Przedstawienia Chrystusa Ukrzyżowanego w rzeźbie hiszpańskiej złotego wieku

  • Greta Dzikowska Uniwersytet Papieski Jana Pawła II w Krakowie
Słowa kluczowe: rzeźba; Hiszpania; złoty wiek

Abstrakt

Rzeźba hiszpańska złotego wieku była na wskroś religijna. Artyści czerpali do swoich dzieł tematy głównie z Biblii, zwłaszcza z Nowego Testamentu, ale z lubością sięgali także do hagiografii i martyrologii. Do osób świętych i związanych z nimi historii podchodzili z największą czcią, spełniając tym samym wymogi i postanowienia Soboru trydenckiego dotyczące sztuki. Wyłączność tematyki religijnej w sztuce hiszpańskiej spowodowała, iż powstawały oryginalne dzieła ukazujące wątki, do których nie sięgali artyści z innych wielkich ośrodków artystycznych. Pobożność ludowa uaktywniła w artystach odnoszenie się do dzieła w taki sposób, aby przyniosło odbiorcom korzyść duchową.

Duchowość chrześcijańska jest natomiast nierozerwalnie złączona z historią Odkupienia, która dokonała się poprzez śmierć i zmartwychwstanie Chrystusa. Ukrzyżowanie Jezusa jest centralnym punktem Pasji. Jest też jednym z najczęściej podejmowanych tematów nowotestamentalnych przez artystów wszechczasów. Rzeźba hiszpańska złotego wieku nie mogła się obyć bez tego fundamentalnego wydarzenia z historii zbawienia. Ukrzyżowany Chrystus był niejednokrotnie przedstawiany przez najwybitniejszych rzeźbiarzy z Półwyspu Iberyjskiego. Poprzez formę wyrazu, a także kunszt twórców treść przekazana przez ewangelie oddziaływała na wiernych nie tylko duchowo, pobudzając ich do silnej wiary i refleksji, ale także wpływała na ich zmysł estetyczny.

Bibliografia

Babelon J. Sztuka hiszpańska, Warszawa 1974.

Bennassar B., La España del Siglo de Oro, Barcelona 2004.

Camón Aznar J., Los grandes temas del arte cristiano en España, vol. III, Madrid 1949.

Encyklopedia Katolicka, t. VII, Lublin 1997.

González Gómez J.M., Restauración del Cristo de la Expiración de écija, obra de Pedro Roldán, “Laboratorio de arte” 12 (1999), s. 163-169.

Grzybkowska T., Malowane figury i rzeźbiarskie obrazy. Hiszpański triumf potrydenckiej dewocji, [w:] Sztuka po Trydencie, Kraków 2014, s. 151-162.

Hernández Díaz J., Martín González J.J., Pita Andrade J.M., Summa artis. Historia general del arte, Madrid 1982.

Jezus według mistrzów, red. E. Olczak, Warszawa 2008.

López-Guadalupe Muñoz J.J., Imágenes elocuentes. Estudios sobre patrimonio escultórico, Granada 2008.

Mâle E., El arte religioso de la Contrarreforma: Estudios sobre la iconografía del final del siglo XVI y de los siglos XVII y XVIII, Madrid 2001.

Pacheco F., El arte de la pintura: su antiguedad y grandezas, Sevilla 1649.

Pismo Święte. Stary i Nowy Testament, red. ks. M. Peter, ks. M. Wolniewicz, Poznań 2006.

Roda Peña J., Crucificados escultóricos sevillanos entre el Renacimiento y el primer naturalisto barroco, [w:] En torno al requiem de Tómas Luis de Victoria. Ensayos sobre arte, música y pensamiento, Sevilla 2006, s. 51-68.

Opublikowane
2019-10-23
Dział
Artykuły