Kraszewski w edycji. Zakres i granice działań modernizacyjnych –postulaty
Abstrakt
Celem artykułu jest opis działań modernizacyjnych, jakich – zdaniem autorki – może dokonywać edytor, opracowując prace Józefa Ignacego Kraszewskiego. W tekście opisano, które notacje można modyfikować, bowiem zmiana nie powoduje eliminacji cech idiostylu i idiolektu pisarza (np. zastąpienie litery małej wielką, pisowni rozdzielnej łączną czy poprawa interpunkcji), a które należy jednak pozostawić bez ingerencji (delimitacja tekstu, leksyka, fleksja, ortografia odzwierciedlająca rzeczywisty sposób artykulacji).
Bibliografia
Bachórz J.: Zdziwienia Kraszewskim, w: Zdziwienia Kraszewskim, red. M. Zielińska, Wrocław 1990, s. 139–155.
Bachórz J.: Józef Ignacy Kraszewski i polski wiek XIX, „Ruch Literacki” 28(1987), z. 3, s. 181–193.
Bajerowa I.: Badanie języka osobniczego jako metodologiczny problem historii języka, w: Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, red. J. Brzeziński, Zielona Góra 1988, s. 7–14.
Bajerowa I.: Kształtowanie się systemu polskiego języka literackiego w XVIII wieku, Wrocław–Warszawa–Kraków 1964.
Bajerowa I.: Modernizacja pisowni w tekstach z pierwszej poł. XIX w., „Pamiętnik Literacki” 1955, z. 3, s. 144–158.
Bajerowa I.: Polski język ogólny XIX wieku. Stan i ewolucja, t. 1: Ortografia, fonologia z fonetyką, morfonologia, Katowice 1986.
Bartnicka B.: Regionalizmy w języku Józefa Ignacego Kraszewskiego, w: Józef Ignacy Kraszewski. Twórczość i recepcja, red. L. Ludorowski, Lublin 1995, s. 241–252.
Brodziński K.: Pisma, t. 8, Poznań 1874.
Budrewicz T.: Kraszewski – przy biurku i wśród ludzi, Kraków 2004.
Budrewicz T.: O Kraszewskim. Studia, Kraków 2013.
Burkot S.: Kraszewskiego literatura dla „powszechności”, „Pamiętnik Literacki” 78(1987), z. 4, s. 3–26.
Burkot S.: Od wydawcy, w: J.I. Kraszewski, Listy do rodziny 1863–1886, cz. 2: Na emigracji, oprac. S. Burkot, Wrocław–Warszawa–Kraków 1993, s. 370–371.
Burkot S.: Od wydawcy, w: J.I. Kraszewski, Listy do Władysława Chodźkiewicza, oprac. S. Burkot, Kraków 1999, s. 279–280.
[Czeczot J.]: Niektóre uwagi szczególniej pod względem stylu nad pieśnią trzecią Anafielas: „Witoldowe boje”, przez P. Kraszewskiego w r. 1845 w Wilnie u Zawadzkiego wydaną, „Tygodnik Petersburski” 1845, nr 100, s. 638–644.
Danek W.: Nota wydawnicza, w: J.I. Kraszewski, T. Lenartowicz, Korespondencja, oprac. W. Danek, Wrocław 1963, s. 14.
Danek W.: Przedmowa, w: J.I. Kraszewski, Listy do Adama i Joanny Miałszewskich, rodziny Langie i Walerego Eljasza-Radzikowskiego, oprac. W. Danek, Warszawa 1966.
Gajowska A.: O edycjach „Krzyżaków 1410” Józefa Ignacego Kraszewskiego w wydawniczej serii Biblioteka Karola Miarki, w: Lektury pokoleniowe i ponadpokoleniowe. Z zagadnień recepcji, red. I. Socha, Katowice 2012, s. 103–114.
Górski K.: Tekstologia i edytorstwo dzieł literackich, Warszawa 1975.
Handke K.: Regionalność polszczyzny „Wspomnień Wołynia, Polesia i Litwy” Józefa Ignacego Kraszewskiego, w: taż, Rozważania i analizy językoznawcze, Warszawa 1997, s. 259–273.
