Historiē by Herodotus of Halicarnassus – theoretical issues
Abstrakt
Artykuł obecny stanowi garść refleksji natury metodologicznej nad narracją w Dziejach Herodota, której podstawowym substratem jest opis świata widzianego z perspektywy doświadczenia tego, kto opowiada, tj. Herodota oraz narratywizowanego przez niego doświadczenia świadków, z którymi sam przeprowadzał wywiad dotyczący przedstawionych zdarzeń historycznych. W związku z tym traktuje się tutaj Dzieje przede wszystkim jako pewien szczególny rodzaj narracji (narrative), którą stanowi, oparta na indywidualnym doświadczeniu (personal experience) Historyka oraz jego oralnych źródeł, opowieść o konflikcie grecko-barbarzyńskim ujęta w szereg krótszych opowiadań opartych na strukturze epizodycznej. Opowiadania te Historyk scala na zasadzie, którą określa się jako „fabularyzację” (White 1973), czyli opisanie faktów historycznych jako składników specyficznego rodzaju struktur fabularnych. Metodą analizy Dziejów będzie w tym ujęciu narratologia naturalna (Fludernik 1996) dysponująca siatką pojęć dostosowanych do badania tekstów pseudo-oralnych, do których Dzieje niewątpliwie należą.
Bibliografia
Ankersmit F.: Narracja, reprezentacja, doświadczenie. Studia z teorii historiografii, ed. and introduction by E. Domańska, Kraków: Universitas 2004.
Bakker E.J.: The Making of History: Herodotus’ Historiēs Apodexis, in: E.J. Bakker, I.J.F. de Jong, H. van Wees (ed.), Brill’s Companion to Herodotus, Leiden–New York–Köln: Brill 2002, p. 3-32.
Blau H.: Written Composition and Oral Discourse, “The English Journal” 57(1968), no 3, p. 369-371.
Branscome D.: Textual Rivals. Self-Presentation in Herodotus’ Histories, Michigan: The University of Michigan Press 2013.
Connor W.R.: The Histor in History, w: R.M. Rosen, J. Farrell (ed.), Nomodeiktes: Greek Studies in Honour of Martin Ostwald, Ann Arbor: The University of Michigan Press 1993, p. 3-15.
Demont P.: Figures of Inquiry in Herodotus’s “Inquiries”, “Mnemosyne” 62(2009), no 2, p. 179-205.
Evans J.A.S.: Herodotus the Explorer, Princeton: Princeton University Press 1991.
Gray V.: Herodotus’ Literary and Historical method: Arion’s Story (1.23-24), “The American Journal of Philology” 122(2001), no 122, p. 11-28.
Fehling D.: Die Quellenangaben bei Herodot: Studien zur Erzählkunst Herodots, Berlin: De Gruyter 1971.
Fehling D.: Herodotus and His Sources: Citation, Invention, and Narrative Art, transl. by J.G. Howie, Leeds: F. Cairns 1989.
Fludernik M.: Towards a Natural Narratology, London: Routledge 1996.
Fowler R.: Herodotus and His Contemporaries, “Journal of Hellenic Studies” 116(1996), p. 62-87.
Grethlein J.: Experience and Teleology in Ancient Historiography: ‘Futures Past’ from Herodotus to Augustine, Cambridge: Cambridge University Press 2013.
Grethlein J.: From “Imperishable Glory” to History: The Iliad and the Trojan War, in: D. Konstan, K.A. Raaflaub (ed.), Epic and History, Oxford: Oxford University Press 2014, p. 122-144.
Hartog F., Hayes W.R.: Herodotus and Historiographical Operation, “Diacritics” 22(1992), no 2, p. 83-93.
Immerwahr H.: Form and Thought in Herodotus, Cleveland: The Press of Western Reserve University 1966.
Kazazis J.K.: Herodotus’ Stories and History: A Proppian Analysis of His Narrative Technique, PH.D. diss., University of Illinois at Urbana-Champaign 1978.
Kindt J.: Delphic Oracle Stories and the Beginning of Historiography: Herodotus’ Croesus Logos, “Classical Philology” 101(2006), no 1, p. 34-51.
Labov W., Waletzky J.: Narrative Analysis: Oral Versions of Personal Experience, in: J. Helm (ed.), Essays on Verbal and Visual Arts, Seattle: Distributed by the University of Washington Press 1967, p. 12-44.
Lang M.: Oral History with a Difference, “Proceedings of the American Philosophical Association” 128(1984), no 2, p. 93-103.
Lang M.: Herodotean Narrative and Discourse, Cambridge: Harvard University Press 1984.
Luraghi N.: The Importance of Being logios, “Classical World” 102(2009), p. 439-456.
Nagy G.: Herodotus the Logios, “Arethusa” 20(1987), no 1-2, p. 175-184.
Nagy G.: The Ancient Greek Hero in 24 Hours, Cambridge MA: Harvard University Press 2013.
Stadter P.: Herodotus and the North Carolina Oral Narrative Tradition, “Histos” 1(1997), p. 13-41.
Thomas R.: Herodotus in Context: Ethnography, Science, and the Art of Persuasion, Cambridge: Cambridge University Press 2000.
Turasiewicz R.: Zakres znaczeniowy terminu λογογράφ́ος w greczyźnie wieku w. V i IV p.n.e., “Eos” 84(1996), p. 23-34.
Verdin H.: De historish-kritische Method van Herodotus, Brussels: KAWLsK 1971.
White H.: Figuring the Nature of the Times Deceased: Literary Theory and Historical Writing, in: R. Cohen (ed.), The Future of Literary Theory, New York–London: Routledge 1989, p. 19-43.
White H.: Poetyka pisarstwa historycznego, transl. from English E. Domańska, M. Loba, A. Marciniak, M. Wilczyński, Kraków: Universitas 2010 (wydanie II poprawione).
Wieżel I.: Herodotus’ Histories as Natural Narrative. Croesus’ Logos I. 6-92, “Amsterdam International Electronic Journal for Cultural Narratology” 6(2010/2011); http://cf. hum.uva.nl/nar ratology/index.html.
Wieżel I.: Oralna perspektywa opowiadania “Dziejów” Herodota z Halikarnasu. W kierunku poetyki ustności prozy, Kraków–Lublin: Scriptum 2012.
Copyright (c) 2015 Roczniki Humanistyczne
Utwór dostępny jest na licencji Creative Commons Uznanie autorstwa – Użycie niekomercyjne – Bez utworów zależnych 4.0 Międzynarodowe.
