Śląsko-pruska „geschichta” w PRL. O pamięci regionalnej w reportażu Włodzimierza Nowaka Niemiec. Wszystkie ucieczki Zygfryda
Abstrakt
Artykuł pod tytułem Śląsko-pruska „geschichta” w PRL. O pamięci regionalnej w reportażu Włodzimierza Nowaka Niemiec. Wszystkie ucieczki Zygfryda jest poświęcony problemom współczesnej pamięci o sytuacji niemieckich autochtonów na Śląsku po 1945 roku. Tematem artykułu jest również stosunek polskich mieszkańców tego obszaru do jego obcego dziedzictwa w okresie powojennym i obecnie. Na przykładzie wspomnień bohatera reportażu i jego biografii oraz rodzinnej tradycji, prezentowanych w książce Nowaka, opisywana jest zmiana ich postawy do śląsko-pruskiej przeszłości regionu. Punktem wyjścia w artykule jest założenie, że konstrukcja narracji pamięci wymaga w tym wypadku nie tyle wymiany jednej historii narodowej na inną, ile stworzenia wielowątkowej regionalnej metahistorii, w której mogą funkcjonować obok siebie różne, także alternatywne ujęcia przeszłość.
Bibliografia
Dominiczak H., Proces zasiedlania województwa zielonogórskiego w latach 1945-1950, Zielona Góra 1975.
Domke R., Ziemie Zachodnie i Północne Polski w propagandzie lat 1945-1948, Zielona Góra 2010.
Halicka B., Polski dziki zachód. Przymusowe migracje i kulturowe oswajanie Nadodrza 1945-1948, Kraków 2015.
Jarzembowska S., Obraz Niemca i Niemiec w wybranych utworach lat 60. I 70., [w:] Wizerunek Niemca i Rosjanina we współczesnej literaturze polskiej. Rekonesans, red. T. Błażejewski, H. Kneip, Łódź 2006.
Kacprzak P., Weryfikacja narodowościowa ludności rodzimej i rehabilitacja tzw. volksdeutschów w latach 1945-1949, „Czasopismo Prawno-Historyczne” 2011, z. 2 (63).
Kadłubek Z., Bezbronne myśli. Esej i inne pisma o Górnym Śląsku, Katowice 2016.
Landsberg A., Prosthetic Memory. The Transformacy of American Remembrance in the Age of Mass Culture, New York 2004.
Mikołajczak M., Do czego literaturze regionalnej potrzebny jest Niemiec? (na przykładzie twórczości lubuskiej), „Teksty Drugie” 2016, nr 3.
Morcinek G., Regionalizm śląski, [w:] Regionalizm w Polsce. Zarys historyczny i wybór źródeł, red. Z. Chojnowski, M. Mikołajczak, Kraków 2016.
Niemcy w Polsce 1945-1950. Wybór dokumentów, t. IV: Pomorze Gdańskie i Dolny Śląsk, red. D. Boćkowski, Warszawa 2001.
Nowak W., Niemiec. Wszystkie ucieczki Zygfryda, Warszawa 2016.
Ociepka B., Niemcy na Dolnym Śląsku w latach 1945-1970, Wrocław 1992.
Orzechowski M., Z dziejów polskiej ludności autochtonicznej na Dolnym Śląsku. Weryfikacja narodowościowa (1945-1949), „Śląski Kwartalnik Historyczny Sobótka” 1957, nr 4(12).
Osękowski Cz., Społeczeństwo Polski zachodniej i północnej w latach 1945-1956. Procesy integracji i dezintegracji, Zielona Góra 1994.
Pudło K., Wpływ stosunków interetnicznych na przenikanie się kultur ludności Dolnego Śląska po II wojnie światowej, [w:] Śląsk – etniczno-kulturowa wspólnota i różnorodność, red. B. Bazielich, Wrocław 1995.
Rzeczycki T., Utracone Sudety. Tropem miejsc, które zniszczył PRL, Kraków 2014.
Thum G., Obce miasto. Wrocław w 1945 i potem, przeł. M. Słabicka, Wrocław 2008.
Urban T., Utracone ojczyzny. Wypędzenia Niemców i Polaków w XX wieku, przeł. A. Kowaluk, Warszawa 2007.
Copyright (c) 2017 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
