Humanity as an Problem and Educational Challenge
Main Article Content
Abstract
The issue of the ways of certifying humanity by contemporary people takes the rank of a priority task today and a challenge that goes into the future. The triad of key categories contained in the title of the article: humanity — problem — educational challenge constitute the clues that define the course of considerations undertaken in this text. I start them with terminological approaches, and then present the issues raised on the one hand from the perspective of perceiving humanity as a priority problem and challenge for humanity, which requires intensive epistemological and exploratory efforts, and on the other hand as a constitutive basis for educational theory and practice focused on insightful learning of humanity, as well as responsible certification by educational entities of this phenomenon in the anthropospheric universe in which attempts to improve elements of the world of values have no end.
Article Details
References
Camus, A. (1987). Dżuma. Upadek. Tłum. J. Guze. Warszawa: PIW.
Chałas, K., Łobacz, M. (2020). Przymioty osoby ludzkiej, edukacja aksjologiczna i wychowanie ku wartościom. Elementy teorii i praktyki. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Chałas, K., Maj, A. ks. (2020). Nauczanie Jana Pawła II w procesie wychowawczo-dydaktycznym szkoły. T. 1: Edukacyjne projekty drogą zgłębienia nauczania Jan Pawła II. Kraków: Wydawnictwo „Scriptum”.
Cichoń, W. (1996). Wartości – Człowiek – Wychowanie. Zarys problematyki aksjologiczno-wychowawczej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego.
Czapiński, L. (1892). Księga przysłów, sentencji i wyrazów łacińskich używanych przez pisarzy polskich. Warszawa: Druk S. Olgebranda Synów.
Czeżowski, T. (1959). O postępowaniu. W: T. Czeżowski, Główne zasady nauk filozoficznych (s. 179-219). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Czeżowski, T. (1989). Trzy postawy wobec świata. W: P. J. Smoczyński (red.), Tadeusz Czeżowski. Pisma z etyki i teorii wartości (s. 45-46). Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich.
Elzenberg, H. (1966). Ideał zbawienia na gruncie etyki czystej. W: H. Elzenberg, Wartość i człowiek. Rozprawy z humanistyki i filozofii (s. 94-112). Toruń: Wydawnictwo Naukowe UMK.
Elzenberg, H. (1994). Kłopot z istnieniem. Aforyzmy w porządku czasu. Wyd. 2. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Epiktet. (1961). Diatryby Encheiridion z dodatkiem Fragmentów oraz Gnomologium Epiktetowego. Z języka greckiego przełożył i opracował L. Jachimowicz. Warszawa: PWN.
Fukuyama, F. (2004). Koniec człowieka. Konsekwencje rewolucji biotechnologicznej. Tłum. B. Pietrzyk. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Gajda, J. (2003). Człowieczeństwo. W: T. Pilch (red.), Encyklopedia pedagogiczna XXI wieku (t. 1, s. 575-580). Warszawa: Wydawnictwo Akademickie „Żak”.
Gołaszewska, M. (1990). Istota i istnienie wartości. Studium o wartościach estetycznych na tle sytuacji aksjologicznej. Warszawa: PWN.
Grzegorzewska, M. (1998). Listy do młodego nauczyciela. Cykl I-II. Warszawa: Akademia Pedagogiki Specjalnej.
Ingarden, R. (1973). O naturze ludzkiej. W: R. Ingarden, Książeczka o człowieku (s. 17-23). Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Jaeger, W. (1964). Paideia. T. 1-2. Tłum. M. Plezia. Warszawa: Instytut Wydawniczy PAX.
Jan Paweł II (1988). „W imię przyszłości kultury”. Przemówienie wygłoszone w siedzibie UNESCO, Paryż, 2.06.1980. W: M. Radwan i in. (red.), Jan Paweł II. Wiara i kultura. Dokumenty, przemówienia, homilie (s. 55). Rzym–Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Jan Paweł II. Autobiografia (2003). Wybrała i ułożyła J. Kiliańczyk-Zięba. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Kozłowski, R. (2016). Człowieczeństwo. W: K. Chałas, A. Maj (red.), Encyklopedia aksjologii pedagogicznej (s. 2017-2018). Radom: Polskie Wydawnictwo Encyklopedyczne Polwen.
