Co razi studentów polonistyki w językowych zachowaniach grzecznościowych Polaków?
Abstrakt
Artykuł dotyczy świadomości językowej i komunikacyjnej młodego pokolenia Polaków w zakresie językowej etykiety. Autorki analizują wyniki badania ankietowego przeprowadzonego wśród 100 studentów filologii polskiej. Okazuje się, że doceniają oni wagę grzeczności językowej. Razi ich zarówno jej brak, jak i nadmiar. Zwracają też uwagę na niewłaściwą leksykę w komunikacji językowej, czyli słownictwo nieadekwatne do sytuacji oraz wulgaryzmy i przekleństwa. Brak grzeczności zauważają w różnych sytuacjach – codziennych oraz oficjalnych (w mediach), nie tylko u rówieśników, ale i u osób starszych.
Bibliografia
Encyklopedia języka polskiego, red. S. Urbańczyk, M. Kucała, Wrocław–Warszawa–Kraków 1999.
Grybosiowa A.: Destrukcja tradycyjnego, polskiego modelu grzeczności. Nowe formuły globalne, w: Przemiany języka na tle przemian współczesnej kultury, red. K. Ożóg i E. Oronowicz-Kida, Rzeszów 2006, s. 31-37.
Grybosiowa A.: Nowe sytuacje – nowe zachowania grzecznościowe, „Poradnik Językowy” 2002, nr 2, s. 3-8.
Grybosiowa A.: Obce kulturowo formuły nawiązywania kontaktu we współczesnej polszczyźnie. Geneza, recepcja, wartościowanie, w: taż, Język wtopiony w rzeczywistość, Katowice 2003, s. 176-185.
Grybosiowa A.: Przyczyny zmian w polskim systemie adresatywnym, w: Język w mieście. Problemy kultury i poprawności, „Acta Universitatis Lodziensis. Folia Linguistica” 1998, nr 37, s. 57-61.
Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Język, działanie, kultura, red. J. Bloch, D. Lewandowska-Jaros i R. Pawelec, Warszawa 2014.
Jędrzejko E., Kita M.: Słowa grzeczne i serdeczne, czyli o języku życzliwym na co dzień i od święta, Warszawa 2002.
Język a Kultura, t. VI: Polska etykieta językowa, red. J. Anusiewicz, M. Marcjanik, Wrocław 1992.
Kita M.: Językowe rytuały grzecznościowe, Katowice 2005.
Kowalikowa J.: Język bez etykiety, w: Język trzeciego tysiąclecia III, t. I: Tendencje rozwojowe współczesnej polszczyzny, red. G. Szpila, Kraków 2005, s. 463-472.
Maćkowiak K.: Świadomość językowa – problem definicji, „Poradnik Językowy” 2011, z. 2, s. 5-23.
Marcjanik M.: Etykieta językowa, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993, s. 271-281.
Marcjanik M.: Granice polskiej grzeczności językowej, „Poradnik Językowy” 1993, nr 7, s. 375-383.
Marcjanik M.: Grzeczność w komunikacji językowej, Warszawa 2007.
Marcjanik M.: Normy regulujące językowe zachowania grzecznościowe, „Przegląd Humanistyczny” 1990, nr 7, s. 77-82.
Marcjanik M.: O formach grzecznościowych typu Witam, panie Jerzy, Miłego dnia, profesorze, w: Na językoznawczych ścieżkach. Prace ofiarowane Profesorowi Jerzemu Podrackiemu, red. A. Mikołajczuk, R. Pawelec, Warszawa 2007, s. 89-94.
Marcjanik M.: Polska grzeczność językowa, Kielce 1997.
Marcjanik M.: Proces przewartościowywania polskiej grzeczności językowej, w: Język trzeciego tysiąclecia II, t. I: Nowe oblicza komunikacji we współczesnej polszczyźnie, red. G. Szpila, Kraków 2002, s. 391-396.
Marcjanik M.: Słownik językowego savoir-vivre’u, Warszawa 2014.
Marcjanik M.: W kręgu grzeczności. Wybór prac z zakresu polskiej etykiety językowej, Kielce 2001.
Marcjanik M.: Zmiany w etykiecie językowej ostatnich lat XX wieku, w: Zmiany w publicznych zwyczajach językowych, red. J. Bralczyk, K. Mosiołek-Kłosińska, Warszawa 2001, s. 79-84.
Markowski A., Puzynina J.: Kultura języka, w: Współczesny język polski, red. J. Bartmiński, Wrocław 1993, s. 53-72.
Ożóg K.: Uwagi o współczesnej polskiej grzeczności językowej, w: tenże, Polszczyzna przełomu XX i XXI wieku. Wybrane zagadnienia, Rzeszów 2007, s. 77-88.
Ożóg K.: Współczesny model polskiej grzeczności językowej, w: Język a Kultura, t. XVII: Życzliwość i agresja w języku i kulturze, red. A. Dąbrowska, A. Nowakowska, Wrocław 2005, s. 9-15.
Ożóg K.: Zwroty grzecznościowe współczesnej polszczyzny mówionej (na materiale języka mówionego mieszkańców Krakowa), Warszawa–Kraków 1990.
Piotrowicz A.: Słownictwo i frazeologia związane z ogładą towarzyską, w: Język polski. Współczesność, historia, t. V, red. W. Książek-Bryłowa i H. Duda, Lublin 2005, s. 47-55.
Piotrowicz A., Witaszek-Samborska M.: Grzeczność językowa w świadomości studentów polonistyki, w: Grzeczność nie jest nauką łatwą ani małą. Język, działanie, kultura, red. J. Bloch, D. Lewandowska-Jaros i R. Pawelec, Warszawa 2014, s. 269-278.
Copyright (c) 2015 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
