Subkompetencja frazeologiczna studentów-neofilologów jako składnik kompetencji językowej tłumacza. Wstęp do badania pilotażowego

Abstrakt

Celem opisanych w artykule badań jest diagnoza poziomu subkompetencji frazeologicznej studentów-neofilologów, którzy podjęli naukę na specjalizacji translatorskiej. Kompetencja frazeologiczna traktowana jest jako nieodłączny element kompetencji językowej tłumacza i odpowiada za poprawne posługiwanie się w mowie i piśmie względnie ustabilizowanymi i choćby w niewielkiej części zleksykalizowanymi związkami wyrazowymi. W badaniach wykorzystano metodę ankietową. Zadaniem respondentów było podanie cech definicyjnych frazeologizmu oraz wskazanie jednostek frazeologicznych spośród podanej listy związków wyrazowych. Na podstawie przeprowadzonej ankiety można stwierdzić, iż w opinii respondentów kryterium frazeologiczności spełniają przede wszystkim związki idiomatyczne. Frazeologizm jest traktowany przez studentów-neofilologów tradycjonalistycznie, stereotypowo, a więc przede wszystkim idiomatycznie (w ujęciu W.W. Winogradowa). Respondenci  z trudem dopatrują się cech jednostki frazeologicznej w strukturach częściowo zleksykalizowanych – frazemach (zgodnie z koncepcją W. Chlebdy). Takie rozumienie frazeologii z kolei skutkuje często atomistycznym tłumaczeniem związków frazematycznych, co zazwyczaj prowadzi do naruszenia reguł języka docelowego. Wniosek z przeprowadzonego badania pilotażowego skłania do podjęcia działań w zakresie przeorientowania subkompetencji frazeologicznej z perspektywy czysto idiomatycznej na frazematyczną, co z pewnością przyczyni się do podniesienia jakości rezultatów tłumaczenia.