Samodoskonalenie xiu shen – naśladownictwo wzoru osobowego junzi w Analektach
Abstrakt
Artykuł prezentuje, wyrażone w tekście Analektów i przypisywane Konfucjuszowi poglądy dotyczące samorozwoju moralnego, który prowadził do osiągnięcia idealnego stanu moralnego junzi. Pierwsza część tekstu zawiera także analizę dwóch pojęć: de – cnoty oraz xiao – posłuszeństwa. Według autorki obydwa koncepty są punktem wyjścia rozwoju osoby moralnej opisanej w Analektach. De – cnota – to cecha wrodzona, którą otrzymuje człowiek od nieba (tian), podczas gdy xiao – posłuszeństwo wobec rodziców, starszych i przełożonych – to zachowanie wpojone podczas wczesnych etapów edukacji moralnej. W dalszej części omówione zostały trzy etapy samodoskonalenia, które polega w dużej mierze na przyswajaniu i postępowaniu zgodnie z normami obyczajowymi li. Pierwszy etap polega na postępowaniu zgodnie z normami li, bez żadnych możliwości odstępstw od nich. Kolejny etap dopuszcza drobne odstępstwa od postępowania zgodnego z normami li, etap końcowy zaś to osiągniecie statusu junzi – ideału moralnego, dla którego normy li nie stanowią już ograniczenia, ponieważ stają się częścią naturalnego postępowania.
Bibliografia
Bandura, Albert. Social Learning through Imitation, Nebrasca Symposium on motivation, 1962. W: Maria Ossowska, Ethos rycerski jego odmiany, wyd. 3. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2000.
Creel, H[errlee] G[lessner]. Confucius and the Chinese Way. New York: Harper & Bros, 1960.
Durkheim, Emile. Zasady metody socjologicznej, tłum. Jerzy Szacki. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 2011.
Fingarette, Herbert. Confucius—The Secular as Sacred. Illinois: Waveland Press Inc, 1972.
Hall, David L., Ames Roger T. Thinking through Confucius. New York: SUNY Series Press, 1987.
Kowalski, Mirosław, i Daniel Falcman. Świadomość aksjologiczna i podmiotowość etyczna. Analizy i impresje. Kraków: Oficyna Wydawnicza „Impuls”, 2010.
Lai, Karyn L. „Confucian Moral Cultivation. Some Parallels with Musical Training”. W: The Moral Circle and Self: Chinese and Western Approaches, red. Kim Chong Chong, Sor-hun Tan, C.L. Ten. Open Court: Carus Publishing, 2003.
Lau, D.C., Confucius. The Analects. London: Penguin Books, 1979.
Munro, Donald J. The Concept of Man in Early China. Ann Arbor: University of Michigan Press, Center for Chinese Studies, 1991.
Systemy myślenia ludow Wschodu Indie Chiny Tybet Japonia, red. Hajime Nakamura, Philip P. Wiener, tłum Maciej Kanert, Wisława Szkudlarczyk-Brikic, Kraków: WUJ, 2005.
Pawłowski, Józef. ‘Państwo’ we wczesnej filozofii konfucjańskiej. Warszawa: WUW, 2011.
Schwartz Bebjamin. Starożytna myśl chińska, tłum. Magdalena Komorowska, Kraków: WUJ, 2009.
Szacka, Barbara. Wprowadzenie do socjologii. Warszawa: Oficyna Naukowa, 2003.
Środa, Magdalena. Etyka dla myślących. Warszawa: Wydawnictwo Czarna Owca, 2010.
Tu Wei-ming. „Li as process of humanization”. Philosophy East and West, 22, 2, On Dharma and Li, (Apr., 1972): 187-201.
Confucius and the Analects. New Esseys, red. Bryan W. Van Norden, New York: Oxford University Press, 2002.
Wilson, Stephen A., „Conformity, Individuality and the Nature of the Virtue: A Classical Confucian Contemporary Ethical Reflection”, Journal of Religious Ethics 23 (2) (1995): 263-289.
Zhuzi jicheng. T. I: Yuannjizhe: Guoxue zhenglishe Zhonghua shuju chuban. Shanghai, 1959.
Copyright (c) 2016 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
