Odpowiedzialność trajektorią w świat dobra
Article Sidebar
Opublikowane:
sie 16, 2021
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
odpowiedzialność, dobro, wychowanie integralne
Main Article Content
Abstrakt
Publikacja koncentruje uwagę wokół próby odpowiedzi na trzy zasadnicze pytania: 1) Czym jest odpowiedzialność i kiedy staje się trajektorią – prowadzącą w świat dobra? 2) Jakie warunki są niezbędne, aby taka odpowiedzialność zaistniała? 3) Jak jest rozumiane samo dobro i co kryje się w pojęciu szeroko rozumianego „świata dobra”? Odpowiadając na podstawie analizy reprezentatywnej literatury przedmiotowej, autorka przybliża samo pojęcie odpowiedzialności, jak i dobra oraz opisuje warunki niezbędne do ich zaistnienia. Wśród warunków niezbędnych do zaistnienia odpowiedzialności szczególne miejsce przypisuje integralnemu wychowaniu osoby.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Ablewicz, K. (2004). Wychowanie do odpowiedzialności społecznej. Kraków: WAM.
Albińska, E. (2004). Odpowiedzialność. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 3, s. 773-780). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Bańkowski, A. (2000). Odpowiedzialność. W: A. Mrozowska (red.), Etymologiczny słownik języka polskiego (t. 2, s. 383). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bobiński, W. (2007). Domena sumienia, czyli o odpowiedzialności. Znak, 6(625), 10-13.
Bocheński, J. M. (1995). O kilku zagadnieniach dotyczących logicznej struktury odpowiedzialności. Tłum. K. Policki. Prakseologia, 1-2, 9-12.
Branden, N. (1999). Odpowiedzialność. Jak polegać na sobie i znaleźć sens życia. Tłum. E. Różalska, Łódź: Ravi, TeTa Publishing.
Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Tłum. J. Kochanowicz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Brezinka, B. (2007). Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki. Tłum. H. Machoń. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Brodacka-Adamowicz, E. (1994). Ideał wychowania w demokracji. Edukacja i Dialog, 5, 11-15.
Budajczak, M. (1995). O pojęciu „odpowiedzialność” i jego okolicach. W: K. Olbrycht (red.), Edukacja aksjologiczna. T. 2: Odpowiedzialność pedagoga (s. 51-57). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Caffarra, C., Covolo dal, E. (2012). „L’educazione è cosa di cuore”. La responsabilità degli educatori oggi. Città del Vaticano: Lateran University Press.
Chałas, K. (2006). Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. 1. Lublin–Kielce: Jedność.
Chałas, K. (2007). Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa integralnego rozwoju wychowanka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chiona, A. (2001). Pedagogia della responsabilità. Educazione e contesti sociali. Brescia: Editrice la Scuola.
Chłodna-Błach, I. (2016). Odpowiedzialność. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 670-672). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Chudy, W. (2007). Społeczeństwo zakłamane. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Cline, F. W., Fay, J. (2011). Miłość i logika. Jak nauczyć dzieci odpowiedzialności. Tłum. M. Piątek. Kraków: Wydawnictwo eSPe.
Czerepaniak-Walczak, M. (2007). Wychowanie. Pojęcia, procesy i konteksty. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
D’Arienzo, M. (2012). Il concetto giuridico di responsabilità. Rilevanza e funzione nel diritto canonico. Cosenza: Luigi Pellegrini editore.
Derdziuk, A. (2010). Odpowiedzialność. W: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia katolicka (t. 14, kol. 334-335). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Dykcik, W. (2010). Odpowiedzialność człowieka w kontekście indywidualnym i społecznym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Oddział w Poznaniu.
Filek, J. (1993). Etyka odpowiedzialności. W: J. Pawlica (red.), Etyka. Zarys (s. 205-225). Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Filek, J. (1995). Pytania do odpowiedzialności. Znak, 47(10), 20-27.
Filek, J. (1998). Ontologizacja odpowiedzialności. Analityczne i historyczne wprowadzenie w problematykę. Kraków: Wydawnictwo Homini.
Filek, J. (red.) (2004). Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gałkowski, S. (2003). Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy wychowania moralnego. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gierulanka, D. (1972). Filozofia Romana Ingardena. Próba wniknięcia w strukturę całości dzieła. W: Z. Augustynek i in. (red.), Fenomenologia Romana Ingardena (s. 71-90). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Górniewicz, J. (1997, 2001). Kategorie pedagogiczne: odpowiedzialność, podmiotowość, samorealizacja, tolerancja, twórczość, wyobraźnia. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Górniewicz, J., Michalak, M. (1998). O niektórych paradoksach odpowiedzialności. W: A. M. de Tchorzewski (red.), Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny (s. 19-44). Bydgoszcz: Wydawnictwo „Wers”.
