Adolf Hyłas Darstellungen der Schmerzensmutter

  • Piotr Szweda
Słowa kluczowe: : Matka Boża Bolesna; Mater Dolorosa; Carlo Dolci; Adolf Hyła; ikonografia maryjna; XX wiek; Kraków

Abstrakt

Adolfa Hyły przedstawienia Matki Bożej Bolesnej

W całej spuściźnie malarskiej krakowskiego artysty Adolfa Hyły, żyjącego w latach 1897-1965, oprócz wiodących realizacji chrystologicznych szczególne miejsca zajmowała także ikonografia maryjna. Wśród sześćdziesięciu pięciu obrazów o tej tematyce znajdują się również przedstawienia ukazujące Maryję jako Matkę Bożą Bolesną. Inspiracją do powstania tych dzieł były malowidła autorstwa Carla Dolciego, włoskiego malarza okresu baroku, w typie Mater Dolorosy. W omawianiu historii poszczególnych realizacji ikonograficznych powstałych w latach 1940-1962 zastosowano klucz chronologiczny. Dzięki zachowanemu katalogowi dzieł artysty oraz w trakcie przeprowadzonej kwerendy odnaleziono wszystkie sześć obrazów Matki Bożej Bolesnej. Dwa z nich znajdują się w rękach prywatnych właścicieli, a pozostałe cztery: w parafii Bolechowice k. Krakowa i w Wojniczu, w kościele parafialnym w Spiach i w kaplicy zakonnej sióstr serafitek w Kalwarii Zebrzydowskiej.

Adolf Hyłas Darstellungen der Schmerzensmutter

Durch den Nachlass des Krakauer Künstlers Adolf Hyła (1897-1965) zeigt sich, welchen bedeutenden Stellenwert die christologische Verwirklichung wie auch die Marienikonografie für ihn hatte. Unter den 65 Bildern zu diesem Themenkreis finden wir auch die Mariendarstellungen als Schmerzensmutter. Eine Inspiration für ihre Entstehung waren Bilder der Mater Dolorosa von Carlo Dolci, einem italienischen Maler und Vertreter des Barocks. Bei der Darlegung und Erläuterung der Entstehungsgeschichte einzelner ikonografischer Darstellungen, die in den Jahren 1940 bis 1962 entstanden, wurde in chronologischer Reihenfolge gearbeitet. Mithilfe der Katalogsammlung über die Werke des Malers und im Rahmen der durchgeführten wissenschaftlichen Recherche konnten alle sechs Bilder der Schmerzensmutter aufgefunden werden. Zwei davon befinden sich in privatem Besitz und vier weitere sind in der Pfarrgemeinde Bolechowice bei Krakau in Wojnicz bzw. in der Pfarrkirche in Spie und in der Klosterkapelle der Töchter der Schmerzensmutter in Kalwaria Zebrzydowska.

Bibliografia

Baldassari F., Carlo Dolci. Complete Catalogue of the Paintings, Firenze 2015.

Benezit E., Dictionnaire Critique et Documentaire des Peintres, Sculpteurs, Dessinateurs et Graveurs de tous les Temps et de tous les Pays, vol. III, Paris 1955.

Braunfels W., Das Marienbild in der Kunst des Westen bis zum Konzil von Trient, [in:] Lexikon der Christlichen Ikonographie, Hrsg. E. Kirschbaum SJ, Bd. III, Rom–Freiburg–Basel–Wien 1994, Sp. 181-198.

Braunfels W., Maria, Marienbild, [in:] Lexikon der Christlichen Ikonographie, Hrsg. E. Kirschbaum SJ, Bd. III, Rom–Freiburg–Basel–Wien 1994, Sp. 155.

Janicka-Krzywda U., Lokatorzy przydrożnych świątyń, [in:] Ziemia 1910-2000, red. F. Midura, Warszawa 2000, Sp. 121-136.

Pielas M., Matka Boska Bolesna, [in:] Polska Sztuka Kościelna Renesansu i Baroku – Tematy i Symbole. Nowy Testament, red. K. Moisan-Jabłońska, t. I, Kraków 2000.

Straussman-Pflanzer E., Baldassari F., The Medici’s Painter: Carlo Dolci and Seventeenth-Century Florence, New Haven 2017.

Szweda P. MS, Adolf Hyła malarz w służbie Bożego Miłosierdzia, Warszawa–Kraków 2009.

Szweda P. MS, Adolf Hyła. Malarz z Łagiewnik, Kraków 2014.

Opublikowane
2019-10-23
Dział
Artykuły