Jarosz B.: O dojrzewaniu tekstu pod okiem autora, cenzora, edytora – na podstawie szkicu Józefa Ignacego Kraszewskiego pt. „Poezja szlachecka. Legendy herbowne” (1854), w: Szkice o dojrzałości, kulturze i szkole. Prace dedykowane Profesor Halinie Wiśniewskiej, red. M. Karwatowska, L. Tymiakin, Lublin 2016, s. 39–54.
Jarowiecki J.: Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego, w: Książki, czasopisma Krakowa XIX–XX wieku. Materiały z sesji naukowej odbytej w dniach 6–7 maja 1986 r. w czterdziestolecie WSP w Krakowie, red. R. Ergetowski, Kraków 1988, s. 99–137.
Jarowiecki J.: Księgozbiór Józefa Ignacego Kraszewskiego warsztatem pisarza i historyka, „Zeszyty Naukowe. Szczecińskie Prace Polonistyczne” 1991, z. 67, s. 67–92.
Karpiński A.: Stan i zadania tekstologii i edytorstwa, w: Polonistyka w przebudowie. Literaturoznawstwo – wiedza o języku – wiedza o kulturze – edukacja. Zjazd polonistów, Kraków, 22–25 września 2004, t. 2, red. M. Czermińska i in., Kraków 2005, s. 702–716.
Klemensiewicz Z., Lehr-Spławiński T., Urbańczyk S.: Gramatyka historyczna języka polskiego, Warszawa 1981.
Klemensiewicz Z.: Historia języka polskiego, cz. 3, Warszawa 1985.
Kobylańska J.: Rozwój form dopełniacza liczby pojedynczej rzeczowników rodzaju męskiego w języku polskim, Wrocław–Warszawa–Kraków 1968.
Koniusz E.: Studia nad językiem Józefa Ignacego Kraszewskiego, cz. 1: Elementy kresowe w powieściach i listach okresu wołyńskiego, Kielce 1992.
Kość J.: Prototyp gwar południowokresowych w tekstach folkloru, w: Ad perpetuam rei memoriam. Profesorowi Wojciechowi Ryszardowi Rzepce z okazji 65. urodzin, red. J. Migdał, Poznań 2005, s. 179–188.
Kraszewski J.I.: Kartki z podróży 1858–1864, t. 2, oprac. P. Hertz, Warszawa 1977.
Kraszewski J.I.: Pamiętniki, oprac. W. Danek, Wrocław 1972.
Kraszewski J.I.: Poeta i świat [1835], Wielkopolska Biblioteka Cyfrowa, http://www.wbc.poznan.pl/dlibra/doccontent?id=403226 [dostęp: 23.06.2017].
Kraszewski J.I.: Poezja szlachecka, legendy herbowne, oprac. B. Jarosz, Lublin 2017.
Kraszewski J.I.: Studia literackie, Wilno 1842.
Kraszewski J.I.: Wspomnienia Odessy, Jedysanu i Budżaku. Dziennik przejażdżki w roku 1843 od 22 czerwca do 11 września, oprac. P. Hertz, Warszawa 1985.
Książek-Bryłowa W.: Warianty fleksyjne w historii języka polskiego, w: T. Skubalanka, W. Książek-Bryłowa, Wariantywność polskiej fleksji, Wrocław 1992, s. 117–191.
Kurska A.: Kraszewski. Podróże po bliższych i dalszych okolicach ziemi rodzinnej, w: W przestrzeni języka, red. M. Marczewska, S. Cygan, Kielce 2011, s. 253–264.
Kurzowa Z.: Język polski Wileńszczyzny i kresów północno-wschodnich XVI–XX w., Warszawa–Kraków 1993.
Kurzowa Z.: Studia nad językiem filomatów i filaretów. (Fonetyka, fleksja, składnia), Warszawa 1972.
Loth R.: Podstawowe pojęcia i problemy tekstologii i edytorstwa naukowego, Warszawa 2008.
Maas P.: Krytyka tekstu (fragmenty), przeł. K. Sybilska, „Pamiętnik Literacki” 85(1994), z. 2, s. 188–206.
Małecki A.: Gramatyka języka polskiego, Lwów 1863.
Moroń B.: Język drugiej epoki twórczości J.I. Kraszewskiego (1838–1859), „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Językoznawcze” 1969, z. 4, s. 43–61.
Moroń B.: Język pierwszej epoki twórczości J.I. Kraszewskiego (1829–1838), „Gdańskie Zeszyty Humanistyczne. Prace Językoznawcze” 1967, z. 3, s. 21–30.
Muczkowski J.: Gramatyka języka polskiego, wyd. 2, Kraków 1836.
Nitsch K.: Z zagadnień języka Mickiewicza, „Język Polski” 19(1934), s. 131–140.
Obrusznik-Partyka M.: Zasady wydania, w: J.I. Kraszewski, Listy do Władysława Maleszewskiego, oprac. M. Obrusznik-Partyka, Piotrków Trybunalski 2011.
Olma M.: Listy emigracyjne Józefa Ignacego Kraszewskiego do Władysława Chodźkiewicza. Analiza pragmalingwistyczna, Kraków 2006.
Pawlik M.: Katalog księgozbioru, rękopisów, dyplomów, rycin, map, atlasów, fotografji, jakoteż osobistych dyplomów, adresów itp. pozostałych po śp. Józefie Ignacym Kraszewskim staraniem Franciszka Kraszewskiego, Lwów 1888.
Pawłowski T.: Metodologiczne zagadnienia humanistyki, Warszawa 1969.
Pihan-Kijasowa A.: Hapaks legomena z utworów Józefa Ignacego Kraszewskiego w słownikach języka polskiego, w: Józef Ignacy Kraszewski. Twórczość i recepcja, red. L. Ludorowski, Lublin 1995, s. 253–269.
Pihan A.: Język Józefa Ignacego Kraszewskiego a polszczyzna ogólna i kresowa pierwszej połowy XIX wieku na przykładzie wybranych zagadnień z fonetyki i fleksji, w: Język osobniczy jako przedmiot badań lingwistycznych, red. J. Brzeziński, Zielona Góra 1988, s. 111–127.
Pihan A.: Poglądy J.I. Kraszewskiego na język i jego praktyka pisarska, w: Język – teoria – dydaktyka. Materiały IX Konferencji Młodych Językoznawców-Dydaktyków, red. M. Prayzner, Kielce 1990, s. 103–113.
Pihan A.: Studia o języku J.I. Kraszewskiego. Słowotwórstwo i leksyka drugiego okresu twórczości, Poznań 1991.
Prussak M.: Konsekwencje założeń i decyzji edytorskich, „Teksty Drugie” 2005, nr 1–2, s. 188–197.
Rzepka W.R: Demorfologizacja rodzaju w liczbie mnogiej rzeczowników w polszczyźnie XVI–XVII wieku, Poznań 1985.
Saganiak M.: Editore – traditore? Modernizacja pisowni wobec architektoniki słowa wypowiedzi artystycznej, „Sztuka Edycji” 1(2011), s. 13–18.
Strawińska A.B.: Polszczyzna kresów północno-wschodnich przełomu XIX i XX wieku w świetle poradników językowych Aleksandra Walickiego i Aleksandra Łętowskiego, w: Język Polski – Współczesność – Historia, t. 6, red. W. Książek-Bryłowa, M. Nowak, Lublin 2007, s. 415–430.
Trepiński A.: Józef Ignacy Kraszewski, Warszawa 1986.
Trypućko J.: Język Władysława Syrokomli (Ludwika Kondratowicza). Przyczynek do dziejów polskiego języka literackiego w wieku XIX, t. 1–2, Uppsala 1955–1957.
Trzynadlowski J.: Autor – dzieło – wydawca, Wrocław 1979.
Zaleski J.: Język Aleksandra Fredry, cz. 2: Fleksja, składnia, słowotwórstwo, słownictwo, Wrocław 1975.
Zięba P.: Józef Ignacy Kraszewski jako wydawca listów i pamiętników, „Sztuka Edycji” 2(2012), s. 49–55.
Copyright (c) 2017 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
