Modlitewnik jako lekarstwo. Analiza genologiczna
Abstrakt
Artykuł jest poświęcony analizie innowacyjnej formy modlitewnika. Nadano mu bowiem formę artefaktu podobnego do leku. W ten sposób nawiązano do metafory modlitewnik to lekarstwo.
Całość jest w analizach potraktowana jako kolekcja gatunków o niezwykłych konturach.
Charakterystyka genologiczna obejmuje następujące typy wypowiedzi: zbiór tekstów na opakowaniu, ulotkę dla pacjenta, właściwy modlitewnik. Dwa pierwsze typy stanowią kontaminację gatunków użytkowych prezentujących lekarstwo i gatunków katechetycznych lub kultowych. Modlitewnik zaś nawiązuje do zmodernizowanych wersji gatunku.
Całość (kolekcję komunikatów) autorka traktuje jako przekaz wystylizowany na reklamę, lecz w sensie komunikacyjnym nie gatunkowym. Zbiór różnorodnych komunikatów jest (jak reklama): atrakcyjny, sugestywny, zrozumiały i łatwy do zapamiętania.
Postrzeganie modlitewnika w kategoriach leku i nadanie mu zewnętrznej formy medykamentu owocuje powstaniem nowej formuły gatunkowej. Kod gatunkowy modlitewnika został poszerzony i uzupełniony o nowe wyznaczniki. Dyskurs katechetyczny (obejmujący katechezę integralną) zyskał nowe nośniki perswazyjności przez odwołanie do dyskursu reklamowego.
Bibliografia
Balter L.: Duch Święty. Dzieje, w: Encyklopedia Katolicka, t. IV, Lublin 1983, kol. 283-286.
Bieńkowska D., Koziara S.: Duch odnowy soborowej a współczesne tendencje w polskich przekładach Pisma Świętego. Aspekty filologiczne, w: Humanistyczna recepcja Soboru Watykańskiego II. Zbiór studiów, red. ks. J. Lewandowicz, E. Umińska-Tytoń, Łódź 2014, s. 13-28.
Bralczyk J.: Język na sprzedaż, Warszawa 1996.
Kopeć J.: Koronka, w: Encyklopedia Katolicka, t. IX, Lublin 2002, kol. 887.
Lohfink G.: Modlitwa moją ojczyzną. Teologia i praktyka modlitwy chrześcijańskiej, Poznań 2011.
Nowak M.: „Lekarstwo dla wszystkich”. O kilku sposobach uczenia i propagowania modlitwy w: Człowiek, zjawiska i teksty kultury w komunikacji społecznej, red. M. Karwatowska, R. Litwiński, A. Siwiec, Lublin 2015, s. 203-216..
Straszewicz M.: Nowenna, w: Encyklopedia Katolicka, t. XIV, Lublin 2010, kol. 51-52.
Sujkowska-Sobisz K., Wyrwas K.: Dwa typy kontaminacji gatunkowych, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. II: Tekst a gatunek, red. D. Ostaszewska, Katowice 2004, s. 62-72.
Szczerba D.: Praktyczny leksykon modlitwy, Kraków 2008.
Wojtak M.: Dylematy genologa, w: Porozmawiajmy o gatunkach – artystycznych i użytkowych, red. E. Bulisz, M. Wojtak, Lublin 2015, s. 11-29.
Wojtak M.: Osobliwe byty gatunkowe i tekstowe w ich uwikłaniach komunikacyjnych, w: Gatunki mowy i ich ewolucja, t. IV: Gatunek a komunikacja społeczna, red. D. Ostaszewska, J. Przyklenk, Katowice 2011, s. 44-56.
Wojtak M.: Potencjał tekstotwórczy wzorca gatunkowego na przykładzie litanii, „Tekst i Dyskurs – Text und Diskurs” 6(2013), s. 319-336.
Wojtak M.: Styl religijny w perspektywie genologicznej, w: Język religijny dawniej i dziś, red. S. Mikołajczak, ks. T. Węcławski, Poznań 2004, s. 104-113.
Wojtak M.: Wartości w wywiadzie – wartość wywiadu, w: Współczesne media. Wartości w mediach. Wartość mediów, t. II: Wartości mediów, red. I. Hofman, D. Kępa-Figura, Lublin 2014, s. 225-239.
Wojtak M.: Współczesne modlitewniki w oczach językoznawcy. Studium genologiczne, Tarnów 2011.
Wojtak M.: Współczesny modlitewnik dla dzieci jako tekstowa sylwa, w: Silva rerum philologicarum. Studia ofiarowane Profesor Marii Strycharskiej-Brzezinie z okazji Jej jubileuszu, red. J. S. Gruchała, H. Kurek, Kraków 2010, s. 435-448.
Wojtak M.: Współczesny modlitewnik upamiętniający I Komunię Świętą – genologiczne studium przypadku, w: Ścieżkami pięknej polszczyzny. Księga jubileuszowa dedykowana Profesor Mirosławie Białoskórskiej z okazji 65-lecia urodzin i 45-lecia pracy zawodowej, red. L. Mariak, A. Seniów, Szczecin 2011, s. 293-307.
Zdunek A.: Modlitwa ustalona w strukturze litanijnej sylwy, w: Język żyje. Rzecz o współczesnej polszczyźnie, red. K. Ożóg, Rzeszów 2009, s. 323-336.
Zdunkiewicz-Jedynak D.: Wykłady ze stylistyki, Warszawa 2008.
Copyright (c) 2015 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