Ingarden, R. (1972, 2017). Książeczka o człowieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ingarden, R. (1972). O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 71-169). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ingarden, R. (1994). Studia z etyki. Warszawa: PWN.
Jadacki, J. J. (2003). Odpowiedzialność i istnienie świata. W: J. J. Jadacki (red.), Aksjologia i semiotyka. Analizy i polemiki (s. 108-123). Warszawa: Semper.
Jagiełło, A. (1990). Działanie ludzkie. W: J. Makselon (red.), Teologia dla psychologów (s. 147-176). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
Jeliński, E. (2009). Odpowiedzialność (za) słowo u progu XXI wieku. W: B. Sobczak, H. H. Zgółkowa (red.), Retoryka i etyka (s. 78-83). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Jonas, H. (1996). Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej. Kraków: Platon.
Kandia-Bednarz, E. (2007). Odpowiedzialność prawna nauczyciela. Znak, 59(6), 54-63.
Kazubowska, U. B. (2010). Odpowiedzialność – różnorodność ujęć i jej znaczenie w rodzinnych procesach wychowawczo-socjalizujących. W: U. B. Kazubowska (red.), Odpowiedzialność rodzicielska jako wartość. Teoria i praktyka (s. 88-121). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Koj, L. (1998). Powinności w nauce. T. 1: Określenie i poznawalność powinności. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kowalczyk, S. (1985). Dobro. W: R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz (red.), Encyklopedia katolicka (t. 3, kol. 1373-1375). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krzywosz-Rynkiewicz, K. (2007). Odpowiedzialność podmiotowa dzieci. Jak rozumieć i inspirować jej rozwój. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Leo de, G. (1996). Psycologia della responsabilità. Roma–Bari: Laterza.
Mari, M. (1999). Democrazia e responsabilità Maritain, Mounier, Bonhoeffer, Capitini e Verri. Roma: Armando Editore.
Miano, F. (2009). Responsabilità. Napoli: Guida Editori.
Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowicka-Kozioł, M. (1993). Odpowiedzialność w świetle alternatyw współczesnego humanizmu. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
Olbrycht, K. (red.) (1995). Edukacja aksjologiczna. T. 2: Odpowiedzialność pedagoga. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Orsi, M. (2002). Educazione alla responsabilità nella globalizzazione. Società della conoscenza e sfide per la scuola. Bologna: Editore EMI.
Ossowska, M. (1957). Odpowiedzialność. W: J. Hurwic (red.), Encyklopedia współczesna (s. 33). Warszawa: PWN.
Picht, G. (1981). Pojęcie odpowiedzialności. W: G. Picht, Odwaga utopii. Wybór K. Maurin, tłum. K. Michalski (s. 231-262). Warszawa: PIW.
Plašienková, Z. (1998). Od povinnosti k zodpovednosti. W: A. Remišová, M. Szapuová (red.), Filozofia výchovy a problémy vyučovania filozofie (s. 154-162). Bratislava: Vydavatel’stvo Iris.
Rapa, N. ( 2013). Twórczość jako metoda wychowania do odpowiedzialności społecznej. W: A. Zadroga, K. Sawicki (red.), Człowiek – społeczeństwo – gospodarka. Perspektywa odpowiedzialności społecznej (s. 143-156). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rembierz, M. (2008). Refleksja moralna nad odpowiedzialnością i etosem filozofa w XX wieku. W: Z. Plašienková, M. Rembierz (red.), Człowiek w społeczeństwie – Človek v spoločnosti. T. 1: Społeczeństwo, kultura, moralność – Spoločnosť, kultúra, morálka (s. 267-280). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Romanowska-Łakomy, H. (2001). Droga do człowieczeństwa. Kraków: Wydawnictwo A.
Rutkowiak, J. (1990). Kryzys pedagogiki a kryzys wychowania postrzegany przez pryzmat nauczycielskiej odpowiedzialności wychowawczej. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Ku pedagogii pogranicza (s. 176-191). Toruń: Wydawnictwo UMK.
Rynio, A. (2004). Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rynio, A. (2011). ABC wychowania do odpowiedzialności. W: P. Kawalec, A. Błachut (red.), Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce (s. 210-258). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności. Studium teorii i praktyki pedagogiki integralnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Schwartländer, J. (1995). Odpowiedzialność jako podstawowe pojęcie filozoficzne. Tłum. J. Filek. Znak, 47(10), 5-19.
