Człowieczeństwo jako problem i wyzwanie edukacyjne
Article Sidebar
Opublikowane:
sie 16, 2021
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
Słowa kluczowe:
człowieczeństwo, problem, wyzwanie edukacyjne universum antroposferycznym
Main Article Content
Abstrakt
Kwestia sposobów zaświadczania człowieczeństwa przez ludzi współczesnych przybiera rangę priorytetowego zadania współczesności i wyzwania wykraczającego w przyszłość. Zawarta w tytule artykułu triada kategorii kluczowych: człowieczeństwo – problem – wyzwanie edukacyjne stanowi tropy wytyczające tok rozważań podjętych w niniejszym tekście. Rozpoczynam je od ujęć terminologicznych, a następnie prezentuję podjęte kwestie z jednej strony z perspektywy postrzegania człowieczeństwa jako priorytetowego problemu i wyzwania dla ludzkości, który wymaga intensywnych zabiegów epistemologiczno-eksploracyjnych, z drugiej strony jako konstytutywnej podstawy dla teorii i praktyki edukacyjnej ukierunkowanej na wnikliwe poznawanie człowieczeństwa, a także odpowiedzialne zaświadczanie przez podmioty edukacyjne tego fenomenu w universum antroposferycznym, w którym podejmowane próby doskonalenia elementów świata wartości nie mają kresu.
Article Details
Numer
Dział
Artykuły
Bibliografia
Brezinka, W. (2005). Wychowanie i pedagogika w dobie przemian kulturowych. Tłum. J. Kochanowicz. Kraków: WAM.
Camus, A. (1987). Dżuma. Upadek. Tłum. J. Guze. Warszawa: PIW.
Chałas, K., Łobacz, M. (2020). Przymioty osoby ludzkiej, edukacja aksjologiczna i wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chałas, K., Maj, A. ks. (2020). Nauczanie Jana Pawła II w procesie wychowawczo-dydaktycznym szkoły. T. 1: Edukacyjne projekty drogą zgłębienia nauczania Jan Pawła II. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”.
Cichoń, W. (1996). Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czapiński, L. (1892). Księga przysłów, sentencji i wyrazów łacińskich używanych przez pisarzy polskich. Warszawa: Druk S. Olgebranda Synów.
Czeżowski, T. (1959). O postępowaniu. W: T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych (s. 179-219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czeżowski, T. (1989). Trzy postawy wobec świata. W: P. J. Smoczyński (red.), Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości (s. 45-46). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Elzenberg, H. (1966). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej. W: H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii (s. 94-112). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Elzenberg, H. (1994). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Epiktet. (1961). Diatryby Encheiridion z dodatkiem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego. Z języka greckiego przełożył i opracował L. Jachimowicz. Warszawa: PWN.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gajda, J. (2003). Człowieczeństwo. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 1, s. 575-580). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Gołaszewska, M. (1990). Istota i istnienie wartości. Studium o wartościach estetycznych na tle sytuacji aksjologicznej. Warszawa: PWN.
Grzegorzewska, M. (1998). Listy do młodego nauczyciela. Cykl I-II. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
Ingarden, R. (1973). O naturze ludzkiej. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 17-23). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jaeger, W. (1964). Paideia. T. 1-2. Tłum. M. Plezia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Jan Paweł II (1988). „W imię przyszłości kultury”. Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2.06.1980. W: M. Radwan i in. (red.), Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s. 55). Rzym–Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Jan Paweł II. Autobiografia (2003). Wybrała i ułożyła J. Kiliańczyk-Zięba. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kozłowski, R. (2016). Człowieczeństwo. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 2017-2018). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Kumaniecki, K. (1965). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
Lucjusz Anneusz Seneka (1987). Myśli. Wybrał, przełożył i opracował S. Stabryła. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Mariański, J. (2017). Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4), 9-20.
Markiewicz, M., Romanowski, A. (1990). Skrzydlate słowa. Warszawa: PIW.
Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Ostrowska, U. (2020). Doświadczanie conditio humana przez człowieka współczesnego. W trosce o człowieczeństwo z perspektywy aksjologicznej. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
Ostrowska, U. (2021a). „A jeżeli powiem, że [...] bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto [...] tylko przekonać kogoś o tym nie jest łatwo”. Wokół potencjału sokratejskiego dialogu i paidei, w druku.
Ostrowska, U. (2021b). Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku, w druku.
Platon. (1994). Państwo. T. 2. Tłum. W. Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo ALFA.
Ruciński, S. (1982). Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe: próba marksistowskiego określenia aksjologicznej i metodologicznej problematyki ideału wychowawczego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Stroh, W. (2013). „Łacina umarła, niech żyje łacina!” Mała historia wielkiego języka. Tłum. A. Arnd, wstęp E. Wesołowska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Stróżewski, W. (1993). O stawaniu się człowiekiem (kilka myśli niedokończonych). W: F. Adamski (red.), Człowiek – wychowanie – kultura (s. 52-58). Kraków: Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
Stróżewski, W. (2002). O wielkości. Szkice z filozofii człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szczepański, J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Szostek, A. (1998). Wokół godności, prawdy i miłości. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sztumski, J. (1994). Człowieczeństwo jako efekt rozwoju i alienacji gatunku ludzkiego. W: S. Folaron (red.), Człowieczeństwo – iluzja czy rzeczywistość (s. 155). Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
Ślipko, T. (2019). Bioetyka. Najważniejsze problemy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Tarnowski, J. (1992). Pedagogika dialogu. W: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki (s. 112-122). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Turos, L. (2003). Platon o człowieku, kulturze i wychowaniu. Pedagogiczne i andragogiczne aspekty platońskiego dziedzictwa myślowego. Warszawa: Wydawnictwo Ypsylon.
