Образ России в восприятии писателей русского зарубежья первой волны (по материалам произведений эссеистских жанров)

Abstrakt

Obraz Rosji w ujęciu pisarzy rosyjskiej zagranicy „pierwszej fali” (na materiale tekstów eseistycznych)

Celem podjętych w artykule rozważań było przedstawienie, jak ukazany został obraz Rosji w eseistyce emigracji rosyjskiej „pierwszej fali” lat 20.-30. XX w., także w jego odniesieniu do rosyjskiej myśli religijno-filozoficznej. W rozważaniach unaocznione jest przekonanie o różnorodności i wysokim poziomie artystycznym tekstów eseistycznych pisarzy emigracyjnych. Odznaczały się one gatunkową modyfikacją, oryginalnie przedstawioną syntezą artystyczną, głębokim wnikaniem w substancję bytu narodowego oraz duchową istotę życia rosyjskiego. Artykuł-esej bardzo często był dziełem filozoficznym o głębokich treściach, zapisem wspomnieniowym, podsumowującym i syntetycznym rozmyślaniem o istotnych kwestiach narodowych, bądź słowem wstępnym do sztuki czy traktatem historyczno-filozoficznym rozważającym narodowy charakter rosyjski. Spotykane były również inne środki stylistyczne: symboliczne obrazy, motywy tekstualno-asocjacyjne, zabiegi ulirycznienia. Dużą rolę odgrywały ponadto funkcje mitopoetyckie.

Образ России в восприятии писателей русского зарубежья первой волны (по материалам произведений эссеистских жанров)

В данной статье ставится задача рассмотреть, каким отразился образ России в эссеистской прозе русской эмиграции первой волны в 20-е – 30-е годы; соотнести художественное видение писателей с эмигрантской религиозно-философской мыслью. Обосновывается положение, насколько талантливо-многогранна была эмигрантская эссеистика: ее жанровые модификации отличались в каждом случае оригинальным художественным синтезом, обусловленным глубоким интересом к субстанциональным началам национального бытия, к духовному естеству русской жизни. Подчас статья становилась глубоким философским произведением, дневниковая запись – важным итоговым размышлением о сущностных проблемах, предисловие к пьесе – историко-философским трактатом о национальном характере. При этом включались и другие жанровые составляющие: активно выступали символические образы, звучали подтекстово-ассоциативные мотивы, сюжетообразующие функции выполняло лирическое начало. Особенно значимую роль играла мифопоэтика.