Skreczko, A. (2007). Wychowanie do odpowiedzialności. https://opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/ w_do_odp.html [dostęp: 3.07.2018].
Skrzydlewski, P. (2016). Dobro. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 256-260). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Sośnicki, K. (1973). Teoria środków wychowania. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Suchodolski, B. (1983). Wychowanie i strategia życia. Warszawa: WSiP.
Ślipko, T. (1993). Odpowiedzialność w świetle etyki chrześcijańskiej. W: J. Pawlica (red.), O odpowiedzialności. Moralny wymiar odpowiedzialności w życiu publicznym. Materiały III Jagiellońskiego Sympozjum Etycznego (s. 10-14). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Tchorzewski de, A. M. (red.) (1998). Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny. Bydgoszcz: Wydawnictwo „Wers”.
Tischner, J. (1998). Spór o istnienie człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tomaschevsky, K. (1988). Badania nad procesem wychowania uczniów ku odpowiedzialności w toku nauczania. Kwartalnik Pedagogiczny, 33(3).
Wojtyła, K. (1960, 1986). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Woleński, J. (1995). Analiza i odpowiedzialność. Znak, 47(10), s. 56-60.
Wolsza, K. (2005). Logiczna analiza struktury odpowiedzialności. Wokół koncepcji Józefa M. Bocheńskiego OP. W: P. Morciniec (red.), Haurietis de fontibus Haurietis de fontibus: społeczno-etyczne kwestie wczoraj i dziś (s. 183-205). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Zavalloni, R. (1986). Educarsi alla responsabilità. Milano: San Paolo Edizioni.
Albińska, E. (2004). Odpowiedzialność. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 3, s. 773-780). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Bańkowski, A. (2000). Odpowiedzialność. W: A. Mrozowska (red.), Etymologiczny słownik języka polskiego (t. 2, s. 383). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Bobiński, W. (2007). Domena sumienia, czyli o odpowiedzialności. Znak, 6(625), 10-13.
Bocheński, J. M. (1995). O kilku zagadnieniach dotyczących logicznej struktury odpowiedzialności. Tłum. K. Policki. Prakseologia, 1-2, 9-12.
Branden, N. (1999). Odpowiedzialność. Jak polegać na sobie i znaleźć sens życia. Tłum. E. Różalska, Łódź: Ravi, TeTa Publishing.
Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Tłum. J. Kochanowicz. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Brezinka, B. (2007). Wychowywać dzisiaj. Zarys problematyki. Tłum. H. Machoń. Kraków: Wydawnictwo WAM.
Brodacka-Adamowicz, E. (1994). Ideał wychowania w demokracji. Edukacja i Dialog, 5, 11-15.
Budajczak, M. (1995). O pojęciu „odpowiedzialność” i jego okolicach. W: K. Olbrycht (red.), Edukacja aksjologiczna. T. 2: Odpowiedzialność pedagoga (s. 51-57). Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Caffarra, C., Covolo dal, E. (2012). „L’educazione è cosa di cuore”. La responsabilità degli educatori oggi. Città del Vaticano: Lateran University Press.
Chałas, K. (2006). Wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. T. 1. Lublin–Kielce: Jedność.
Chałas, K. (2007). Wychowanie ku wartościom wiejskim jako szansa integralnego rozwoju wychowanka. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chiona, A. (2001). Pedagogia della responsabilità. Educazione e contesti sociali. Brescia: Editrice la Scuola.
Chłodna-Błach, I. (2016). Odpowiedzialność. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 670-672). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Chudy, W. (2007). Społeczeństwo zakłamane. Warszawa: Oficyna Naukowa.
Cline, F. W., Fay, J. (2011). Miłość i logika. Jak nauczyć dzieci odpowiedzialności. Tłum. M. Piątek. Kraków: Wydawnictwo eSPe.
Czerepaniak-Walczak, M. (2007). Wychowanie. Pojęcia, procesy i konteksty. Gdańsk: Gdańskie Wydawnictwo Psychologiczne.
D’Arienzo, M. (2012). Il concetto giuridico di responsabilità. Rilevanza e funzione nel diritto canonico. Cosenza: Luigi Pellegrini editore.
Derdziuk, A. (2010). Odpowiedzialność. W: E. Gigilewicz (red.), Encyklopedia katolicka (t. 14, kol. 334-335). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Dykcik, W. (2010). Odpowiedzialność człowieka w kontekście indywidualnym i społecznym. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego. Oddział w Poznaniu.
