens, J.W. (2009). Let the Little Children Come to Me. Children and Childhood in Erly Christianity. Washington: Catholic University of America Press.
Jan Paweł II (1979). Adhortacja apostolska „Catechesi tradendae”. AAS, 71, 1277-1340. Jan Paweł II (1995). Encyklika „Evangelium vitae”. Watykan: Libreria Editrice Vaticana. Jankowiak, J. (2015). Rola wychowawcza ojca według Ef 6,4. Labor et Educatio, 3, 51-65. Jundziłł, J. i Żołądź-Strzelczyk, D. (2002). Dziecko w rodzinie i społeczeństwie. Starożytność – Średniowiecze, t. 1. Bydgoszcz: Wyd. Uczelniane Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego.
Katechizm Kościoła Katolickiego (1994). Poznań: Pallottinum.
Kertelge, K. (2005). Ukryte życie Jezusa w świetle Ewangelii. Szkic egzegetyczny. ComP, 25 (1), 43-46.
Kiereś, B. (2009). O personalizmie w pedagogice. Studia i szkice z teorii wychowania. Lublin: Instytut Edukacji Narodowej.
Kochel, J. (2021). Prymat rodziny w nauczaniu Jana Pawła II. W: Opuscula dedicata 14, Poznań: Wydawnictwo UAM.
Kochel, J. (2018). Wprowadzenie do antropologii pedagogicznej. W kręgu pedagogiki katolickiej. Opole: Redakcja Wydawnictw WT UO.
Kochel, J. i Marek, Z. (2012). Pedagogia biblijna w katechezie. Kraków: Wydawnictwo WAM. Kostecki, D. (2017). Aluzje do Księgi Sofoniasza w Nowym Testamencie? CTh, 87(4), 107-124. Kongregacja ds. Duchowieństwa (1998). Dyrektorium ogólne o katechizacji. Poznań: Pallottinum. Konwencja o Prawach Dziecka (1989). W: Dziennik Ustaw nr 120, poz. 526.
Kułaczkowski, J. (2009). Wskazania wychowawcze dla dzieci w świetle Ef 6,1-4. Paedagogia Christiana 1(23), 177-190.
Kułaczkowski, J. (2002). Znaczenie „bojaźni Jahwe” w formacji mądrościowej człowieka w ujęciu Księgi Przysłów. Zeszyty Naukowe KUL, 45(3-4), 3-19.
Kunowski, S. (2000). Problematyka współczesnych systemów wychowania. Kraków: Oficyna Wydawnicza Impuls.
Lemański, J. (2013). Księga Rodzaju – rozdziały 1-11 (NKB ST I/1). Częstochowa: Edycja św. Pawła. Lemański, J. (2014). Pytanie o status (nie)narodzonego dziecka w Starym Testamencie. Wj 21,22-25 jako przypadek szczególny. Biblica et Patristica Thoruniensia, 7(3), 9-39.
Linke, W. (2013). Jak dorosły może stać się dzieckiem (Mt 18,3) lub narodzić się na nowo (J 3,3.5)? Katecheta, 57(11), 63-67.
Łach, J. (2002). Rodzina i jej powinności w pouczeniu Listu do Kolosan 3,18–4,6. W: E. Osewska,
J. Stala (red.). Drogi katechezy rodzinnej (s. 169-180). Poznań: Wydawnictwo św. Wojciecha. Malina, A. (2013). Sens bycia dzieckiem (Mt 18,1-4). Verbum Vitae, 12(24), 97-116.
Martin, J. (2017). Jezus (tł. K. Jasiński, A. Wawrzyniak). Poznań: Wydawnictwo Św. Wojciecha. Martini, C.M. (1999). Słownik duchowy. Mały przewodnik dla duszy (tł. H. Bzikot). Kraków: Wydawnictwo M.
Martini, C.M. (1987). Dio educa il suo popolo. Mialno: Centro Ambrosiano.
