Czy Adam Naruszewicz napisał Życiorysy sławnych Polaków? O nieznanych rękopisach biskupa koadiutora smoleńskiego
Abstrakt
Życiorysy sławnych Polaków to mniej znane dzieło Adama Naruszewicza, w skład którego wchodzi kilkanaście biogramów wybitnych przedstawicieli polskiego oświecenia. Jego podstawowym, choć dotąd niedostrzeganym, problemem jest atrybucja tekstu. Wątpliwości dotyczące autorstwa budzi odnotowywany przez Nowy Korbut autograf, gdyż tylko nieliczne spośród znajdujących się tam życiorysów są pióra Naruszewicza. Jednak uzasadnione zastrzeżenia dotyczące tak samego dzieła, jak i jego autora pojawiają się dopiero w świetle nowo odkrytych rękopisów. Ich analiza dowodzi bowiem istnienia nieznanego, nieistniejącego w świadomości badawczej dzieła Adama Naruszewicza.
Bibliografia
Bibliografia literatury polskiej. Nowy Korbut, oprac. E. Aleksandrowska z zespołem, red. tomu do roku 1958 T. Mikulski, t. V: Oświecenie, Warszawa 1966.
Bohomolec F.: Życie Jerzego Ossolińskiego, t. I-II, Warszawa 1777.
Bohomolec F.: Życie Jana Zamoyskiego, Warszawa 1775.
Czytanie Naruszewicza, red. B. Wolska, T. Kostkiewiczowa i B. Mazurkowa, t. II, Warszawa 2015.
Dykcjonarz sławnych Polaków lub cudzoziemców z Polską związanych, rkps sygn. 46/III, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
Korespondencja Adama Naruszewicza 1762-1796, z papierów po Ludwiku Bernackim uzupełnił, opracował i wydał J. Platt, red. T. Mikulski, Wrocław 1959.
Literatura Grecji starożytnej. Proza historyczna, krasomówstwo, filozofia i nauka, literatura chrześcijańska, red. H. Podbielski, t. II, Lublin 2005, s. 236-239.
Mniszech M.: Kazimierz Wielki, Warszawa 1777.
Miscellanea z doby Oświecenia. 2, red. R. Kaleta, Wrocław 1965.
[Naruszewicz A.]: Artykuły do dykcyjonarza sławnych Polaków Adama Naruszewicza oraz wypisy z Metryki Litewskiej dotyczące różnych rodzin, rkps sygn. 344, Biblioteka im. Wasyla Stefanyka, Lwów.
Naruszewicz A.: Dyjaryjusz podróży Jego Królewskiej Mości na sejm grodzieński, wyd. M. Bober-Jankowska, Warszawa 2008.
Naruszewicz A.: Dziennik podróży Króla Jegomości Stanisława Augusta na Ukrainę i do innych Ziem Koronnych roku 1787 dnia 23. lutego rozpoczętej, a dnia 22. lipca zakończonej, wyd. M. Bober-Jankowska, przy współpracy A. Masłowskiej-Nowak, Warszawa 2019.
Naruszewicz A.: Historia Jana Karola Chodkiewicza wojewody wileńskiego, hetmana W[ielkiego] Ks[ięstwa] L[itewskiego], t. I, Warszawa 1781.
Naruszewicz A.: Nieznana korespondencja Adama Naruszewicza, opracowanie edytorskie M. Bober-Jankowska, „Sztuka Edycji” 2018, nr 2, s. 113-129.
Naruszewicz A.: Poezje zebrane, wyd. B. Wolska, t. I-IV, Warszawa 2005-2015.
[Naruszewicz A.]: Życia sławnych Polaków przez Naruszewicza, rkps sygn. 608/I, Zakład Narodowy im. Ossolińskich, Wrocław.
[Naruszewicz A.]: Życiorysy sławnych Polaków, rkps sygn. 1748, Biblioteka Książąt Czartoryskich, Kraków.
[Naruszewicz A.]: [Życiorysy sławnych Polaków], rkps sygn. 1745, Biblioteka Książąt Czartoryskich, Kraków.
Orzechowski S.: Żywot i śmierć Jana Tarnowskiego, wyd. F. Bohomolec, Warszawa 1773.
Pisarze polskiego oświecenia, t. I, red. T. Kostkiewiczowa, Z. Goliński, Warszawa 1992, s. 321.
M.C. Sarbiewski Societate Jesu: Poemata ex vetustis manuscriptis et variis condicillis olim ab authore dissimulato nomine editis deprompta et in unum collecta, Vilnae 1757.
M.C. Sarbiewski Soc. Jesu: Opera posthuma, quibus accesserunt multa poemata vernaculo carmine reddita, Varsaviae 1769.
Wichary G.: Recepcja twórczości M.K. Sarbiewskiego w polskim Oświeceniu, „Pamiętnik Literacki” 66(1975), z. 2, s. 143-157.
Copyright (c) 2020 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
