Cuire et wypalać/wypalić dans la terminologie de la poterie/céramique
Abstrakt
CUIRE I WYPALAĆ/WYPALIĆ W TERMINOLOGII GARNCARSTWA I CERAMIKI
Celem niniejszego artykułu jest analiza czasownika cuire, kojarzonego przede wszystkim z kuchnią, jako terminu z dziedziny rzemiosła (garncarstwo/ceramika). Jego znaczenie jest następnie zestawione ze znaczeniem polskich odpowiedników: wypalać/wypalić, których brak w terminologii związanej z kuchnią. Analiza umożliwi sprawdzenie, czy znaczenia czasowników z obu języków odsyłają do tej samej rzeczywistości pozajęzykowej. Badanie obejmuje również derywaty nominalne analizowanych czasowników: cuisson dla języka francuskiego i wypalanie/wypalenie/ wypał dla języka polskiego.
Znaczenie cuire jako terminu garncarstwa/ceramiki skupione jest na modyfikacji poprzez ciepło oraz w aspekcie użytkowym. Wypalać/wypalić podkreśla znaczenie działania wysokiej temperatury oraz właściwości produktu: solidność i odporność. Cuisson odnosi się do procesu, podobnie jak wypalanie, rzeczownik posiadający dwa synonimy – wypalenie i wypał. Pierwszy z nich stosowany jest rzadko w terminologii garncarstwa/ceramiki, natomiast drugi posiada dodatkowo znaczenie produktu.
Cuire et wypalać/wypalić dans la terminologie de la poterie/céramique
Le présent article a pour l’objectif d’analyser le verbe cuire, associé surtout au domaine de la cuisine, en tant que terme de l’artisanat (poterie/céramique). Son sens est confronté à celui de ses correspondants polonais : wypalać/wypalić, absents dans la terminologie de la cuisine. L’analyse vise à vérifier si les sens des verbes de deux langues renvoient à la même réalité extralinguistique. L’étude est prolongée sur les dérivés nominaux des verbes analysés : cuisson pour le français et wypalanie/wypalenie/wypał pour le polonais.
Le sens de cuire comme terme de la poterie/céramique focalise sur la modification par la chaleur et l’aspect utilitaire. Wypalać/wypalić mettent en valeur l’action de la haute température et les propriétés du produit : la solidité et l’endurance. Cuisson se réfère à un processus, de même que wypalanie, qui a deux synonymes : wypalenie et wypał. Le premier est rare dans la terminologie de la poterie/céramique et le deuxième possède en plus le sens de produit.
Bibliografia
Cabré Maria Térésa, 1998, Terminologie: théorie, méthode et applications, Ottawa, Presses de l’Université d’Ottawa, Armand Colin.
Condamines Anne, 1999, « Approche sémasiologique pour la constitution de Bases de Connaissances Terminologiques », [in :] V. Delavigne, M. Bouveret [éds., Sémantique des termes spécialisés, Rouen, Publications de l’Université de Rouen – CNRS, 101-117.
Depecker Loïc, 2005, « Contribution de la terminologie à la linguistique », Langages, 157, 6-13, doi : https://doi.org/10.3406/lgge.2005.970.
Giermak-Zielińska, Teresa (1979). Polskie czasowniki przedrostkowe o znaczeniu przestrzennym i ich odpowiedniki w języku francuskim. Wrocław : Zakład Narodowy imienia Ossolińskich.
Gouadec Daniel, 2005, « Terminologie, traduction et rédaction spécialisées », Langages, 157, 14-24, doi : https://doi.org/10.3406/lgge.2005.971.
Grzegorczykowa Renata, Laskowski Roman, Wróbel Henryk, 1998, Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia, Warszawa, Wydawnictwo Naukowe PWN SA.
Janowska Aleksandra, 1999, Funkcje przestrzenne przedrostków czasownikowych w polszczyźnie, Katowice, Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego.
Roche Christophe, 2005, « Terminologie et ontologie », Langages, 157, 48-62. doi : https://doi. org/10.3406/lgge.2005.974.
Wróbel Henryk, 2001, Gramatyka języka polskiego, Kraków, Spółka Wydawnicza « OD NOWA ».
Copyright (c) 2019 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
