The Latin Prope—What Part of Speech Is It?
Abstrakt
The Polish version of the article was published in Roczniki Humanistyczne vol. 57, issue 3 (2009).
This paper seeks to revise the description of the grammatical properties of the Latin lexeme prope, which are fundamental for its inclusion in specific classes of words (parts of speech). The change proposed here amounts to saying that behind the entry prope there are two parts of speech, and that they are not adverb and preposition but adverb and particle. The particle is prope, meaning almost, nearly—it occurs in the positive degree, does not govern case, and is syntactically related to various parts of speech. In the remaining cases, prope most generally means near (somebody / something); it is a gradable adverb that governs an obligatory point of reference (in the form of the accusative, the dative, or the prepositional phrase a [ab] with the ablative). This point of reference may, however, be subject to context-dependent ellipsis when the recipient has an opportunity to reliably reconstruct it.
Bibliografia
Bańko, Mirosław. Wykłady z polskiej fleksji [Lectures in Polish inflection]. Warsaw: PWN, 2002.
Bańkowski, Andrzej. Etymologiczny słownik języka polskiego [An etymological dictionary of Polish]. Warsaw: PWN, 2000.
EJO: Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [An encyclopedia of general linguistics]. Edited by Kazimierz Polański. Wrocław: Ossolineum, 1993.
EJP: Encyklopedia języka polskiego [An encyclopedia of the Polish language]. Edited by Stanisław Urbańczyk. Wrocław: Ossolineum, 1994.
Górska, Małgorzata. “Właściwości walencyjne łacińskich przysłówków” [Valence properties of Latin adverbs]. Roczniki Humanistyczne 50, no. 3 (2002): 83–92.
Grochowski, Maciej. Polifunkcyjność jednostek a ich homonimia (z punktu widzenia współczesnej leksykografii) [The polyfunctionality of units and their homonymy (from the point of view of contemporary lexicography)]. Prace Filologiczne 33 (1986a), 35–42.
Grochowski, Maciej. Polskie partykuły. Składnia, semantyka, leksykografia [Polish particles. Syntax, semantics, lexicography]. Wrocław: Ossolineum, 1986b.
Grochowski, Maciej. Wyrażenia funkcyjne. Studium leksykograficzne [Functional expressions: A lexicographic study]. Cracow: Wydawnictwo IJP PAN, 1997.
Grochowski, Maciej. “Założenia ogólne opisu tzw. wyrażeń funkcyjnych w Wielkim słowniku języka polskiego” [General assumptions behind the description of the so-called functional expressions in the Great Dictionary of the Polish Language]. In Nowe studia leksykograficzne 2 [New lexicographic studies 2]. Edited by Piotr Żmigrodzki and Renata Przybylska, 11–22. Cracow: Wydawnictwo LEXIS, 2008.
Grzegorczykowa, Renata. Funkcje semantyczne i składniowe polskich przysłówków [The semantic and syntactic functions of Polish adverbs]. Wrocław: Ossolineum, 1975.
Jodłowski, Stanisław. Studia nad częściami mowy [Studies in parts of speech]. Warsaw: PWN, 1971.
Kuryłowicz, Jerzy. The inflectional categories of Indo-European. Heidelberg: Winter, 1964.
Kühner, Raphael, and Carl Stegmann. Ausführliche Grammatik der lateinischen Sprache II. Satzlehre. Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 1962.
LDLS: Latin Dictionary. Edited by Charlton T. Lewis and Charles Short. Oxford: Clarendon Press, 1969.
Lyons, Johns. Semantyka 2 [Semantics 2]. Translated by A. Weinsberg. Warsaw: PWN, 1989.
Laskowski, Roman. “Podstawowe pojęcia morfologii” [Basic concepts of morphology]. In Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia [A grammar of contemporary Polish. Morphology], edited by Renata Grzegorczykowa, Roman Laskowski, and Henryk Wróbel, part 1, 9–57. Warsaw: PWN, 1984.
