Historyk religii rzymskiej wobec współczesnych paradygmatów badawczych

  • Andrzej Gillmeister Uniwersytet Zielonogórski
Słowa kluczowe: współczesna historiografia; religia rzymska; postkolonializm; teoria sieci; ekonomia religijna

Abstrakt

Artykuł ma na celu przedstawienie współczesnych metod badawczych wykorzystywanych przez historyków religii rzymskiej. Autor analizuje takie podejścia jak postkolonializm, teorię sieci, praktyki hermeneutyczne oraz ekonomię religijną.

Bibliografia

Albrecht J., Degelmann Ch., Gasparini V., Gordon R., Patzelt M., Petridou G., Raja R., Rieger A.-K., Rüpke J., Sippel B., Rubens Urciuoli E., Weiss L.: Religion in the making: the Lived Ancient Religion approach. „Religion” 48:2018 nr 2, https://doi.org/10.1080/0048721X.2018.1450305 [dostęp: 08.05.2018].

Ankersmit F.R.: History and Tropology. The Rise and Fall of Metaphor. Berkeley–Los Angeles–London: University of California Press 1994.

Beck R.: The Religious Market if the Roman Empire: Rodney Stark and Christianity’s Pagan Competition. W: Red. L.E. Vaage, Religious Rivalries in the Early Roman Empire and the Rise of Christianity. Waterloo: Wilfrid Laurel University Press 2006 s. 233-252.

Bell C.: Ritual Theory, Ritual Practise. Oxford: Oxford University Press 1992.

Bell C.: Ritual. Perspectives and Dimensions. Oxford: Oxford University Press 1997.

Berger P.: The Social Reality of Religion. London: Penguin Books 1967.

Bonnet C.: L’histoire séculiere et profane des religions’ (F. Cumont): Observations sur l’articulation entre rites et croyance dans l’historiographie des religions de la fin du XIXe et de la première moitié du XXe siècle. W: Rites et croyances dans le religions du monde romain. Entretiens sur l’antiquité classique. T. LIII. Vandoeuvres–Geneve: Fondation Hardt 2007 s. 1-28.

Bremmer J.N.: The rise of Christianity through the eyes of Gibbon, Harnack and Rodney Stark. Groningen: Barhuis 2010.

Bullock A.V.: Eleusis as Palimpsest: Postcolonial Theory and the Politics of Religion in Roman Greece. Diss. Emory University 2010.

Collar A.: Network Theory and Religious Innovation. „Mediterranean Historical Review” 22: 2007 s. 149-162.

Collar A.: Religious Networks in the Roman Empire. Cambridge: Cambridge University Press 2013.

Delgado Delgado J.A.: Cien añoz de Religion und Kultus der Römer. „Gerión” 20:2002 nr 2 s. 537-568.

Detienne M.: Culnary Practises and the Spirit of Sacrifice. W: Red. J.-P. Vernant, M. Detienne. The Cuisine of Sacrifice among the Greeks. Chicago: The University of Chicago Press 1989 s. 14-16.

Engels D., Van Nuffelen P.: Religion and Competition in Antiquity. Bruxelles: Éditions Latomus 2014.

Franczak A.: Oblicza Wenus. Bogini i jej święta w Rzymie. Kraków: Historia Iagellonica 2013.

Gillmeister A., Musiał D.: Why were oriental cults invented?, „Acta Antiqua” 57:2017 nr 4 s. 1-11.

Gillmeister A.: Między historiografią a historiozofią. Tadeusza Zielińskiego wizja religii rzymskiej. Kraków: Homini 2015.

Gillmeister A.: Rytuał i ofiara w religii rzymskiej we współczesnych badaniach. Rekonesans. „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 30:2014 nr 3 s. 73-84.

Gillmeister A.: [rec.] Religion and Competition in Antiquity. Ed. D. Engels, P. Van Nuffelen. „Res Historica” 38:2014 s. 295-301.

Hubert H., Mauss M.: Esej o naturze i funkcji ofiary. Kraków: Zakład Wydawniczy Nomos 2005.

Kaczor I.: Deus, ritus, cultus. Studium na temat charakteru religii starożytnych Rzymian. Łódź: Wydawnictwo UŁ 2012.

Koselleck R.: Warstwy czasu. Studia z metahistorii. Warszawa: Oficyna Naukowa 2012.

