„Czarny worek trupów w bród / koniec świata / umarł Bóg” – doświadczenie utraty wiary w wypowiedziach medialnych i artystycznych Marii Peszek
Abstrakt
Artykuł opisuje postać Marii Peszek w kontekście jej doświadczenia utraty wiary. Analiza opiera się na wywiadach z młodą i wielokrotnie nagradzaną artystką oraz tekstach pisanych przez nią piosenek, które są kontrowersyjne z uwagi na jej światopogląd. Maria Peszek w utworach prezentowanych w trzech albumach: Maria Awaria, Miasto Mania oraz Jezus Maria Peszek opisuje przyczyny swej utraty wiary w Boga, takie jak załamanie nerwowe. Antycredo zawarte w jej utworach było przez nią wielokrotnie omawiane w mediach - czasopismach i Internecie. Zawsze twierdziła, że to doświadczenie było ściśle związane z poczuciem wolności. Wartość wolności jest ograniczona do znaczenia: uwolnij się od czegoś, co jest wynikiem egocentrycznego punktu widzenia piosenkarki. Maria Peszek twierdzi, że bycie wolnym od religii i Boga jest dla niej gwarancją szczęścia, wartością najwyższą, absolutną. Udzielone przez nią wywiady oraz jej teksty piosenek uzupełniają się i przedstawiają obraz artystki - kobiety, która łamie stereotypy i normy, nawet jeśli odnoszą się do kulturowego i moralnego tabu w Polsce.
Bibliografia
Abramowicz M.: Wolność, w: Nazwy wartości. Studia leksykalno-semantyczne, red. J. Bartmiński, M. Mazurkiewicz-Brzozowska. Lublin 1993, s. 147-155.
Anusiewicz J.: Lingwistyka kulturowa. Zarys problematyki, Wrocław1995.
Bartmiński J.: O pojęciu językowego obrazu świata, w: Językowe podstawy obrazu świata, red. J. Bartmiński, Lublin 2007, s. 11-21.
Budzyńska M.: „Żebractwo”, „Święte Uzależnienie” i „duchowy prysznic” – o przenikaniu się sacrum i profanum w metaforycznym języku dominikanina o. Jana Góry. „Kwartalnik Językoznawczy” 4(2012), http://www.kwartjez.amu.edu.pl/teksty/teksty2012_4_12/Budzynska,edition.pdf [dostęp: 06.08.2015].
Czarnecka K., Nowak M.: Podzielmy się świadectwem. Język wspólnot religijnych. „Więź” 2011, nr 2-3, s. 25-35.
Dąbrowska A.: Eufemizmy mowy potocznej, w: Język a kultura. t. V: Potoczność w języku i kulturze, red. J. Anusiewicz, Wrocław 1992, s. 119-178.
Dobra czytanka wg św. ziom’a Janka, Warszawa 2006.
Grochowski M.: Słownik polskich przekleństw i wulgaryzmów, Warszawa 1995.
Grzegorczykowa R.: Pojęcie językowego obrazu świata, w: Językowy obraz świata, red. J. Bartmiński, Lublin1990, s. 41-49.
Grzegorczykowa R.: Wprowadzenie do semantyki językoznawczej, Warszawa 1990.
http://www.nauczaniejp2.pl/dokumenty/wyswietl/id/441/pkt/3/pos/11/haslo/obrona+%C5%BCycia%2C+ochrona+%C5%BCycia [dostęp 30.12.2015].
Jan Paweł II: Pielgrzymki do Ojczyzny 1979, 1983, 1987, 1991, 1995, 1997, 1999, 2002. Przemówienia, homilie, Kraków 2006.
Karwat M.: Teoria prowokacji. Analiza politologiczna, Warszawa 2007.
Kowal A.: Czy niebo to wieczny orgazm? Prowokacja jako swoistość języka religijnego Szymona Hołowni, „Kwartalnik Językoznawczy” 4(2012), http://www.kwartjez.amu.edu.pl/teksty/teksty2012_4_12/Kowal,edition.pdf [dostęp: 06.08.2015].
