„Nieznośna odpowiedzialność”. Propozycja interpretacji wiersza Dałem słowo Zbigniewa Herberta
Abstrakt
Artykuł jest próbą rozwikłania zagadki, która pojawia się w wierszu Dałem słowo Zbigniewa Herberta, pochodzącym z pożegnalnego tomu poety (Epilog burzy, 1998). Autorka proponuje interpretację opierającą się na założeniu, że wiersz zawiera refleksję autobiograficzną, a tytułowe „słowo” stanowi metonimię poetyckiej twórczości i odnosi się do aktywności literackiej poety sprzed roku 1956. Pokazuje, że za pomocą ambiwalentnej dialektyki ciężaru – lekkości oraz gry językowej Herbert szyfruje doświadczenie, a ponadto wpisuje wspomnienie z przeszłości w koło wiecznych powrotów, potwierdzając trwałość dylematów etycznych, dochodzących do głosu w wierszach z tomu Hermes, pies i gwiazda (1957).
Bibliografia
Barańczak S., Pytanie o sens. Na marginesie nowego tomu Zbigniewa Herberta, [w:] tenże, Uciekinier z Utopii. O poezji Zbigniewa Herberta, Warszawa–Wrocław 2001.
Barańczak S., Wiersze zebrane, Kraków 2007.
Cieślak-Sokołowski T., Moment lingwistyczny. O wczesnym pisarstwie Ryszarda Krynickiego i Stanisława Barańczaka, Kraków 2011.
Herbert nieznany. Rozmowy, zebrał i do druku opracował H. Citko, Warszawa 2008.
Herbert Z., Wiersze zebrane, oprac. edytorskie R. Krynicki, Kraków 2008.
Herbert Z., Węzeł gordyjski oraz inne pisma rozproszone 1948-1998, Warszawa 2001.
Kundera M., Nieznośna lekkość bytu, przeł. A. Holland, Warszawa 1996.
Łapiński Z., Nagrobek, [w:] tenże, Jak współżyć z socrealizmem. Szkice nie na temat, Londyn 1988.
Łukasiewicz J., Zbigniew Herbert i rok 1956, [w:] Herbert (nie)oswojony, red. W. Browarny, J. Orska, A. Poprawa, Wrocław 2008.
Mikołajczak M., Pomiędzy końcem i apokalipsa. O wyobraźni poetyckiej Herberta, Wrocław 2007.
Nawarecki A., „Dalida”. O muzyce i anagramach Zbigniewa Herberta, „Anthropos” 2001, nr 8-9.
Pisarkowa K., „To jest ów owoc”. O Brewiarzu Zbigniewa Herberta, „Język Polski” 1999, nr 1-5.
Pokolenie „Współczesności”. Twórcy. Dzieła. Znaczenie, red. Z. Kopeć, J. Galant, A. Czyżak, E. Chodakowska, Poznań 2016, s. 199-213.
Siedlecka J., Pan od poezji. O Zbigniewie Herbercie, Warszawa 2002.
Szaruga L., Socrealistyczny epizod Herberta?, [w:] Herbert (nie)oswojony, red. W. Browarny, J. Orska, A. Poprawa, Wrocław 2008.
Copyright (c) 2017 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
