Ołtarzyk koralowy z Niewiastą Apokaliptyczną w skarbcu kościoła Mariackiego w Krakowie. Treści teologiczne

Abstrakt

W polskich zbiorach muzealnych znajduje się kilka obiektów wykonanych z korala lub nim zdobionych. Są to między innymi ołtarzyki, kropielnice kielichy, krucyfiksy i inne wyroby liturgiczne. Pochodzą najczęściej z zakupów w podróżach turystycznych Polaków po Włoszech w epoce manieryzmu i baroku. W skarbcu kościoła Mariackiego w Krakowie znajduje się przenośny ołtarzyk koralowy, datowany na połowę XVII w., z daru królowej Marii Józefy, żony króla Augusta III. Ujęty w złoconą ramę i zdobiony emalią oraz koralem, w centrum zamyka stojącą na półksiężycu postać NMP w promienistej koralowej glorii w otoczeniu symboli maryjnych. Jest to apoteoza NMP na podstawie fragmentu Apokalipsy św. Jana Apostoła. Postać Maryi została wyobrażona z atrybutami kosmicznymi: dwunastoma gwiazdami wokół głowy; odziana jest w słoneczną promienistą glorię i ma sierp księżyca pod stopami. Wokół Niej w ukazano siedem symbolicznych znaków biblijnych, łączonych w tradycji egzegetycznej z Jej powołaniem na Matkę Mesjasza. Termin Cedrus exaltata – cedr jest postrzegany jako symbol majestatu, wysokości, wyniosłości, piękna rajskiego, bezpieczeństwa. Fons signatus to zdrój opieczętowany, zamknięty, dostępny tylko dla wybranej przez Boga, Matki Syna Bożego. Hortus conclusus jest symbolem nienaruszonego dziewictwa NMP. Z kolei Oliva speciosa wskazuje na miłosierdzie Maryi, Jej niezwykłą płodność, wewnętrzny pokój, dar uśmierzania cierpienia. Rosa plantata jest metaforą mądrości, miłości, lekarstwa dla grzeszników. Puteus aquarum viventium, studnia wód żywych, wskazuje na pośrednictwo Maryi wobec ludzi odkupionych przez Jezusa. Turris eburnea – wieża z kości słoniowej to kolejny przymiot piękna NMP, nieskazitelności Jej ciała i męstwa.