Trzy postawy autobiograficzne – próba nowego ujęcia
Abstrakt
Zaproponowane w artykule ujęcie prozy dokumentu osobistego jest nie tyle jej nową problematyzacją, ile próbą zastosowania do występujących w literaturze przedmiotu rozpoznań bardziej obrazowych i sensualnych kategorii krytycznych. Okno i lustro odsyłają do głównych (zewnętrznych i wewnętrznych) perspektyw postrzegania przez podmiot siebie i świata w pisarstwie autobiograficznym, a zwłaszcza w tzw. pismach osobistych (dziennikach, pamiętnikach, listach).
Bibliografia
Adama Czerniakowa dziennik getta warszawskiego 6 IX 1939 – 23 VII 1942, oprac. Marian Fuks, Warszawa: PWN 1983.
Balcerzan Edward, Kręgi wtajemniczenia, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1982.
Czermińska Małgorzata, Postawa autobiograficzna, [w:] Studia o narracji, oprac. Jan Błoński, Stanisław Jaworski, Janusz Sławiński, Wrocław: Ossolineum 1982.
Czermińska Małgorzata, Autobiografia duchowa w dwudziestowiecznej literaturze polskiej, [w:] Proza polska w kręgu religijnych inspiracji, oprac. Maria Jasińska-Wojtkowska, Krzysztof Dybciak, Lublin: Towarzystwo Naukowe KUL 1993.
Czermińska Małgorzata, Autobiografia jako wyzwanie (o „Dzienniku” Gombrowicza), „Teksty Drugie 1994, nr 1.
Czermińska Małgorzata, Świadectwo, ślad i milczenie wobec doświadczeń historii, [w:] Teraźniejszość i pamięć przeszłości. Rozumienie historii w literaturze polskiej XX i XXI wieku, red. Hanna Gosk, Andrzej Zieniewicz, wstęp Hanna Gosk, Warszawa: Elipsa 2006.
Czermińska Małgorzata, Zapisywanie życia, „Miesięcznik Literacki” 1971, nr 6. Dąbrowska Maria, Dzienniki 1914-1965, t. I-XIII, Warszawa: Polska Akademia Nauk 2009.
Dąbrowska Maria, Dzienniki 1914-1945, oprac. T. Drewnowski, t. I-IV, Warszawa: Czytelnik 1999. Fitas Adam, Głos z labiryntu. O pismach Karola Ludwika Konińskiego, Wrocław: Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego 2003.
Fitas Adam, Zamiast eposu. Rzecz o „Dziennikach” Zofii Nałkowskiej, Lublin: Wydawnictwo KUL 2011.
Głowiński Michał, Powieść a dziennik intymny, [w:] tenże, Narracje literackie i nieliterackie, Kraków: Universitas 1997.
Kirchner Hanna, Nałkowska – prolegomena do Gombrowicza, [w:] Gombrowicz i krytycy, oprac.
Zdzisław Łapiński, Kraków: Wydawnictwo Literackie 1984. Klukowski Zygmunt, Zamojszczyzna, t. I-II, Warszawa: Karta 2007.
Kurczaba Alex, Gombrowicz and Frisch. Aspects of the Literary Diary, Bonn: Bouvier Verlag Herbert Grundmann 1980.
Landau Ludwik, Kronika lat wojny i okupacji, t. I-III, Warszawa: PWN 1962.
Łapiński Zdzisław, Posłowie do metody „On Ja”, czyli „Dziennik”, [w:] tenże, Ja, Ferdydurke, Lublin: RW KUL 1985.
Marszałek Magdalena, „Życie i papier”. Autobiograficzny projekt Zofii Nałkowskiej. „Dzienniki” 1899-1954, Kraków: Universitas 2004.
Nałkowska Zofia, Dzienniki, oprac. Hanna Kirchner, Czytelnik, t. I: Warszawa 1975; t. II: Warszawa 1976; t. III: Warszawa 1980; t. IV, cz. 1 i 2: Warszawa 1988; t. V: Warszawa 1996; t. VI, cz. 1 i 2: Warszawa 2000, cz. 3: Warszawa 2001.
Zimand Roman, Diarysta Stefan Ż., Wrocław: Ossolineum 1990.
Copyright (c) 2018 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