Vercors [Jean Marcel Bruller] (1956). Zwierzęta niezwierzęta. Tłum. J. Dackiewicz. Warszawa: PIW.
Wasilewski, M. (2003). O platońskiej definicji wychowania z pierwszej księgi „Praw”. W: S. Sztobryn, B. Śliwerski (red.), Idee pedagogiki filozoficznej (s. 288-296). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wasilewski, M. (2007). Paideutyka Protagorasa i Platona. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
Winniczuk, L. (1985). Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec.
Camus, A. (1987). Dżuma. Upadek. Tłum. J. Guze. Warszawa: PIW.
Chałas, K., Łobacz, M. (2020). Przymioty osoby ludzkiej, edukacja aksjologiczna i wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chałas, K., Maj, A. ks. (2020). Nauczanie Jana Pawła II w procesie wychowawczo-dydaktycznym szkoły. T. 1: Edukacyjne projekty drogą zgłębienia nauczania Jan Pawła II. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”.
Cichoń, W. (1996). Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czapiński, L. (1892). Księga przysłów, sentencji i wyrazów łacińskich używanych przez pisarzy polskich. Warszawa: Druk S. Olgebranda Synów.
Czeżowski, T. (1959). O postępowaniu. W: T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych (s. 179-219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czeżowski, T. (1989). Trzy postawy wobec świata. W: P. J. Smoczyński (red.), Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości (s. 45-46). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Elzenberg, H. (1966). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej. W: H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii (s. 94-112). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Elzenberg, H. (1994). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Epiktet. (1961). Diatryby Encheiridion z dodatkiem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego. Z języka greckiego przełożył i opracował L. Jachimowicz. Warszawa: PWN.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gajda, J. (2003). Człowieczeństwo. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 1, s. 575-580). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Gołaszewska, M. (1990). Istota i istnienie wartości. Studium o wartościach estetycznych na tle sytuacji aksjologicznej. Warszawa: PWN.
Grzegorzewska, M. (1998). Listy do młodego nauczyciela. Cykl I-II. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
Ingarden, R. (1973). O naturze ludzkiej. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 17-23). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jaeger, W. (1964). Paideia. T. 1-2. Tłum. M. Plezia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Jan Paweł II (1988). „W imię przyszłości kultury”. Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2.06.1980. W: M. Radwan i in. (red.), Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s. 55). Rzym–Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Jan Paweł II. Autobiografia (2003). Wybrała i ułożyła J. Kiliańczyk-Zięba. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kozłowski, R. (2016). Człowieczeństwo. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 2017-2018). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Kumaniecki, K. (1965). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
Lucjusz Anneusz Seneka (1987). Myśli. Wybrał, przełożył i opracował S. Stabryła. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Mariański, J. (2017). Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4), 9-20.
Markiewicz, M., Romanowski, A. (1990). Skrzydlate słowa. Warszawa: PIW.
Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Ostrowska, U. (2020). Doświadczanie conditio humana przez człowieka współczesnego. W trosce o człowieczeństwo z perspektywy aksjologicznej. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
Ostrowska, U. (2021a). „A jeżeli powiem, że [...] bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto [...] tylko przekonać kogoś o tym nie jest łatwo”. Wokół potencjału sokratejskiego dialogu i paidei, w druku.
Ostrowska, U. (2021b). Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku, w druku.
Platon. (1994). Państwo. T. 2. Tłum. W. Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo ALFA.
Ruciński, S. (1982). Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe: próba marksistowskiego określenia aksjologicznej i metodologicznej problematyki ideału wychowawczego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Stroh, W. (2013). „Łacina umarła, niech żyje łacina!” Mała historia wielkiego języka. Tłum. A. Arnd, wstęp E. Wesołowska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Stróżewski, W. (1993). O stawaniu się człowiekiem (kilka myśli niedokończonych). W: F. Adamski (red.), Człowiek – wychowanie – kultura (s. 52-58). Kraków: Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
Stróżewski, W. (2002). O wielkości. Szkice z filozofii człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szczepański, J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Szostek, A. (1998). Wokół godności, prawdy i miłości. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sztumski, J. (1994). Człowieczeństwo jako efekt rozwoju i alienacji gatunku ludzkiego. W: S. Folaron (red.), Człowieczeństwo – iluzja czy rzeczywistość (s. 155). Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
Ślipko, T. (2019). Bioetyka. Najważniejsze problemy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Tarnowski, J. (1992). Pedagogika dialogu. W: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki (s. 112-122). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Turos, L. (2003). Platon o człowieku, kulturze i wychowaniu. Pedagogiczne i andragogiczne aspekty platońskiego dziedzictwa myślowego. Warszawa: Wydawnictwo Ypsylon.
Vercors [Jean Marcel Bruller] (1956). Zwierzęta niezwierzęta. Tłum. J. Dackiewicz. Warszawa: PIW.
Wasilewski, M. (2003). O platońskiej definicji wychowania z pierwszej księgi „Praw”. W: S. Sztobryn, B. Śliwerski (red.), Idee pedagogiki filozoficznej (s. 288-296). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wasilewski, M. (2007). Paideutyka Protagorasa i Platona. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
Winniczuk, L. (1985). Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec.