Kinderperspektive und Märchenform als Modi der erinnerungslosen Auseinandersetzung mit der Shoah in aktuellen Romanen der dritten Generation

Abstrakt

Perspektywa dziecięca i formy bajkowe jako literackie strategie obchodzenia się z zapożyczoną pamięcią o Szoa w trzecim pokoleniu

Niniejszy artykuł poświęcony jest analizie czterech współczesnych powieści przedstawicielek i przedstawicieli trzeciego pokolenia post Szoa Ramony Ambs, Channy Trzebiner, Jana Himmelfarba oraz Kevina Vennemanna. W analizowanych powieściach zastosowana została perspektywa dziecięcego spojrzenia oraz stylizacje bajkowe jako strategie kształtowania procesu transferu pamięci o Szoa do zmienionych realiów XXI wieku. Za pomocą dziecięcej perspektywy następuje ponowne określenie własnej tożsamości (Ambs, Trzebiner), narracyjne strategie dziecięcej naiwności i bajkowości uwypuklają krytyczne spojrzenie na dziedzictwo przeszłości (Himmelfarb) oraz są stosowane na płaszczyźnie wewnątrztekstowej jako środki destabilizujące siłę nazistowskiej przemocy i okrucieństwa (Vennemann).

Kinderperspektive und Märchenform als Modi der erinnerungslosen Auseinandersetzung mit der Shoah in aktuellen Romanen der dritten Generation

Der vorliegende Beitrag widmet sich der Analyse von vier exemplarisch ausgewählten Romanen von Ramona Ambs, Channah Trzebiner, Kevin Vennemann und Jan Himmelfarb, die Repräsentantinnen und Repräsentanten der dritten Generation nach der Shoah sind. Die Romane bedienen sich der Kinderperspektive und Märchenstilisierung, die als Strategien zur Neuformung des Transferprozesses von Erinnerung in der Aktualität des 21. Jh. eingesetzt werden. Mit Hilfe des Kinderblicks erfolgt die Neugestaltung der Identität (Ambs, Trzebiner), die narrativen Strategien der kindlichen Naivität und des Märchenstils exponieren einen kritischen Blick auf das Gedächtniserbe (Himmelfarb) und auf der textimmanenten Ebene dienen sie als Mittel der Destabilisierung von Grausamkeiten der NS-Verfolgung (Vennemann).