Elementy kulturowe w nauczaniu języków afrykańskich
Abstrakt
Nauczanie języków obcych od lat wiąże się z nauczaniem kultury rodzimych użytkowników języka. Kompetencja interkulturowa wyposaża uczących się w umiejętność rozumienia i empatii dla innych kultur. W dobie powszechnej globalizacji, wielojęzycznych i wielokulturowych społeczeństw umiejętność ta wydaje się niezbędna do zapewnienia zgodnej egzystencji. Szczególnie, jeśli chodzi o kultury tak odległe i nieznane w Polsce, jak afrykańskie. Nauczanie języków afrykańskich powinno zatem stawiać sobie za cel nie tylko rozwijanie kompetencji komunikacyjnej ale może nade wszystko właśnie interkulturowej. Artykuł ma na celu ocenę dostępnych podręczników do nauki języków afrykańskich, szczególnie języka suahili, pod kątem uwzględniania w nich treści kulturowych. Autorka chce także zainicjować dyskusję nad rolą i celami, które powinny być stawiane kursom języków afrykańskich w Polsce.
Bibliografia
Allen W., Toward cultural proficiency, [w:] Proficiency, articulation, curriculum: The ties that bind. Reports of the Northeast Conference on the Teaching of Foreign Languages, red. A. Omaggio, Middlebury: Northeast Conference 1985, s. 137-166.
Bertoncini E.Z., Toscano M., Kiswahili kwa furaha. Podręcznik języka suahili, Warszawa: Instytut Orientalistyczny Uniwersytetu Warszawskiego 1998.
Bokamba E.G., African language program development and administration. A history and guidelines for future programs, Madison–Wisconsin: NALRC Press 2002.
Burzyńska A., Kategoria ilości jako problem glottodydaktyczny, [w:] Kształcenie językowe w szkole, t. X, red. M. Dudzik, K. Bakuła, Wrocław 1998, s. 121-129.
Burzyńska A., Jakże rad bym się nauczył polskiej mowy… O glottodydaktycznych aspektach relacji język a kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Wrocław: WUW 2002.
Council of Europe: Europejski system opisu kształcenia językowego: uczenie się, nauczanie, ocenianie, Warszawa: Wydawnictwa CODN 2003.
Crawford-Lange L., Lange D., Doing the unthinkable in the second language classroom: A process for the integration of language and culture, [w:] Teaching for Proficiency, the Organizing Principle, The ACTFL Foreign Language Education Series, red. T.V. Higgs, Lincolnwood IL: National Textbook 1984, s. 139-177.
Folarin-Schleicher A., Using greetings to teach cultural understanding, The Modern Language Journal, vol. 81, no. 3, 1987, s. 334-343.
Folarin-Schleicher A., Moshi L., The Pedagogy of African Languages: An Emerging Field, Ohio State University 2000.
Garncarek P., Przestrzeń kulturowa w nauczaniu języka polskiego jako obcego, Warszawa: Wydawnictwo Wydziału Polonistyki UW 2006.
Gębal P., Dydaktyka kultury polskiej w kształceniu językowym cudzoziemców, Kraków: Universitas 2010.
Grucza F., Język a kultura, bilingwizm a bikulturyzm: lingwistyczne i glottodydaktyczne aspekty interlingwalnych i interkulturowych różnic oraz zbieżności, [w:] Bilingwizm, bikulturyzm, implikacje glottodydaktyczne. Materiały z XII Sympozjum zorganizowanego przez Instytut Lingwistyki Stosowanej UW Zaborów, 18-20 września 1986 r., red. F. Grucza, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1989.
Grucza F., O komunikacji międzyludzkiej – jej podstawach, rodzajach, płaszczyznach, składnikach i zewnętrznych uwarunkowaniach, [w:] Modele komunikacji międzyludzkiej, red. W. Woźniakowski, Warszawa 1992, s. 9-30.
Komorowska H., Nowe tendencje w pracach programowych Rady Europy. Koncepcja celów nauczania języka obcego, „Języki Obce w Szkole” 1996, z. 2.
Komorowska H., Metodyka nauczania języków obcych, Warszawa: Fraszka edukacyjna 2005.
Kramsch C., Language and Culture, [w:] The Routledge Handbook of Applied Linguistics, red. J. Simpson, London: Routledge 2013.
Kramsch C., „Language and Culture”, „AILA Review” 27(2014), s. 30-55.
Liddicoat A., Scarino A., Intercultural Language Teaching and Learning, Oxford: Wiley-Blackwell 2013.
Łykowska L., Gramatyka języka amharskiego, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog 1998.
Mackiewicz M., Dydaktyka języków obcych a kompetencja kulturowa i komunikacja interkulturowa, Poznań: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Bankowej 2005.
Mantel-Niećko J., Berhane G.P., Praktyczna nauka języka amharskiego, Warszawa : Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1969.
Maw J., Twende! A Practical Swahili Course, New York: Oxford University Press 1985.
McGrath D., Marten L., Colloquial Swahili: The Complete Course for Beginners, Routledge 2003.
Miodunka W. (red.), Kultura w nauczaniu języka polskiego jako obcego. Stan obecny – programy nauczania – pomoce dydaktyczne, Kraków: Universitas 2009.
National Standards in Foreign Language Education Project: Standards for Foreign Language Learning in the 21st Century, Lawrence, KS: Allen Press 2006.
Ohly R., Język suahili, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1964.
Ohly R., Kraska-Szlenk I., Podobińska Z., Język suahili, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog 1998.
Pawlak N., Gramatyka języka hausa w ćwiczeniach, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1978.
Pawlak N., Labarai na al᾽adun Hausawa (Teksty kulturowe hausa), (w druku).
Piłaszewicz S., Język hausa, Warszawa: Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego 1970.
Rapacka S., Kształcenie kompetencji interkulturowej uczestników procesu dydaktycznego poprzez rozwój komunikacji językowej, Referat wygłoszony na V Międzynarodowej Konferencji Edukacyjnej 2009. Dostępny online http://www.kms.polsl.pl/prv/spnjo/referaty/rapacka.pdf [25.06.2016]
Roby W.B., Intercultural Communication Education and Foreign Language Education: Shared Precedents, Procedures, and Prospects, „Intercultural Communication Studies” II:1:1992, s. 43-56.
Seelye N.H., Teaching Culture, Chicago IL: National Textbook Co. 1984.
Seretny A., Kompetencja leksykalna uczących się języka polskiego jako obcego w świetle badań ilościowych, Kraków: WUJ 2011.
Smith A.N., Four decades of ‘Bonjour’: The story of one teacher’s practice”, [w:] Reflecting on the past to shape the future, red. D. Birckbichler, R. M. Terry, J. Davis, Lincoln-
wood: National Textbook Co. 2000, s.19-50.
Valdes J.M., Culture bound: bridging the cultural gap in language teaching, Cambridge: Cambridge University Press 1986.
Zajdler E., Glottodydaktyka sinologiczna, Warszawa: Dialog 2010.
Zawawi S., Kiswahili Kwa Kitendo, Africa World Press, Inc. 1988.
Copyright (c) 2016 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
