Kompetencja komunikacyjna i motywacja kulturowa jednostek tekstowych z perspektywy glottodydaktyki

Alicja Pstyga

doi:10.18290/rh.2016.64.10-5

Alicja Pstyga Uniwersytet Gdański

DOI: https://doi.org/10.18290/rh.2016.64.10-5

Słowa kluczowe: elementy kulturowe; tekst; interpretacja; kompetencja komunikacyjna; kompetencja międzykulturowa; dyskurs medialny

Abstrakt

Artykuł dotyczy problemu kulturowej interpretacji tekstowych realizacji systemu językowego współczesnego języka rosyjskiego, pojawiających się w aktualnym dyskursie medialnym (na podstawie tekstów prasowych). W przestrzeni tekstu słowa zyskują bowiem znaczenia jako jego elementy i wspólnie tworzą semantyczny kontekst i czytelną sieć powiązań, budując tekstową rzeczywistość medialną. Trudności w ich rozumieniu i poprawnej interpretacji sprawiają elementy kulturowe (jednostki nacechowane kulturowo): nazwy własne, frazeologizmy, skrzydlate frazy, symbole, asocjacje, konotacje słów itp. Ważna jest zatem kompetencja komunikacyjna studentów, na którą składa się również kompetencja językowa i (inter)kulturowa. Znajomość szerokiego kontekstu kulturowego i motywowanych kulturowo jednostek języka i analizowanego tekstu zarazem, pozwala studentom na zachowanie językowe (odczytywanie – interpretacje i budowanie wypowiedzi) zgodne z komunikacyjnymi normami kulturowymi.

Bibliografia

Dobrzyńska T., Tekst, [w:] Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku, t. II: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993, s. 283-304.

Encyklopedia Kultury Polskiej XX wieku: Pojęcia i problemy wiedzy o kulturze, red. A. Kłoskowska, Wrocław 1991.

Fish S., Interpretacja, retoryka, polityka: eseje wybrane, tłum. K. Abriszewski, Kraków 2002.

Krytyczna analiza dyskursu: interdyscyplinarne podejście do komunikacji społecznej, red. A. Duszak, N. Fairclough, Kraków 2008.

Mentalność rosyjska. Słownik, oprac. i red. A. Lazari, Katowice 1995.

Paepcke F., Rozumienie tekstu a przekład, [w:] Współczesne teorie przekładu. Antologia, red. A. Bukowski, M. Heydel, Kraków 2009, s. 335-346.

Pisarek W., Wstęp do nauki o komunikowaniu, Warszawa 2008.

Piotrowska M., Proces decyzyjny tłumacza: podstawy metodologii nauczania przekładu pisemnego, Kraków 2007.

Pstyga A., Problem kompetencji międzykulturowej i transpozycji kulturowej w dydaktyce przekładu (na materiale rosyjskich tekstów medialnych), [w:] Nauczanie języka rosyjskiego jako obcego w szkole wyższej (Обучение русскому языку как иностранному в системе высшего образования), red. H. Rycel-Sztajdel, S. Szaszkowa, Lublin 2012, s. 307-314.

Pstyga A., Wartościowanie w strukturze słowa i tekstu jako problem teorii oraz praktyki przekładu, [w:] Język a komunikacja, t. XVIII: Współczesne kierunki analiz przekładowych, red. M. Piotrowska, Kraków 2007, s. 241-249.

Wierzbicka A., Język – umysł – kultura, red. J. Bartmiński, Warszawa 1999.

Żydek-Bednarczuk U., Wprowadzenie do lingwistycznej analizy tekstu, Kraków 2005.

Леонтович O., Введение в межкультурную коммуникацию, Москва 2007.

Пстыгa A., Семантика интерпретации текста: лингвистические исследования на грани методологического срыва или интеграции, [w:] Język i metoda (Язык и метод), t. III: Język rosyjski w badaniach lingwistycznych XXI wieku. Analiza lingwistyczna na granicy załamania metodologicznego, red. D. Szumska, K. Ozga, Kraków 2016, s. 241-249.

Степанов Ю., Константы: словарь русской культуры, Москва 2001.