Justice as the Aim of The Monarch’s Authority: The Evolution of the Idea from Plato to the Close of the Enlightenment
Abstrakt
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne 58 (2010), issue 2.
The idea of the justice of the authority in the general meaning remains a central topic in Polish political theory. This has resulted in the frequent tackling of this problem, but it has not been reflected in the complexity of the theory. It is even difficult to talk about a theory in the case of the considerations analyzed. They were mostly very superficial mentions of the monarch’s justice, permeated with old-Polish legalism, a legalism reduced to the rule: the king is obliged to observe legal norms and to give priority to the good of those ruled over his own interests. This model determined the deliberations about justice. Most theoreticians could not see the possibility of strengthening the king’s influence on dispensing justice in the country, although there were exceptions to this view and not only among monarchists. Owing to this model in Polish political thought, after the fall of the First Republic of Poland it was easier to accept the idea of justice dispensed by broad bodies representing the community. The model was not even overturned by the instrumental transfer of the idea of natural justice to Poland. It was also not overturned by the doubts expressed by Wybicki about the possibilities of linking justice to the subjects’ happiness and political freedom.
Bibliografia
Arystoteles, Polityka. Z dodatkiem pseudo-arystotelesowskiej Ekonomiki [Aristotle, Politics. With pseudo-Aristotelian Economics added]. Translated by Ludwik Piotrowicz. Warszawa: PWN, 1964.
Arystoteles. Etyka Nikomachejska [Aristotle, Nicomachean Ethics]. Translated by Daniela Gromska. In idem, Dzieła wszystkie [Collected Works]. Vol. V. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1996.
Augustyniak, Urszula. Wazowie i „królowie rodacy”. Studium władzy królewskiej w Rzeczypospolitej XVII wieku [The Vasas and the “Compatriot Kings”: A Study of Royal Authority in the Republic of Poland in the 17th Century]. Warszawa: Semper, 1999.
Biegański, Władysław. Etyka ogólna [General Ethics]. Warszawa: Gebethner i Wolff, 1918.
Bodin, Jean. Sześć ksiąg o Rzeczypospolitej [The Six Books on the Republic]. Translated by Zygmunt Izdebski. Warszawa: PWN, 1958.
Höffe, Otfried. Sprawiedliwość polityczna. Podstawy krytycznej filozofii prawa i państwa [Political Justice. The Foundations of Critical Philosophy of the Law and the State]. Translated by Jarosław Merecki. Kraków: Znak, 1999.
Kantorowicz, Ernst H. Dwa ciała króla. Studium ze średniowiecznej teologii politycznej [The King’s Two Bodies: A Study in the Medieval Political Theology]. Translated by Maciej Michalski and Adam Krawiec. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2007.
Kleszcz, Ryszard. “Co to znaczy ‘sprawiedliwość’? (What Does ‘Justice’ Mean?).” Filozofia Nauki 1999, No. 1/2: 31–41.
Kostkiewiczowa, Teresa. “Publicystyka Franciszka Salezego Jezierskiego z lat 1788–1791. Z zagadnień literackiej perswazji [Franciszek Salezy Jezierski’s Writings of 1788–1791. From the Issues of the Literary Persuasion].” In Sejm Czteroletni i jego tradycje (The Four-Year Sejm and Its Traditions), edited by Jerzy Kowecki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1991.
Krause, Sharon R. “Hume and the (False) Lustre of Justice.” Political Theory 32 (2004), No. 5: 628–655.
Lafargue, Paul. “Badania nad pochodzeniem pojęcia sprawiedliwości i pojęciem dobra” [Research on the origin of ideas of justice and good; orig. fr. “Le Déterminisme économique de Karl Marx. Recherche sur l’origine et l’évolution des idées de justice, du bien, de l’âme et de Dieu”]. In idem. Pisma wybrane [Selected works]. Vol. I, 83–120. Warszawa: Książka i Wiedza, 1981.
