Polish Literature in Israel. A Reconnaissance

Abstrakt

Polska literatura w Izraelu. Rekonesans

Artykuł Polska literatura w Izraelu. Rekonesans opiera się na materiałach archiwalnych zebranych podczas kwerend do książki Literatura polska w Izraelu. Leksykon (Karolina Famulska-Ciesielska, Sławomir Jacek Żurek, Kraków–Budapeszt 2012) i jest próbą syntetycznego przedstawienia dziejów tej literatury. W oglądzie został uwzględniony dorobek pisarzy polsko-żydowskich przybywających do Palestyny przed wybuchem drugiej wojny światowej (1939 – emigracja polskich syjonistów), podczas jej trwania (1939–1945 – uchodźcy i żołnierze przybyli wraz z armią generała Władysława Andersa), a także po jej zakończeniu (1945–1948 – Żydzi ocalali z Zagłady). Została omówiona działalność literacka i kulturalna polskich Żydów w Izraelu przybywających tam w trzech falach (1948–1953, 1957–1959 oraz 1968–1970) z podkreśleniem roli polskojęzycznych czasopism, których redakcje przez kilka dziesięcioleci animowały polskie życie kulturalne i literackie w tym kraju („Kronika Tygodniowa”, „Kronika Izraelska”, „Kronika”, „Przekrój”, „Kurier Powszechny”, „Iskry”, „Echo Tygodnia”, „Przekrój Izraelski”, „Po Prostu w Izraelu”, „Od Nowa”, a szczególnie „Nowiny–Kurier”), a także bibliotek, księgarni oraz antykwariatów („Hasefer”, „Gloria” „Księgarnia Polska” – Edmunda i Ady Neusteinów) jako instytucji bardzo ważnych dla promowania literatury i kultury polskiej.

Spośród wszystkich publikujących po polsku (było ich ponad stu) uwzględniono przede wszystkich nazwiska tych najbardziej zasłużonych, takich jak: Irit Amiel, Eli Barbur, Ruth Baum, Anna Ćwiakowska, Henryk Dankowicz, Ida Fink, Anna Garncarska-Kadary, Ignacy Iserleas, Filip Istner, Renata Jabłońska, Aleksander Klugman, Kalman Segal, Arnold Słucki, Viol Wein, Stanisław Wygodzki.