Krąpiec M.A.: Natura ludzkiej wolności, w: Wolność we współczesnej kulturze. Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej KUL – Lublin, 20-25 sierpnia 1996, red. Z.J. Zdybicka, J. Herbut, A. Maryniarczyk, A. Łyskawka, N. Szutta, Lublin 1997, s. 21-31.
Nietzsche F.: Tako rzecze Zaratustra. Książka dla wszystkich i dla nikogo, przeł. W. Berent, Warszawa 1990.
Nowak M.: Świadectwo religijne. Gatunek – język – styl, Lublin 2005.
Ożóg K.: Leksem „miłość”. Rozważania semantyczne i kulturowe, w: Od miłości do nienawiści. Językowe mechanizmy kreowania emocji, red. W. Kochmańska, B. Taras, Rzeszów 2010, s. 9-19.
Puzynina J.: Język wartości, Warszawa 1992.
Rejter A.: „Geometria pieprzenna”. Wizerunek kobiety w twórczości Marii Peszek, w: Przeobrażenia w kulturze i edukacji na przełomie XX i XXI wieku, red. M. Karwatowska, A. Siwiec, Chełm–Lublin 2010, s. 81-92.
Rybka M.: Kształtem jest miłość. Obraz miłości w tekstach Jana Pawła II, Poznań 2014.
Rybka M., Sławek J., Wrześniewska-Pietrzak M.: „O nie-byciu-wolnym”, czyli rozumienie wolności w homiliach Jana Pawła II, „Polonistyka” 9(2009), s. 50-57.
Rybka M., Sławek J., Wrześniewska-Pietrzak M.: „O właściwe używanie wolności” – rozumienie pojęcia „wolności” w homiliach Jana Pawła II wygłoszonych podczas pielgrzymek do Ojczyzny, w: Jan Paweł II w trosce o słowo i prawdę, red. S. Mikołajczak, M. Wrześniewska-Pietrzak, Poznań 2011, s. 222-247.
Sieradzan J.: Sacrum i profanum czy sacrofanum? Przemiany w rozumieniu sacrum we współczesnym świecie, „Lud” 90(2006), s. 13-36.
Słownik współczesnego języka polskiego, red. B. Dunaj, Warszawa 1996.
Szostek A.: Wolność jako samostanowienie. Karola Wojtyły koncepcja wolności, w: Wolność we współczesnej kulturze, Materiały V Światowego Kongresu Filozofii Chrześcijańskiej KUL – Lublin, 20-25 sierpnia 1996, red. Z.J. Zdybicka, J. Herbut, A. Maryniarczyk, A. Łyskawka, N. Szutta, Lublin 1997, s. 437-447.
Wierzbicka A.: Słowa klucze. Różne języki – różne kultury, przeł. I. Duraj-Nowosielska, Warszawa 2007.
Wojtyła K.: Osoba i czyn, Kraków 1969.
Zagórski Z.: Przemówienie z okazji odnowienia doktoratu po pięćdziesięciu latach, „Poznańskie Spotkania Językoznawcze” 29(2015): Pogranicza językoznawstwa polonistycznego. Prace dedykowane Profesorom Zygmuntowi Zagórskiemu i Karolowi Zierhofferowi dla uczczenia odnowienia doktoratów po pięćdziesięciu latach, s. 9-12.
Zańko P.: „Zabijemy was słowami”: prowokacja kulturowa w przestrzeni miejskiej i w internecie, Warszawa 2012.
Zdunkiewicz-Jedynak D.: Funkcja sakralna w tekstach i języku. Perspektywa językoznawcy, w: Funkcje wypowiedzi religijnych, red. R. Przybylska, W. Przyczyna, Tarnów 2014, s. 21-32.
Zgółkowie H.T.: Językowy savoir-vivre, Poznań 1992.
Copyright (c) 2017 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