Lundstedt, Vilhelm. “Law and Justice: A Criticism of the Method of Justice.” In Interpretation of Modern Legal Philosophy, edited by Paul Sayre, 415–452. New York: Oxford University Press, 1947.
Machiavelli, Nicolò. Książę [The Prince]. Translated by Czesław Nanke and Krzysztof Żaboklicki. Warszawa: Państwowy Instytut Wydawniczy, 1984.
Makota, Janina. “O sprawiedliwości [On Justice].” Kwartalnik Filozoficzny 26 (1998), vol. 2: 207–222.
Miklaszewska, Justyna. “Sprawiedliwość libertariańska [Libertarian Justice],” Civitas 2000, No. 4: 99–118.
Modrzewski, Andrzej Frycz. O poprawie Rzeczypospolitej [On the Improvement of the Commonwealth]. In Filozofia i myśl społeczna XVI wieku [Philosophy and Social Thought of the 16th Century], edited by Lech Szczucki. Warszawa: PWN, 1978.
Opaliński, Edward. Kultura polityczna szlachty polskiej w latach 1587–1652. System parlamentarny a społeczeństwo obywatelskie [Political Culture of Polish Noblemen in the Years 1587–1652: The Parliamentary System and the Civic Society]. Warszawa: Wydawnictwo Sejmowe, 1995.
Pawelec, Andrzej. “Ontologia sprawiedliwości [Ontology of Justice].” Civitas 2000, No. 4: 133–143.
Piwko, Stanisław. Frycza Modrzewskiego program reformy państwa i Kościoła [Frycz Modrzewski’s Program of Reform of the State and the Church]. Warszawa: Akademia Teologii Katolickiej, 1979.
Platon, Państwo [Plato, Republic]. Translated by Władysław Witwicki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1990.
Platon, Prawa [Plato, Laws]. Translated by Maria Maykowska. Warszawa: PWN, 1960.
Przyłuski, Jakub. Prawa, czyli statuty i przywileje Królestwa Polskiego [Laws or Statutes and Privileges in the Kingdom of Poland]. In 700 lat myśli polskiej. Filozofia i myśl społeczna XVI wieku [700 Years of the Polish Thouhgt: Philosophy and Social Thouhgt of the 16th Century], edited by Lech Szczucki. Warszawa: PWN, 1978.
Rawls, John. Teoria sprawiedliwości [Theory of Justice]. Translated by Maciej Panufnik, Jarosław Pasek, and Adam Romaniuk. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1994.
Roux, Jean-Paul. Król. Mity i symbole [The King: Myths and Symbols; French orig. Le roi, mythes et symboles]. Translated by Katarzyna Marczewska. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Volumen, 1998.
Sadurski, Wojciech. Teoria sprawiedliwości. Podstawowe zagadnienia [The Theory of Justice. Fundamental Issues]. Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1988.
Siemianowski, Antoni. “Sprawiedliwość [Justice].” Logos i Ethos 1993, No. 2: 7–31.
Staszic, Stanisław. Uwagi nad życiem Jana Zamoyskiego [Remarks on the Life of Jan Zamoyski], edited by Stefan Czarnowski. Wrocław: Ossolineum, 2005.
Stawrowski, Zbigniew. “O dwóch miarach sprawiedliwości [On Two Measures of Justice].” Civitas 2000, No. 4: 33–47.
Św. Tomasz z Akwinu [St Thomas Aquinas]. O władzy [On Kingship]. Translated by Jacek Salij. In idem. Dzieła wybrane [Selected works]. Kęty: Antyk, 1999.
Voisé, Waldemar. Frycza Modrzewskiego nauka o państwie i prawie [Frycz Modrzewski’s Teaching on the State and Law]. Warszawa: Książka i Wiedza, 1956.
Weaver, Richard M. Idee mają konsekwencje [Ideas Have Consequences]. Translated by Barbara Bibula. Kraków: Profesjonalna Szkoła Biznesu, 1996.
Copyright (c) 2019 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
