Metoda kerygmatyczna a epistolografia – rozpoznania

Abstrakt

Tekst jest próbą odpowiedzi nad pytania: czy metoda kerygmatyczna jest/może być narzędziem podczas badania epistolografii, stanowiącej dział piśmiennictwa, do którego najczęściej jej bliżej aniżeli do literatury pięknej? Czy słusznie profesor Maciejewski uważał, że każde dzieło zdradzi swój status usytuowania w Słowie Bożym, gdy zmusi się je do udzielenia odpowiedzi na pytania wypływające z kerygmatu apostolskiego i czy takie przymuszenie możliwe jest podczas badania epistolografii? Artykuł uzasadnia tezę, że jest to możliwe, choć z uwzględnieniem kilku ograniczeń. Po pierwsze – epistolografia może być kerygmatem, ale to świadectwo bardzo elitarne: nadawca i wybrany przezeń najczęściej zaledwie jeden odbiorca--adresat. Tylko w przypadku listów ogłaszanych drukiem ów kerygmat zyskuje większą moc oddziaływania. Po drugie − refleksja nad kerygmatem epistolografii musi zostać ograniczona do listów, które mają charakter konfesyjny, listów − wyznań, eliminując te, którym właściwa jest pierwotna utylitarność.

Przedmiotem badawczej refleksji autorka uczyniła zbiór listów Zygmunta Szczęsnego Felińskiego, zatytułowany Listy Świętego do Matki. Ich analiza pozwoliła dostrzec w całym zbiorze obecność kerygmatu rozumianego jako pierwsze głoszenie rodzące wiarę. Listy Szczęsnego daje się więc czytać jako listy apostoła, listy świadka, ale też człowieka, który odsłania swą mądrość; mądrość, która zawiodła go do świętości. Nadawca „przymusza” czytelników--odbiorców do otwarcia się na Chrystusa, swą świętością świadcząc o skuteczności drogi. To „przymuszenie” to swoista pedagogika, propozycja wkroczenia na szlak, który stał się traktem do świętości. Wydaje się więc, że można podczas badania dokumentów epistolarnych posłużyć się kerygmatyczną metodą interpretacji − rzecz jasna z zastrzeżeniami, o których mówiłam na początku. Wówczas można, może nie tyle lepiej, ale z całą pewnością głębiej odczytać ich przesłanie.