Laskowski, Roman. “Zagadnienia ogólne morfologii” [General issues of morphology] Gramatyka współczesnego języka polskiego. Morfologia [A grammar of the contemporary Polish language. Morphology], edited by Renata Grzegorczykowa, Roman Laskowski, and Henryk Wróbel, part 1, 2nd ed., revised, 27–86. Warsaw: PWN, 1998.
Menge, Hermann. Lehrbuch der lateinischen Syntax und Semantik. Völlig neu bearbeitet von Thorsten Burkard und Markus Schauer, Darmstadt: Wissenschaftliche Buchgesellschaft, 2000.
Misz, Henryk. Opis grup syntaktycznych dzisiejszej polszczyzny pisanej [A description of the syntactic categories of contemporary written Polish]. Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe, 1967.
Pinkster, Harm. On Latin Adverbs. Amsterdam: North-Holland Publishing Company, 1972.
Safarewicz, Jan: Gramatyka historyczna języka łacińskiego, cz. II: Składnia [A historical grammar of Latin, part 2: Syntax]. Warsaw: Państwowe Zakłady Wydawnictw Szkolnych, 1950.
Saloni, Zygmunt. “Klasyfikacja gramatyczna leksemów polskich” [A grammatical classification of Polish lexemes]. Język Polski 54, no. 1 (1974): 3–13; no. 2: 93–101.
Saloni, Zygmunt, and Marek Świdziński. Składnia współczesnego języka polskiego [The syntax of contemporary Polish]. Warsaw: PWN, 1985.
Saloni, Zygmunt. Jeszcze o zdaniach typu „Jasne jest, że…” (uzupełnienia artykułu hasłowego „być”) [More on sentences such as Jasne jest, że... (“It is clear that...”) (a supplement to the entry article on być (“to be”)]. In Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego [Studies in the gramnmar and lexicology of the Polish language], edited by Małgorzata Gębka-Wolak, Iwona Kaproń-Charzyńska, and Małgorzata Urban, 157–167. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2003.
SŁPK: Słownik łacińsko-polski, vols. 1–2 [Latin–Polish dictionary], edited by Józef Korpanty. Warsaw: PWN, 2003.
SŁPP: Słownik łacińsko-polski, vols. 1–5 [Latin–Polish dictionary], edited by Marian Plezia. Warsaw: PWN, 1959–1979.
Sinko, Tadeusz. Gramatyka łacińska [Latin grammar]. Lwów–Warsaw: Książnica Atlas, 1932.
Szupryczyńska, Maria. Jeszcze o tzw. „predykatywach przysłówkowych” [More on “adverbial predicates”]. Polonica 17 (1995): 173–187.
Wajszczuk, Jadwiga. O metatekście [On metatext]. Warsaw: Wydawnictwo UW, 2005.
Wiśniewski, Marek. Strukturalna charakterystyka polskich wypowiedzeń niezdaniowych [Structural characteristics of Polish non-sentence expressions]. Toruń: Wydawnictwo UMK, 1994.
Wróbel, Henryk. Gramatyka języka polskiego [A grammar of the Polish language]. Cracow: Wydawnictwo “Od Nowa,” 2001.
Zaron, Zofia. “Funkcjonalna klasyfikacja leksemów polskich (kolejna propozycja)” [A functional classification of Polish lexemes (another proposal)]. In Studia z gramatyki i leksykologii języka polskiego [Studies in the grammar and lexicology of the Polish language], edited by Małgorzata Gębka-Wolak, Iwona Kaproń-Charzyńska, and Małgorzata Urban, 179–188. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2003.
Zaron, Zofia. “Wykładnikami lokalizacji—konstrukcje przysłówkowe czy przyimkowe?” [Exponents of location—adverbial or prepositional structures?]. In Przysłówki i przyimki. Studia ze składni i semantyki języka polskiego [Adverbs and prepositions: Studies in the syntax and semantics of the Polish language], edited by Maciej Grochowski, 45–55. Toruń: Wydawnictwo UMK, 2005.
Copyright (c) 2019 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
