Rozwój i podstawowe założenia starożytnej myśli chińskiej
Abstrakt
Celem artykułu jest zapoznanie czytelnika z genezą, rozwojem i podstawowymi założeniami starożytnej filozofii chińskiej. Pierwsza część przedstawia warunki zewnętrzne i wewnętrzne, które wpływają na rozwój idei w Państwie Środka w okresie poprzedzającym utworzenie autorytarnego Imperium Qin w 221 p.n.e. Druga i trzecia część omawiają ogólne założenia najważniejszych szkół filozoficznych, koncentrując się w trzeciej części na podstawowym temacie filozofii chińskiej, którym jest zachowanie porządku społecznego, w czterech głównych szkołach myśli: konfucjanizmie, legizmie, moizmie i taoizmie. Główną metodą badawczą jest analiza chińskich tekstów klasycznych we własnych przekładach autora. W rezultacie ustalono, że filozofia starożytnych Chin jest przede wszystkim filozofią polityczną, która wynika z deklarowanego pragmatyzmu chińskich myślicieli. Autor porównuje wybrane aspekty myśli chińskiej z myślą zachodnioeuropejską, co pozwala na częściowe pogodzenie obu perspektyw i ułatwia zachodniemu czytelnikowi zrozumienie dalekowschodniego widzenia rzeczywistości.
Bibliografia
Ames, Roger T. The Art of Rulership: A Study of Ancient Chinese Political Thought. Albany: State University of New York Press, 1994.
[Baza chińskich tekstów klasycznych:] Chinese Text Project. Dostęp 1 lipca 2018. Ctext.org.
Creel, Herrlee Glessner. Chinese Thought, from Confucius to Mao Tse-tung. Chicago: University of Chicago Press, 1953.
JeeLoo Liu. Wprowadzenie do filozofii chińskiej: Od myśli starożytnej do chińskiego buddyzmu. Przełożył Mieczysław Godyń. Seria: Ex Oriente. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2010.
Kołakowski, Leszek. Czas ciekawy, czas niespokojny. Cz. 1. Z Leszkiem Kołakowskim rozmawia Zbigniew Mentzel. Kraków: Wydawnictwo Znak, 2007.
Konfucjusz. Dialogi konfucjańskie. Przełożyli z chińskiego i opatrzyli przypisami Krystyna Czyżewska-Madajewicz, Mieczysław Jerzy Künstler i Zdzisław Tłumski. Wrocław: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1976.
Konfucjusz. Nowe „Dialogi konfucjańskie”: próba rekonstrukcji. Oprac. Qian Ning. Ożarów Mazowiecki: Wydawnictwo Olesiejuk, 2014.
Kung-chuan Hsiao. A History of Chinese Political Thought. Vol. 1: From the Beginnings to the Sixth Century A.D. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1979
Laozi. Księga dao i de z komentarzami Wang Bi. Przełożyła Anna Iwona Wójcik. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2006
Nisbett, Richard E. Geografia myślenia. Dlaczego ludzie Wschodu i Zachodu myślą inaczej? Przełożyła Ewa Wojtych. Seria: Mistrzowie Psychologii. Sopot: Wydawnictwo Smak Słowa, 2015
Pines, Yuri. Envisioning eternal empire : Chinese political thought of the Warring States era. Honolulu: University of Hawai‘i Press, 2009
Pye, Lucien W. „China: erratic state, frustrated society”. Foreign Affairs. Fall 1990. Dostęp 1 lipca 2018. https://www.foreignaffairs.com/articles/asia/1990-09-01/china-erratic-state-frustrated-society.
O sztuce rządzenia według Mozi, Mengzi, Xunzi, Han Feizi. 治國之道. 墨子, 孟子, 荀子, 韓非子. Z chińskiego przełożyła Małgorzata Religa. Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2016.
Smith, Kidder. „Sima Tan and the Invention of Daoism, ‘Legalism’, et cetera”. The Journal of Asian Studies 62 (2003), 1: 129–156.
Stępień, Mateusz. Spór konfucjanistów z legistami. W kręgu chińskiej kultury prawnej. Kraków: Wydawnictwo Uniwersytetu Jagiellońskiego, 2013
Sy-ma Ts’ien. Syn smoka: fragmenty zapisków historyka. Wyboru dokonał, przełożył i wstępem poprzedził Mieczysław J. Künstler. Warszawa: Czytelnik, 2000.
Weber, Max. Etyka gospodarcza religii światowych. T. 1: Taoizm i konfucjanizm. Przełożył Tadeusz Zatorski. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos, 2000.
Wittgenstein, Ludwig. Dociekania filozoficzne. Przełożył Bogusław Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Wittgenstein, Ludwig. Tractatus logico-philosophicus. Przełożył Bogusław Wolniewicz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Copyright (c) 2019 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
