Twarze i maski. O prawdzie (w) poezji (na przykładzie twórczości Jana Czykwina)
Abstrakt
W artykule podjęto rozważania nad zagadnieniem prawdy w twórczości poetyckiej Jana Czykwina. Przyjęta perspektywa badawcza w sposób oczywisty nawiązuje do koncepcji filozoficznej Józefa Tischnera, zaprezentowanej w dziele Filozofia dramatu. Zaczerpnięte z fenomenologii, egzystencjalizmu, hermeneutyki i dialogiki inspiracje filozoficzne Tischnera, jakże są istotne dla zrozumienia fenomenu ludzkiej osoby. Antropologia filozoficzna, zaproponowana w tej książce, zakłada, że człowiek jest istotą dramatyczną, której dramat toczy się w przestrzeni dobra i zła. Bohater wierszy Czykwina to człowiek dążący do rozszyfrowania tajemnicy życia, odnalezienia duchowego pierwiastka ukrytego w materii i będącego przyczyną wszystkiego, co jest dostrzegalne zmysłami. Próbuje dotrzeć do tajemnicy transgresji, uchwycić czas przechodzenia od życia do śmierci.
Лица и маски. Об истине в поэзии (на примере творчества Яна Чиквина)
В статье поднимается проблема истины в поэтическом творчестве Яна Чиквина. Общепринятая исследовательская перспектива ссылается на философскую концепцию Юзефа Тишнера, представленную в его работе Философия драмы. Почерпнутые из феноменологии, экзистенциализма, герменевтики и диалогики философские открытия Тишнера также существенны для понимания феномена человеческой личности. Философская антропология, представленная в его книге, основывается на мысли, что человек является драматическим существом, чья драма происходит в пространстве добра и зла. Герой поэзии Яна Чиквина – это человек, стремящийся понять тайну жизни, найти скрытый в материи духовный элемент, являющийся причиной всего, что постигаемо чувствами. Он пытается добраться до тайны существования, уловить время перехода от жизни к смерти.
Bibliografia
Bauman Z.: Zarys socjologii: zagadnienia i pojęcia, Warszawa 1963.
Benedykt XVI: Przemówienie do młodych wykładowców akademickich w Bazylice św. Wawrzyńca w dniu 19 sierpnia 2011 roku, „L’Osservatore Romano” 2011, nr 10-11 (337), http://www.opoka.org.pl/zycie_kosciola/media/osservatore/osservatore102011.html [dostęp: 12.03.2015].
Buber M.: O ja i Ty, przeł. B. Baran, [w:] Filozofia dialogu, red. B. Baran, Kraków 1991.
Feliksiak E.: O poezji medytacyjnej Karola Wojtyły, [w:] taż, Antropologia literatury. Interpretacje i studia, Kraków 2014, s. 365.
Giddens A.: Nowoczesność i tożsamość. Ja i społeczeństwo w epoce późnej nowoczesności, Warszawa 2010.
Heidegger M.: Bycie i czas, Warszawa 1994.
Kamieńska A.: Autointerpretacja, [w:] Na progu słowa: siedem wykładów o poezji i Biblii, Poznań 1994, s. 12.
Kluba A.: Kryzys humanistyki – kryzys uniwersytetu, „Tekstualia” 2013, http://tekstualia.pl/index.php/pl/44-varia-online/artykuly/176-kryzys-humanistyki-kryzys-uniwersytetu [dostęp: 21.02.2015].
Kuczera-Chachulska B.: Jeszcze o liryce i „prawdzie życia”, [w:] Prawda w literaturze, red. A. Tyszczyk, J. Borowski, I. Piekarski, Lublin 2009, s. 272.
Levinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, przeł. M. Kowalska, Warszawa 1998.
Lévinas E.: Całość i nieskończoność. Esej o zewnętrzności, tłum. M. Kowalska, Warszawa 2002.
Misiewicz J.: Prawda poezji, [w:] Prawda w literaturze, s. 249.
Rorty R.: Przygodność, ironia i solidarność, tłum. W.J. Popowski, Warszawa 1996.
Rosner K.: Dialog jako temat filozofii współczesnej: Buber, Gadamer, Habermas, [w:] Dialog. Idea i doświadczenie, red. S. Kruszyńska, K. Bembenne, I. Krupiecka, Gdańsk 2011, s. 15-32.
Sławiński J.: O problemach „sztuki interpretacji”, [w:] Liryka polska. Interpretacje, red. J. Prokop, J. Sławiński, Kraków 1998, s. 150.
Tischner J.: Filozofia dramatu, Kraków 2006.
Tischner J.: Myślenie według wartości, Kraków 2002.
Tischner J.: Spór o istnienie człowieka, Kraków 2000, s. 9-11.
Włodarczyk R.: Levinas. W stronę pedagogiki azylu, Warszawa 2009.
Чыквін Я.: ***Запрашаю ў Бельск, [w:] tenże, Здарылася быць, s. 10.
Чыквін Я.: Дарагія мае..., [w:] tenże, Здарылася быць, s. 48.
Чыквін Я.: Здарыцца нешта, [w:] tenże, Здарылася быць, Беласток 2015, s. 117.
Чыквін Я.: Перад сном, [w:] tenże, Здарылася быць, Беласток 2015, s. 67-68.
Чыквін Я.:Сплін, [w:] tenże, Здарылася быць, s. 11.
Copyright (c) 2016 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