Filek, J. (1993). Etyka odpowiedzialności. W: J. Pawlica (red.), Etyka. Zarys (s. 205-225). Kraków: Uniwersytet Jagielloński.
Filek, J. (1995). Pytania do odpowiedzialności. Znak, 47(10), 20-27.
Filek, J. (1998). Ontologizacja odpowiedzialności. Analityczne i historyczne wprowadzenie w problematykę. Kraków: Wydawnictwo Homini.
Filek, J. (red.) (2004). Filozofia odpowiedzialności XX wieku. Teksty źródłowe. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Gałkowski, S. (2003). Rozwój i odpowiedzialność. Antropologiczne podstawy wychowania moralnego. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Gierulanka, D. (1972). Filozofia Romana Ingardena. Próba wniknięcia w strukturę całości dzieła. W: Z. Augustynek i in. (red.), Fenomenologia Romana Ingardena (s. 71-90). Warszawa: Instytut Filozofii i Socjologii Polskiej Akademii Nauk.
Górniewicz, J. (1997, 2001). Kategorie pedagogiczne: odpowiedzialność, podmiotowość, samorealizacja, tolerancja, twórczość, wyobraźnia. Olsztyn: Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego.
Górniewicz, J., Michalak, M. (1998). O niektórych paradoksach odpowiedzialności. W: A. M. de Tchorzewski (red.), Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny (s. 19-44). Bydgoszcz: Wydawnictwo „Wers”.
Ingarden, R. (1972, 2017). Książeczka o człowieku. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ingarden, R. (1972). O odpowiedzialności i jej podstawach ontycznych. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 71-169). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Ingarden, R. (1994). Studia z etyki. Warszawa: PWN.
Jadacki, J. J. (2003). Odpowiedzialność i istnienie świata. W: J. J. Jadacki (red.), Aksjologia i semiotyka. Analizy i polemiki (s. 108-123). Warszawa: Semper.
Jagiełło, A. (1990). Działanie ludzkie. W: J. Makselon (red.), Teologia dla psychologów (s. 147-176). Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej w Krakowie.
Jeliński, E. (2009). Odpowiedzialność (za) słowo u progu XXI wieku. W: B. Sobczak, H. H. Zgółkowa (red.), Retoryka i etyka (s. 78-83). Poznań: Wydawnictwo Poznańskie.
Jonas, H. (1996). Zasada odpowiedzialności. Etyka dla cywilizacji technologicznej. Kraków: Platon.
Kandia-Bednarz, E. (2007). Odpowiedzialność prawna nauczyciela. Znak, 59(6), 54-63.
Kazubowska, U. B. (2010). Odpowiedzialność – różnorodność ujęć i jej znaczenie w rodzinnych procesach wychowawczo-socjalizujących. W: U. B. Kazubowska (red.), Odpowiedzialność rodzicielska jako wartość. Teoria i praktyka (s. 88-121). Toruń: Wydawnictwo Edukacyjne Akapit.
Koj, L. (1998). Powinności w nauce. T. 1: Określenie i poznawalność powinności. Lublin: Wydawnictwo UMCS.
Kościelska, M. (2007). Sens odpowiedzialności. Perspektywa psychologa klinicznego. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kościelska, M. (2011). Odpowiedzialni rodzice. Z doświadczeń psychologa. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Kowalczyk, S. (1985). Dobro. W: R. Łukaszyk, L. Bieńkowski, F. Gryglewicz (red.), Encyklopedia katolicka (t. 3, kol. 1373-1375). Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Krzywosz-Rynkiewicz, K. (2007). Odpowiedzialność podmiotowa dzieci. Jak rozumieć i inspirować jej rozwój. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Leo de, G. (1996). Psycologia della responsabilità. Roma–Bari: Laterza.
Mari, M. (1999). Democrazia e responsabilità Maritain, Mounier, Bonhoeffer, Capitini e Verri. Roma: Armando Editore.
Miano, F. (2009). Responsabilità. Napoli: Guida Editori.
Nowak, M. (2008). Teorie i koncepcje wychowania. Warszawa: Wydawnictwa Akademickie i Profesjonalne.
Nowicka-Kozioł, M. (1993). Odpowiedzialność w świetle alternatyw współczesnego humanizmu. Warszawa: Wydawnictwo WSPS.
