The Significance of Nature and Scientific Cognition in the Shaping of Reflectiveness and Responsibility
Article Sidebar
Main Article Content
Abstract
Cognition is the basic human activity. Human cognition differs from analogical activities in nature. Reflectiveness is inherent in human cognition and it produces meaning in the human consciousness, which allows individuals to discover correlations that exist in the world and allows them to experience themselves as active agents.
Nature is at the same time the subject and the object of human cognition. It initiates and shapes human reflectiveness. By getting to know reality and discussing it in interpersonal dialogue, the individual opens up to the truth and obtains knowledge about the world. Truth is nothing but the adjustment of human cognition to objective external reality. Science is born in this dialogue of the individual with reality and with other individuals. Science as universal knowledge about the world shapes human reflectiveness by introducing it into a broader circle
of truth. Scientific cognition makes individual s more responsible for their existence in the world. The truths which we know thanks to science mobilize people to update the good contained in matter - to the responsible engineering.
Cognitive relativism is a modern day dilemma. Contemporary people don’t read reality, but create it. Their cognition has become pseudoscientific — detached from the truth of being, it has resulted in the catastrophic effects of engineering. Contemporary people have subordinated their reflectiveness and will to pragmatic truth and in this way make their activities in the world irresponsible.
Article Details
References
Bielecki A., Korybut-Marciniak M., Przyjemność poznawania, subiektywne stany umysłu i mistyka, w: Esencja człowieczeństwa. Prawda ludzka a cywilizacja, red. H. Romanowska-Łakomy, Warszawa: „Eneteia” - Wydawnictwo Psychologii i Kultury 2010.
Chudy W., Refleksja, http://www.ptta.p1/pef/pdf/r/refleksja.pdf [pobrano: 22 listopada 2011].
Dec I., Transcendencja człowieka w przyrodzie. Wrocław: Papieski Fakultet Teologiczny 1994.
Glinkowski W.P., Problem prawdy w perspektywie dialogu, w: Spór o prawdę, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2011.
Homplewicz J., Etyka pedagogiczna. Podręcznik dla wychowawców, Warszawa: Wydawnictwo Salezjańskie 2000.
Hudzik J., Rozum - wolność - odpowiedzialność. Studium z historii idei w nowożytnej i współczesnej myśli filozoficznej, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2001.
Ingarden R., Książeczka o człowieku, Kraków: Wydawnictwo Literackie 2009.
Jan Paweł II, Encyklika Centesimus annus, Rzym 1991.
Jan Paweł II, Encyklika Fides et ratio, Rzym 1998.
Jan Paweł II, Encyklika Sollicitudo rei socialis, Rzym 1987.
Jan Paweł II, W imię przyszłości kultury, w: Chrześcijańska duchowość, red. B. Bejze, Warszawa: Wydawnictwo Sióstr Loretanek 1981.
Jaroszyński P., Przyczyny zmiany celu poznania naukowego i jego wpływ na koncepcje nauki, w: Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2003.
Jaroszyński P., Spór o źródła prawdy: intelekt czy byt? Aprioryzm czy aposterioryzm?, w: Spór o prawdę, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2011.
Kowalczyk S., Nauka a wiara: opozycja czy zgodność?, „Roczniki Filozoficzne” 31(1983), z. 3.
Kowalczyk S., Metafizyka ogólna, Lublin: RW KUL 1997.
Krąpiec M.A., Byt a prawda, w: Spór o prawdę, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, P. Gondek, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2011.
Lekka-Kowalik A., Antynauka i jej konsekwencje, w: Błąd antropologiczny, red. A. Maryniarczyk, K. Stępień, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2003.
Maryniarczyk A., Słowo wstępne. W dialogu poszukiwać prawdy, w: Rozmowy z Ojcem Krąpcem. O człowieku, Lublin: Polskie Towarzystwo Tomasza z Akwinu 2008.
Morszczyńska U., Racjonalność w badaniach pedagogicznych, w: Podstawy metodologii badań w pedagogice, red. S. Palka, Gdańsk: GWP 2010.
Nowak M., Epistemologiczne, akcjologiczne i metodologiczne podstawy badań pedagogicznych, w: Podstawy metodologii badań w pedagogice, red. S. Palka, Gdańsk: GWP 2010.
Słowo Jego Ekscelencji Księdza Arcybiskupa Profesora Stanisława Wielgusa. Człowiek a przyroda, w: Człowiek a przyroda, red. J. Michalczyk, Lublin: Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II i Kuratorium Oświaty w Lublinie 2008.
Szczyrba S., Afektywne poznawanie rzeczywistości warunkiem afirmacji Boga, w: Afektywne poznanie Boga, red. P. Moskal, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.
Urbaniak G., Rola edukacji ekologicznej w rodzinie - cz. 1, http://www.opoka.org.pl/biblioteka/I/ID/9910V_06.html [pobrano: 29 listopada 2011].
Wojtyła K., Osoba i czyn, w: Osoba i czyn oraz inne studia antropologiczne, red. T. Styczeń, W. Chudy, J.W. Gawłowski, A. Rodziński, A. Szostek, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 2000.
Wojtyła K., Rozważania o istocie człowieka, Kraków: Wydawnictwo WAM 1999.
Zambrano M., Verso un sapere dell’anima, Milano: Cortina Editore 1996. Cyt. za: S. Szczyrba: Afektywne poznawanie rzeczywistości warunkiem afirmacji Boga, w: Afektywne poznawanie Boga, red. P. Moskal, Lublin: Wydawnictwo KUL 2006.