Nawrot, J. (2008). Ojcowskie pouczenie mądrościowe w Księdze Przysłów. Poznańskie Studia Teologiczne 22, 43-54.
Okoń, W. (2004). Nowy słownik pedagogiczny. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie ŻAK. Olbrycht, K. (2014). Obrona sensu IV przykazania Bożego – Czcij ojca swego i matkę swoją. Zeszyty Karmelitańskie, 2, 21-26.
Ordon, H. (1995). „A był im poddany…” (Łk 2,51). W: G. Witaszek (red.). Biblia w rodzinie (s. 13-24). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Papieska Rada ds. Krzewienia Nowej Ewangelizacji (2020). Dyrektorium o katechizacji. Kielce: Wydawnictwo „Jedność”.
Pawlaczyk, B. (2013). Matka i dziecko w świetle Biblii. Poznań: Pallottinum. Pikor, W. (2017). Stać się jak dziecko. Pastores, 1, 111-119.
Pinto, S. (2006). „Ascolta, figlio”. Autorità e antropologia dell`insegnamento in Proverbi 1-9. Roma: Città Nuova.
Potocki, S. (1988). Proces formacji mądrościowej w ujęciu Prz 1-9. RTK, 33(1), 39-64.
Ratzinger, J. – Benedykt XVI (2012). Jezus z Nazaretu. Dzieciństwo (tł. W. Szymona). Kraków: Wydawnictwo „Znak”.
Ravasi, G. (2002). Martini – moje trzy miasta. Przyjacielska rozmowa (tł. J. Zarzycka). Kraków: Wydawnictwo „Salwator”.
Rubinkiewicz, R. (1995). Rodzina jako środowisko wychowawcze. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 37-46). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Signoretto, M. (2006). Metafora e didattica in Proverbi 1-9. Assisi: Cittadella.
Sikora, A.R. (1995). Rodzina w nowotestamentalnych „tablicach domowych”. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 47-67). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Smalley, G. (2006). Klucz do serca twojego dziecka (tł. R. Jankowski). Lublin: Pojednanie. Smołka, E. (2011). Personalizm (w pedagogice). W: EK, t. 15 (kol. 342-343). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Strong, J. (2015). Grecko-polski słownik Stronga z lokalizacją słów greckich i kodami Popowskiego (tł. A. Czwojdrak). Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Vocatio”.
Szwarc, U. (2000). „[…] On twoim Ojcem […]. Idea rodzicielstwa Jhwh w świetle Pwt 32.
W: A.J. Nowak (red.), „Abba Ojcze!” (s. 103-116). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL. Śliwerski, B. (2007). Pedagogika dziecka – studium pajdocentryzmu. Sopot: Wydawnictwo GWP. Tarnowski, J. (1982). Problem chrześcijańskiej pedagogiki egzystencjalnej. Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Tarnowski, J. (1993). Jak wychowywać? Warszawa: Wydawnictwo ATK.
Tronina, A. (1995). Błogosławieństwo życia w rodzinie: Ps 128. W: G. Witaszek (red.), Biblia w rodzinie (s. 87-98). Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Wojciechowska, K. (2015). Jezus jako pater familias. Relacja ojca i dziecka w czasach Jezusa i ich nowotestamentowa reinterpretacja. W: J.M. Lipniak (red.), Ekumeniczna wizja małżeństwa i rodziny. Szansa i życiowe problemy (s. 39-52). Wrocław: Papieski Wydział Teologiczny.
Wons, K. (2013). Dać się kochać jak dziecko (Mk 10,13-16; Mt 19,13-15; Łk 18,15-17), Salwator, 37(2), 24-25.
Woyke, J. (2000). Die neutestamentlichen Haustaffeln. Ein kritischer und konstruktiver Forschungsüberblick. Stuttgart: Verlag Katholisches Bibelwerk.
Wronka, S. (2013). Pozytywne i negatywne postawy dziecka w Ewangelii. ŚSHT, 46(2), 276-291.