Olbrycht, K. (red.) (1995). Edukacja aksjologiczna. T. 2: Odpowiedzialność pedagoga. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Orsi, M. (2002). Educazione alla responsabilità nella globalizzazione. Società della conoscenza e sfide per la scuola. Bologna: Editore EMI.
Ossowska, M. (1957). Odpowiedzialność. W: J. Hurwic (red.), Encyklopedia współczesna (s. 33). Warszawa: PWN.
Picht, G. (1981). Pojęcie odpowiedzialności. W: G. Picht, Odwaga utopii. Wybór K. Maurin, tłum. K. Michalski (s. 231-262). Warszawa: PIW.
Plašienková, Z. (1998). Od povinnosti k zodpovednosti. W: A. Remišová, M. Szapuová (red.), Filozofia výchovy a problémy vyučovania filozofie (s. 154-162). Bratislava: Vydavatel’stvo Iris.
Rapa, N. ( 2013). Twórczość jako metoda wychowania do odpowiedzialności społecznej. W: A. Zadroga, K. Sawicki (red.), Człowiek – społeczeństwo – gospodarka. Perspektywa odpowiedzialności społecznej (s. 143-156). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rembierz, M. (2008). Refleksja moralna nad odpowiedzialnością i etosem filozofa w XX wieku. W: Z. Plašienková, M. Rembierz (red.), Człowiek w społeczeństwie – Človek v spoločnosti. T. 1: Społeczeństwo, kultura, moralność – Spoločnosť, kultúra, morálka (s. 267-280). Bielsko-Biała: Wydawnictwo Akademii Techniczno-Humanistycznej.
Romanowska-Łakomy, H. (2001). Droga do człowieczeństwa. Kraków: Wydawnictwo A.
Rutkowiak, J. (1990). Kryzys pedagogiki a kryzys wychowania postrzegany przez pryzmat nauczycielskiej odpowiedzialności wychowawczej. W: Z. Kwieciński, L. Witkowski (red.), Ku pedagogii pogranicza (s. 176-191). Toruń: Wydawnictwo UMK.
Rynio, A. (2004). Integralne wychowanie w myśli Jana Pawła II. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rynio, A. (2011). ABC wychowania do odpowiedzialności. W: P. Kawalec, A. Błachut (red.), Odpowiedzialność społeczna w innowacyjnej gospodarce (s. 210-258). Lublin: Wydawnictwo KUL.
Rynio, A. (2019). Wychowanie do odpowiedzialności. Studium teorii i praktyki pedagogiki integralnej. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Schwartländer, J. (1995). Odpowiedzialność jako podstawowe pojęcie filozoficzne. Tłum. J. Filek. Znak, 47(10), 5-19.
Skreczko, A. (2007). Wychowanie do odpowiedzialności. https://opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/ w_do_odp.html [dostęp: 3.07.2018].
Skrzydlewski, P. (2016). Dobro. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 256-260). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Sośnicki, K. (1973). Teoria środków wychowania. Warszawa: Nasza Księgarnia.
Suchodolski, B. (1983). Wychowanie i strategia życia. Warszawa: WSiP.
Ślipko, T. (1993). Odpowiedzialność w świetle etyki chrześcijańskiej. W: J. Pawlica (red.), O odpowiedzialności. Moralny wymiar odpowiedzialności w życiu publicznym. Materiały III Jagiellońskiego Sympozjum Etycznego (s. 10-14). Kraków: Wydawnictwo UJ.
Tchorzewski de, A. M. (red.) (1998). Odpowiedzialność jako wartość i problem edukacyjny. Bydgoszcz: Wydawnictwo „Wers”.
Tischner, J. (1998). Spór o istnienie człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Tomaschevsky, K. (1988). Badania nad procesem wychowania uczniów ku odpowiedzialności w toku nauczania. Kwartalnik Pedagogiczny, 33(3).
Wojtyła, K. (1960, 1986). Miłość i odpowiedzialność. Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL.
Woleński, J. (1995). Analiza i odpowiedzialność. Znak, 47(10), s. 56-60.
Wolsza, K. (2005). Logiczna analiza struktury odpowiedzialności. Wokół koncepcji Józefa M. Bocheńskiego OP. W: P. Morciniec (red.), Haurietis de fontibus Haurietis de fontibus: społeczno-etyczne kwestie wczoraj i dziś (s. 183-205). Opole: Redakcja Wydawnictw Wydziału Teologicznego Uniwersytetu Opolskiego.
Zavalloni, R. (1986). Educarsi alla responsabilità. Milano: San Paolo Edizioni.