A minor apocalypse? The apocalyptic in Charles Williams’s Shadows of Ecstasy
Abstrakt
Mała apokalipsa? Elementy apokaliptyczne w powieści Shadows of Ecstasy Charlesa Williamsa
Artykuł zawiera analizę elementów apokaliptycznych w nietłumaczonym na język polski utworze Shadows of Ecstasy (1933) Charlesa Williamsa (1886-1945) – brytyjskiego poety, dramaturga, świeckiego teologa, krytyka literackiego i autora siedmiu powieści określanych jako „thrillery metafizyczne”. Bazując na teoretycznych ustaleniach takich badaczy jak Barry Brummett (1991) czy Douglas Robinson (1998), Andrzej Sławomir Kowalczyk analizuje „apokaliptyczność” świata powieści zarówno w odniesieniu do aspektów społeczno-politycznych, jak i religijnych/ duchowych. Autor artykułu podkreśla fakt, że mimo licznych podobieństw do Księgi Apokalipsy, powieść nie pozwala na automatyczne „przeniesienie” biblijnych interpretacji konfliktu dobra i zła. Wynika to m. in. z ambiwalencji w konstrukcji kluczowych postaci (zwłaszcza typu „Antychrysta” Nigela Considine’a), z dominującego punktu widzenia, oraz z otwartego zakończenia powieści. Zdaniem badacza taka kompozycja jest swego rodzaju Williamsowskim zaproszeniem czytelnika do przeżycia jego własnej „małej apokalipsy” czy „objawienia” – w sensie odkrywania pierwiastka duchowego w dominującym na początku XX w. materialistycznym obrazie świata.
Bibliografia
“Antychryst.” Encyklopedia katolicka. Vol I. Lublin: TN Kul, 1985.
Ashenden, Gavin. Charles Williams: Alchemy and Integration. Kent, Ohio: Kent University Press, 2008.
Brummett, Barry. Contemporary Apocalyptic Rhetoric. New York: Praeger, 1991.
Croteau, Melissa. “Introduction: Beginning at the ends.” Apocalyptic Shakespeare: Essays on Visions of Chaos and Revelation in Recent Film Adaptations, eds. Melissa Croteau and Carolyn Jess-Cooke. Jefferson, North Carolina: McFarland and Co, 2009. 1-28.
Dunning, Stephen M. The Crisis and the Quest: A Kierkegaardian Reading of Charles Williams. Carlisle: Paternoster Press, 2000.
Hadfield, Alice Mary. Charles Williams: An Exploration of His Life and Work. Oxford: Oxford University Press, 1983.
Himmelfarb, Martha. The Apocalypse: A Brief History. Oxford: Wiley-Blackwell, 2010.
Howard, Thomas. The Novels of Charles Williams. Oxford: Oxford University Press, 1983.
Kowalczyk, Andrzej Sławomir. “Spiritual Warfare in Charles Williams’s Shadows of Ecstasy.” Język, kultura, nauka, ed. Tomasz Zygmunt. Chełm: Drukarnia Kresowa, 2013. 83–95.
Leigh, David J., S. J. “The Problem of Violence Against the Other in Twentieth-Century Apocalyptic Fiction.” Christianity and Literature 57.2 (2007): 253–68.
Robinson, Douglas. “Literature and Apocalyptic.” The Encyclopedia of Apocalypticism, ed. Stephen J. Stein. Vol. 3. New York: Continuum, 1998. 360–91.
Ryken, Leland, James C. Wilhoit, and Tremper Longman III. Słownik symboliki biblijnej. Transl. by Zbigniew Kościuk. Warszawa: Oficyna Wydawnicza Vocatio, 2003.
Williams, Charles. Shadows of Ecstasy. Vancouver, British Columbia: Regent College Publishing, 2003 [1933].
Copyright (c) 2015 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