Musiał D., Gillmeister A.: Badania nad religią rzymską w Polsce. W: Oblicza starożytności. Z badań nad historią starożytną w Polsce. Red. M. Wolny. Olsztyn: Olsztyńska Biblioteka Historyczna 2012 s. 97-112.

Musiał D.: Dionizos w Rzymie. Kraków: Historia Iagellonica 2009.

Olszaniec Sz., Wojciechowski P., Pawlak M.: Maria Jaczynowska – wybitna badaczka świata starożytnego, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym” 30:2014 nr 3 s. 3-18.

Olszewski L.: «Religia obywatelska» w Rzymie – historia i teraźniejszość. W: M. Beard, J. North, S. Price. Religie Rzymu. Historia, Oświęcim: Wydawnictwo Napoleon V 2017 s. 433-465.

Olszewski L.: Drzewa zasłaniają las. „Meander” 69:2013 s. 183-193.

Petropoulou M.-Z.: Animal Sacrifice in Ancient Greek Religion, Judaism, and Christianity, 100 BC to 200 AD. Oxford: Oxford University Press 2008.

Price S.: Religious Mobility in the Roman Empire. „Journal of Roman Studies” 102:2012 s. 1-19.

Rüpke J.: Religious Deviance in the Roman World. Superstition or Individuality? Cambridge: Cambridge University Press 2016.

Rüpke J.: On Roman Religion. Lived Religion and the Indivifual on Ancient Rome. Ithaca–London: Cornell University Press 2016.

Rüpke J.: From Jupiter to Christ.On the History of Religion in the Roman Imperial Period. New York: Oxford University Press 2014.

Rüpke J.: Pantheon. A New History of Roman Religion. Princeton–Oxford: Princeton University Press 2018

Rüpke J.: Rationalization and Religious Change in Republican Rome. Philadelphia: University of Pennsylvania Press 2012.

Rutheford I.: Network Theory and Therotic Networks; „Mediterranean Historical Review” 22:2007 s. 23-37.

Said E.: Orientalizm. Poznań: Zysk i S-ka 2005 (wyd. oryginalne New York: Pantheon Books 1978).

Scheid J.: Quando fare è credere. I riti sacrificali de Romani. Roma–Bar: Editori Laterza 2011 (wyd oryginalne Paris: Aubier 2005).

Scheid J.: Roman animal sacrifice and the system of being. W: Red. Ch.A. Faraone, F.S. Naiden. Greek and Roman animal sacrifice: ancient victims, modern observers. Cambridge: Cambridge University Press 2012 s. 84-98.

Scheid J.: The Gods, the State, and the Individual. Reflections on Civic Religion in Rome. Philadelphia: University of Pennsylvania Press 2016

Stark R.: The Rise of Christianity. A Sociologist reconsiders History. Princeton: Princeton University Press 1996.

Szahaj A.: Granice anarchizmu interpretacyjnego. „Teksty Drugie” 6:1997 s. 5-33.

Topolski J.: Jak się pisze i rozumie historię. Tajemnice narracji historycznej. Poznań: Wydawnictwo Poznańskie 2008 (wydanie pierwsze: Warszawa 1996).

Trzcionkowski L.: Rytuał ofiary w starożytnej Grecji. Kilka uwag metodologicznych. W: Red. J. Drabina. Rytuały w wybranych religiach i wyznaniach od starożytności do współczesności. „Studia Religiologica” 42:2009 s. 11-27.

Trzcionkowski L.: U źródeł teorii ofiary. W: H. Hubert, M. Mauss. Esej o naturze… s. VII-XVII.

Versluys M.J.: Orientalising Roman gods. W: Panthée. Religious Transformations in the Graeco-Roman Empire. Red. L. Bricault, C. Bonnet. Boston–Leiden: Brill 2013 s. 235-261.

Wissowa G.: Religion und Kultus der Römer. Münich: C.H. Beck 19122.

Wrzosek W.: Źródło historyczne jako alibi realistyczne historyka. W: Historyk wobec źródeł. Historiografia klasyczna i nowe propozycje metodologiczne. Red. J. Kolbuszewska, R. Stobiecki. Łódź: Ibidem 2010 s. 23-38.

Opublikowane
2019-10-23
Dział
Artykuły