Kasata klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej
Abstrakt
Artykuł przedstawia proces realizacji kasaty klasztoru bazylianów w Białej Podlaskiej w aspekcie prawno-formalnym z uwzględnieniem kontekstu przemian politycznych i społecznych. Opisuje losy majątku klasztornego: nieruchomości i ruchomości klasztoru, budynku cerkwi i jego wyposażenia, losy księgozbioru biblioteki klasztornej. Przedstawia postawy zakonników wobec kasat oraz ich losy po opuszczeniu Białej Podlaskiej. Kasata bialskiej placówki wpisywała się w założenia polityki rosyjskiej, prowadzącej do likwidacji Cerkwi unickiej i wygaszenia kultu bł. Jozafata Kuncewicza, którego relikwie znajdowały się w bialskiej cerkwi i były otaczane szczególną czcią przez wiernych katolików zarówno obrządku łacińskiego, jak i greckiego. Likwidacja placówki z Białej Podlaskiej na trwale zmieniła krajobraz religijny i kulturowy miasta i okolic.
Bibliografia
Bieńkowski Ludomir, Organizacja Kościoła wschodniego w Polsce, w: Kościół w Polsce, t. II: Wiek XVI-XVIII, red. J. Kłoczowski, Kraków: Znak 1968, s. 781-1049.
Cygan Jerzy M., Beniamin Szymański, kapucyn, biskup podlaski, „Szkice Podlaskie” 5 (1996), s. 110-119.
Dydycz Antoni Pacyfik, Opisanie odnalezienia relikwii św. Jozafata Kuncewicza na tle jego życia oraz dziejów jego doczesnych szczątków, „Rocznik Bialskopodlaski” 12 (2004), s. 159-176.
Gach Piotr Paweł, Kasaty zakonów na ziemiach dawnej Rzeczypospolitej i Śląska 1773-1914, Lublin: Redakcja Wydawnictw KUL 1984.
Kołbuk Witold, Bazylianie w Królestwie Polskim w latach 1817-1872, „Roczniki Humanistyczne” 31 (1983), z. 2, s. 153-185.
Kossowski Aleksander, Z dziejów unii kościelnej na terenie b. diecezji chełmskiej w latach 1851-1866, Lublin: Drukarnia „Narodowa” 1939.
Lewandowski Jan, Na pograniczu. Polityka władz państwowych wobec unitów Podlasia i Chełmszczyzny 1772-1875. Lublin: Wydawnictwo UMCS 1996.
Morawiec Norbert, Dekonstrukcje świętości. Jozafat Kuncewicz w rosyjskiej historiografii synodalnej, „Kultura Słowian. Rocznik Komisji Kultury Słowian PAU” 14 (2018), s. 80-97.
Niebelski Eugeniusz, „Nieprzejednani wrogowie Rosji”. Duchowieństwo lubelskie i podlaskie w powstaniu 1863 roku i na zesłaniu, Lublin: Wydawnictwo KUL 2008.
Osadczy Włodzimierz, Święta Ruś. Rozwój i oddziaływanie idei prawosławia w Galicji, Lublin: Wydawnictwo UMCS 2007.
Pietnoczko Bogdan, Bazylianie polscy. Ostatnie lata w Królestwie, w: Śladami unii brzeskiej, red. R. Dobrowolski, M. Zemło, Lublin–Supraśl: Wydawnictwo KUL 2010, s. 369-407.
Sęczyk Piotr, Zarys historyczny parafii prawosławnego Soboru Katedralnego Narodzenia NMP w Białej Podlaskiej w latach 1875-1917, „Annales Universitatis Mariae Curie-Słodowska, 69 (2014), z. 1-2, sectio F, s. 135-149.
Warchoł Stefan, Nazwy miast Lubelszczyzny, Lublin: Wydawnictwo Lubelskie 1964.
Wojtyska Henryk Damian, Katalog rękopisów Biblioteki Seminarium Metropolitarnego w Lublinie, „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 30 (1975), s. 133-194.
Wołodko Janusz, Dokument z 1862 roku znaleziony w pounickim kościele w Bezwoli, „Radzyński Rocznik Humanistyczny” 3 (2005), s. 201-210.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
