Względy etyczne dotyczące przemianowań urbanonimów spowodowanych dekomunizacją (na przykładzie zielonogórskich nazw)

Iwona Żuraszek-Ryś

doi:10.18290/rh.2019.67.6-10

Iwona Żuraszek-Ryś Uniwersytet Zielonogórski

DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2019.67.6-10

Słowa kluczowe: urbanonimy; dekomunizacja; względy etyczne; prawda i fałsz

Abstrakt

Artykuł traktuje o względach etycznych towarzyszących przemianowaniom urbanonimów wkontekście dekomunizacji. Skupiono się w nim na kilku kwestiach, dotyczących zwłaszcza uzasadniania zmian nazw ulic i placów, a także traktowania onimów jako nośników wartości, mogących służyć władzy i jej propagowaniu. Zwrócono ponadto uwagę na udział lokalnej społeczności w usuwaniu niepożądanych symboli komunistycznych. Ustalono, że naruszenie norm etycznych dotyczy: nieuwzględniania opinii środowisk lokalnych, zwłaszcza mieszkańców danej ulicy, w kwestii zmiany nazwy oraz wykorzystywania przez władzę swojej uprzywilejowanej w tym względzie pozycji, narzucania przez nią określonego światopoglądu i systemu wartości, a także posługiwania się nieprawdziwymi argumentami.

Bibliografia

Bieńkowska D., Umińska-Tytoń E.: O niektórych mechanizmach zmian urbonimów (nazwy pośrednio motywowane w nazewnictwie łódzkim), „Studia Językoznawcze” Uniwersytet Szczeciński 11(2012), s. 37-46.

Chludziński A.: Motywacje zmian nazw ulic w Polsce od 1989 roku (na przykładzie kilku miast pomorskich), „Studia Językoznawcze” Uniwersytet Szcczeciński 3(2004), s. 397-404.

Czyżniewski T.: Ulica Stalina i Hindenburga, „Łącznik Zielonogórski” 12.12.2014.

Grzelak E.: Białe kłamstwo – narzędzie komunikacji społecznej, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 2012, t. 24: Kultura komunikacji językowej 2. Etyka i etykieta w komunikacji językowej, (red. A. Piotrowicz, M. Witaszek-Samborska, K. Skibski), s. 35-45.

Handke K.: Słownik nazewnictwa Warszawy, Warszawa: Slawistyczny Ośrodek Wydawniczy 1998.

Jaracz M.: Nazwy a polityka (na przykładzie nazewnictwa miejskiego Bydgoszczy), w: Prace Komisji Językoznawczej Bydgoskiego Towarzystwa Naukowego: Język, historia, polityka, red. E. Laskowska i M. Jaracz, Bydgoszcz: Bydgoskie Towarzystwo Naukowe 2007, s. 51-59.

Listy od czytelników (Zdzisław Piotrowski), „Tygodnik Zielonogórski” 10-11.02.2007, nr 41.

Lizak A.: Prawne aspekty nadawania i zmiany nazw ulic i placów, „Rocznik Samorządowy” 2017, nr 6, s. 130-146 (http://bazhum.muzhp.pl/media//files/Rocznik_Samorzadowy/Rocznik_Samorzadowy-r2017-t6/Rocznik_Samorzadowy-r2017-t6-s130-146/Rocznik_Samorzadowy-r2017-t6-s130-146.pdf).

Łagutko T.: https://pl-pl.facebook.com/wiadomoscizg/photos/mieszka%C5%84cy-ul-ii-armii-nie-s%C4%85-ani-ofiarami-komunizmu-ani-te%C5%BC-ofiarami-losu-dotyc/1798240710291633/.

Myszkiewicz W.: Ulice Zielonej Góry, w: Wokół niemieckiego dziedzictwa kulturowego na Ziemiach Zachodnich i Północnych, red. Z. Mazur, Poznań: Instytut Zachodni 1997, s. 433-469.

Pojnar M.: Młodzi dekomunizują: Mamy swoich bohaterów, Inka zamiast Anieli Krzywoń, „Gazeta Wyborcza” 26.04.2016 (http://zielonagora.wyborcza.p1/zie lonagora/l.35182.19976695.mlodzi-dekomunizuia-mamy-swoich-bohaterow-inka-zamiast-anieli.html [dostęp: 01.10.2018].

Puzynina J., Pajdzińska A.: Etyka słowa, w: O zagrożeniach i bogactwie polszczyzny, red. J. Miodek, Wrocław: Towarzystwo Przyjaciół Polonistyki Wrocławskiej 1996, s. 35-45.

Rutkowski M.: Nazwy w dyskursie – w kontekście koncepcji wtórnej oralności, „Poznańskie Studia Polonistyczne”. Seria Językoznawcza 24(2017), nr 1, s.145-158.

Ustawa z dnia 1 kwietnia 2016 r. o zakazie propagowania komunizmu lub innego ustroju totalitarnego przez nazwy budowli, obiektów i urządzeń użyteczności publicznej (Dz.U. 2016, poz. 744).

Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. 1990, nr 16, poz. 95 i Dz.U. 2016, poz. 446 z późn. zm.).

Woźniak K.: Zielonogórzanie nie chcą mieszkać przy ul. Ofiar Komunizmu, „Gazeta Wyborcza” 14.12.2017 (http://zielonagora.wyborcza.pl/zielonagora/7,35182,22782206,zielonogorzanie-nie-chca-mieszkac-przy-ul-ofiar-komunizmu.html [dostęp: 01.10.2018]).

Zarządzenie zastępcze NK-I.4131.205.2017.AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2700.

Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.265.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2701.

Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.266.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2702.

Zarządzenie zastępcze NR NK-I.4131.267.2017. AHOR wojewody lubuskiego z dnia 13 grudnia 2017 r., „Dziennik Urzędowy Województwa Lubuskiego” 2017, poz. 2703.