Problem of Consonant Clusters in Chinese Adaptations of Polish Surnames

Joanna Hryniewska

doi:10.18290/10.18290/rh.2019.67.11-2

Joanna Hryniewska Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych

DOI: https://doi.org/10.18290/10.18290/rh.2019.67.11-2

Słowa kluczowe: polskie nazwiska; chińskie substytucje; zbitki spółgłoskowe; anaptyksa; paragoga; afereza; synkopa; apokopa

Abstrakt

Problem zbitek spółgłoskowych w chińskich adaptacjach polskich nazwisk

Artykuł prezentuje pewne zjawiska fonetyczno-graficzne występujące w chińskich substytucjach polskich nazwisk. Praca koncentruje się na uproszczeniu zbitek spółgłoskowych w inicjalnych i finalnych sylabach polskich nazwisk. Z badanego materiału zostały zaczerpnięte liczne przykłady progresywnych i redukcyjnych zmian dźwiękowych. Typ progresywny zmian dźwiękowych obejmuje anaptyksę i paragogę. Zmiany redukcyjne to afereza, synkopa i apokopa. Materiał badawczy składa się z 668 polskich nazwisk oraz 778 ich wariantów adaptacyjnych, funkcjonujących w języku chińskim.

Właściwe rozważania są poprzedzone teoretycznym opisem procesu adaptacji, a także głównych różnic między językami polskim i chińskim oraz systemami ich zapisu, które znacząco wpływają na ostateczny kształt powstających substytucji.

Bibliografia

Crowley, Terry. An Introduction to Historical Linguistics, Suva: University of Papua New Guinea Press, University of the South Pacific, 1987.

Czopek-Kopciuch, Barbara. Adaptacje niemieckich nazw miejscowych w języku polskim [Adaptations of German Place Names in the Polish Language], Kraków: Instytut Języka Polskiego pan, 1995.

Czopek-Kopciuch, Barbara. Nazwiska polskie w Zagłębiu Ruhry [Polish Surnames in Ruhr], Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego pan, 2004.

Dalewska-Greń, Hanna. Języki słowiańskie [Slavic Languages], Warszawa: Wydawnictwo Naukowe pwn, 2002.

Dongya, Wei 危东亚 (ed.). Han-Ying cidian. A Chinese-English dictionary 汉英词典, Beijing 北京: Waiyu Jiaoxue yu Yanjiu Chubanshe 外语教学与研究出版社, 2003.

Hongmei, Liu 刘红梅, & Wu Chuantao 武传涛 (ed.). Shiyong Hanyu yuyin 实用汉语语音 [The Practical Chinese Phonetics], Hefei 合肥: Anhui Jiaoyu Chubanshe 安徽教育出版社, 2004, p. 134–140.

Kaleta, Zofia. “Teoria nazw własnych” [The Theory of Proper Names], in: Polskie nazwy własne. Encyklopedia [Polish Proper Names. Encyclopedia), Ewa Rzetelska-Feleszko (ed.), Kraków: Wydawnictwo Instytutu Języka Polskiego pan, 2005, p. 15–36.

Kałużyńska, Irena. “Semantically Transparent Given Names of the Han Nation”, in: China Past and Present. New Polish Papers in Chinese Studies, Marcin Jacoby (ed.), Warsaw: Warsaw University Press, 2010, p. 125–127.

Kałużyńska, Irena. Chinese Female Namings. Past and Present, Warsaw: Wydawnictwo Agade, 2008.

Karaś, Mieczysław, & Maria Madejowa (eds.). Słownik wymowy polskiej [A Dictionary of Polish Pronunciation], Warszawa–Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1977.

Kratochvíl, Paul. The Chinese Language Today. Features of an Emerging Standard, London: Hutchinson University Library, 1968

Künstler, Mieczysław Jerzy. Języki chińskie [Chinese Languages], Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2000.

Milewski, Tadeusz. Językoznawstwo [Linguistics], Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Min’an, Zuo 左民安 (ed.). Xishuo Hanzi – 1000 ge Hanzide qiyuan yu yanbian 细说汉字 – 1000个汉字的起源与演变 [A Description of Chinese Characters—Origins and Evolution of One Thousand Characters), Beijing 北京: Jiuzhou Chubanshe 九州出版社, 2005.

Mrózek, Robert. “Nazwy własne jako przedmiot badawczy onomastyki” [Proper Names as the Study Subject of Onomastics], in: Nazwy własne w języku, kulturze i komunikacji społecznej [Proper Names in Language, Culture and Social Communication], Robert Mrózek (ed.), Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2004, p. 9–19.

Ostaszewska, Danuta, & Jolanta Tambor. Fonetyka i fonologia współczesnego języka polskiego [The Phonetics and Phonology of the Modern Polish Language], Warszawa: Wydawnictwo Naukowe pwn, 2008.

Paul Kratochvíl. The Chinese Language Today. Features of an Emerging Standard, London: Hutchinson University Library, 1968.

Perlin, Jacek. Metodologia językoznawstwa diachronicznego [Methodology of Historical Linguistics], Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2004.

Pöckl, Wolfgang, & Franz Rainer. Einführung in die romanische Sprachwissenschaft [An Introduction to Romance Linguistics], Tübingen: Niemeyer, 1990.

Polański, Kazimierz (ed.). Encyklopedia językoznawstwa ogólnego [An Encyclopedia of General Linguistics], Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, 1995.

Sękowska, Elżbieta. “Fonetyka z elementami fonologii” [Phonetics with Elements of Phonology], in: Nauka o języku dla polonistów (Language Studies for Polish Scholars), Stanisław Dubisz (ed.), Warszawa: Książka i Wiedza, 2002, p. 119, 121–123.

Weinsberg, Adam. Językoznawstwo ogólne [General Linguistics], Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1983.

Wierzchowska, Barbara. Fonetyka i fonologia języka polskiego [The Phonetics and Phonology of the Polish Language], Wrocław: Ossolineum, 1980.

Wierzchowska, Barbara. Opis fonetyczny języka polskiego [The Phonetic Description of the Polish Language], Warszawa: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1967.

Zajdler, Ewa, Marcin Jacoby, & Qian Li-Piszczek. Współczesny język chiński. Mówić i pisać po chińsku [Modern Standard Chinese. To Speak and to Write in Chinese], vol. 1, Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2008.

Zajdler, Ewa. Glottodydaktyka sinologiczna. Optymalizacja procesu nauczania dorosłych i testowania biegłości we współczesnym języku chińskim na poziomie podstawowym w glottodydaktyce sinologicznej w polskim środowisku językowym [The Sinological Glottodidactics. Optimization of Adults Teaching Process and of Proficiency Testing in the Modern Standard Chinese at the Elementary Level in the Sinological Glottodidactics of the Polish Language Environment], Warszawa: Wydawnictwo Akademickie Dialog, 2010.