Kumaniecki, K. (1965). Słownik łacińsko-polski. Warszawa: PWN.
Lucjusz Anneusz Seneka (1987). Myśli. Wybrał, przełożył i opracował S. Stabryła. Kraków: Wydawnictwo Literackie.
Mariański, J. (2017). Godność ludzka jako nowy paradygmat w socjologii moralności. Uniwersyteckie Czasopismo Socjologiczne, 21(4), 9-20.
Markiewicz, M., Romanowski, A. (1990). Skrzydlate słowa. Warszawa: PIW.
Nowak, M. (1999). Podstawy pedagogiki otwartej. Ujęcie dynamiczne w inspiracji chrześcijańskiej. Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL.
Ostrowska, U. (2020). Doświadczanie conditio humana przez człowieka współczesnego. W trosce o człowieczeństwo z perspektywy aksjologicznej. Gorzów Wielkopolski: Wydawnictwo Akademii im. Jakuba z Paradyża w Gorzowie Wielkopolskim.
Ostrowska, U. (2021a). „A jeżeli powiem, że [...] bezmyślnym życiem żyć człowiekowi nie warto [...] tylko przekonać kogoś o tym nie jest łatwo”. Wokół potencjału sokratejskiego dialogu i paidei, w druku.
Ostrowska, U. (2021b). Antropologia i pedagogika w kręgu wiedzy nauk o człowieku, w druku.
Platon. (1994). Państwo. T. 2. Tłum. W. Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo ALFA.
Ruciński, S. (1982). Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe: próba marksistowskiego określenia aksjologicznej i metodologicznej problematyki ideału wychowawczego. Warszawa: Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego.
Stroh, W. (2013). „Łacina umarła, niech żyje łacina!” Mała historia wielkiego języka. Tłum. A. Arnd, wstęp E. Wesołowska. Poznań: Wydawnictwo Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk.
Stróżewski, W. (1992). W kręgu wartości. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Stróżewski, W. (1993). O stawaniu się człowiekiem (kilka myśli niedokończonych). W: F. Adamski (red.), Człowiek – wychowanie – kultura (s. 52-58). Kraków: Wydawnictwo Akademii Muzycznej.
Stróżewski, W. (2002). O wielkości. Szkice z filozofii człowieka. Kraków: Wydawnictwo Znak.
Szczepański, J. (1980). Sprawy ludzkie. Warszawa: Spółdzielnia Wydawnicza Czytelnik.
Szostek, A. (1998). Wokół godności, prawdy i miłości. Lublin: Wydawnictwo KUL.
Sztumski, J. (1994). Człowieczeństwo jako efekt rozwoju i alienacji gatunku ludzkiego. W: S. Folaron (red.), Człowieczeństwo – iluzja czy rzeczywistość (s. 155). Częstochowa: Wydawnictwo WSP.
Ślipko, T. (2019). Bioetyka. Najważniejsze problemy. Kraków: Wydawnictwo Naukowe Akademii Ignatianum.
Tarnowski, J. (1992). Pedagogika dialogu. W: B. Śliwerski (red.), Edukacja alternatywna – dylematy teorii i praktyki (s. 112-122). Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”.
Turos, L. (2003). Platon o człowieku, kulturze i wychowaniu. Pedagogiczne i andragogiczne aspekty platońskiego dziedzictwa myślowego. Warszawa: Wydawnictwo Ypsylon.
Vercors [Jean Marcel Bruller] (1956). Zwierzęta niezwierzęta. Tłum. J. Dackiewicz. Warszawa: PIW.
Wasilewski, M. (2003). O platońskiej definicji wychowania z pierwszej księgi „Praw”. W: S. Sztobryn, B. Śliwerski (red.), Idee pedagogiki filozoficznej (s. 288-296). Łódź: Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego.
Wasilewski, M. (2007). Paideutyka Protagorasa i Platona. Poznań: Wydawnictwo Naukowe Polskiego Towarzystwa Pedagogicznego.
Winniczuk, L. (1985). Ludzie, zwyczaje i obyczaje starożytnej Grecji i Rzymu. Cz. 1. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
Wołoszyn, S. (1998). Nauki o wychowaniu w Polsce XX wieku. Próba syntetycznego zarysu na tle powszechnym. Kielce: Dom Wydawniczy Strzelec.