Buiten de literaire canon: Literatuur van vrouwen uit de arbeidersklasse en modernisering van Zuid-Afrika in de eerste helft van de 20e eeuw

Abstrakt

Poza kanonem literackim — literatura kobiet z klasy robotniczej a modernizacja Afryki Południowej w pierwszej połowie XX wieku

Artykuł koncentruje się na tekstach literackich opublikowanych w czasopiśmie Związku Zawodowego Przemysłu Odzieżowego (GWU) Klerewerker/Garment Worker. Związek ten, zrzeszający głównie kobiety, powstał w 1930 r. w Johannesburgu, w czasie, gdy w Afryce Południowej zachodziły znaczące przemiany gospodarcze i społeczne, które ogólnie można określić mianem modernizacji. Autorka pokazuje, że periodyk Klerewerker/Garment Worker, propagując ideologię socjalizmu wśród robotnic, stworzył nowy model kobiecości poprzez modyfikację istniejącego wcześniej, zakorzenionego w tradycji afrykanerskiego nacjonalizmu, wzorca Volksmoeder (tj. matki narodu). Ponadto formy literackie zamieszczanych w czasopiśmie tekstów stanowiły równoległą do kanonu linię rozwoju literatury w języku afrikaans, mimo że były one postrzegane przez krytyków wyłącznie jako propaganda socjalistyczna.

Analiza wybranych opowiadań i dialogów napisanych przez działaczki GWU koncentruje się na powtarzających się motywach i konwencjach literackich oraz celach, które dzięki tym publikacjom chciano osiągnąć. Autorka konkluduje, że teksty te można interpretować jako kontrdyskurs wobec dominujących tendencji ujednolicających literaturę tworzoną w afrikaans w latach trzydziestych i czterdziestych XX wieku. Przytoczone przykłady literatury klasy robotniczej, nieograniczonej dominującym gustem literackim klasy średniej, mogą być postrzegane jako formy, które zapewniły autorkom względną niezależność wyrazu. Poza tym teksty te ilustrują, w jaki sposób prądy obce wobec kanonicznej literatury omawianego okresu, takie jak socjalizm i feminizm, były obecne w debacie kulturowej i społecznej.

Buiten de literaire canon: Literatuur van vrouwen uit de arbeidersklasse en modernisering van Zuid-Afrika in de eerste helft van de 20^e eeuw

Dit artikel richt zich op literaire teksten gepubliceerd in Klerewerker/Garment Worker, het tijdschrift van de Garment Workers’ Union. Deze organisatie die voornamelijk uit Afrikaner arbeidsters bestond, werd in 1930 in Johannesburg opgericht, tegen de achtergrond van economische en sociale veranderingen die collectief als modernisering omschreven kunnen worden. Er wordt gesteld dat Klerewerker/Garment Worker, met haar doel om de ideologie van het socialisme onder de vrouwen uit de arbeidersklasse te verspreiden, een modern model van vrouwelijkheid heeft geschapen. Bovendien constitueerden de literaire vormen in het tijdschrift een parallelle lijn met de ontwikkeling van de canonieke literatuur in het Afrikaans, hoewel ze door critici als socialistische propaganda werden beschouwd.

In de analyse van geselecteerde korte verhalen en dialogen gepubliceerd in het tijdschrift wordt de nadruk gelegd op herhalende motieven, literaire conventies en de doelstellingen die de auteurs probeerden te bereiken. De literaire teksten in het tijdschrift, vrij van beperkingen opgelegd door de literaire smaak van de dominante middenklasse, fungeerden als een vorm die tijdelijk een relatieve onafhankelijkheid van uitdrukking aan de Afrikanervrouwen bood. Bovendien geven deze teksten inzicht in hoe moderne bewegingen, zoals socialisme en feminisme, aanwezig waren in het culturele en sociale debat.