Józefa Czapskiego spotkania z rosyjskimi pisarzami emigrantami

Abstrakt

W artykule poruszone zostały zagadnienia bezpośrednich spotkań i znajomości Józefa Czapskiego z rosyjskimi pisarzami emigrantami, oraz recepcji ich twórczości w eseistyce polskiego twórcy, tworzonej głównie na emigracji w Paryżu. J. Czapski, malarz i eseista, zawarł znajomości z pisarzami rosyjskimi jeszcze w Petersburgu, tutaj poznał D. Mereżkowskiego, Z. Gippius i D. Fiłosofowa, z którymi kontynuował znajomość, a nawet przyjaźń już w Warszawie, w latach 20. z Mereżkowskimi, a w latach 30. nadal z Fiłosofowem. Rosyjskie kontakty to także spotkanie z A. Tołstojem i A. Achmatową. Dzięki Mereżkowskim i Fiłosofowi polski twórca mógł wnikać głębiej w literaturę rosyjską o określonym etycznym wymiarze, m.in. twórczość W. Rozanowa, czy A. Riemizowa, którego osobiście poznał i odwiedzał już w Paryżu w latach 40. i 50. XX w. Relacje ze spotkań z pisarzami, jak też refleksję hermeneutyczną nad ich twórczością, zwłaszcza Rozanowa i Riemizowa, utrwalił w wielu esejach, szkicach i prozie wspomnieniowej. Czapski poznał również A. Sołżenicyna w listopadzie 1974 r. w Zurychu, występując jako reprezentant, obok J. Giedroycia, środowiska „Kultury” paryskiej. Czapski jako pisarz sumienia i poszukiwacz prawdy, zasłużył się w relacjach z rosyjskimi przyjaciółmi emigrantami w odkrywaniu Rosji przede wszystkim innej, nie tylko nieludzkiej i okrutnej, ale odsłaniania jej oblicza związanego z religią, duchowością i humanizmem chrześcijańskim.

Встречи Юзефа Чапского с русскими писателями эмигрантами

В статье рассматривается проблема непосредственных и личных встреч Ю. Чапского с русскими писателями эмиграции, а также видение их творчества Чапским в его эссеистике, которая создавалась преимущественно в эмиграции. Чапский, польский художник, писатель и эссеист, познакомился еще в Петербурге с такими писателями, как Д. Мережковсий, З. Гиппиус, Д. Философов, с которыми он встречался и дружил в дальнейшем также в Варшаве, где они пребывали уже как эмигранты. С Мережковскими он общался в20-е гг., с Философовым еще и в 30-е гг. вплоть до его смерти. Русские контакты Чапского - это еше и встречи с А. Ахматовой и А. Н. Толстым. Благодаря Мережковскому, он смог познакомиться с творчеством В. Розанова и А. Ремизова, прозу которых он очень высоко ценил. Лично с Ремизовым Чапский общался в 40-е и 50-е годы в Париже. Вноябре 1974 г. Чапский познакомился также с А. Солженицыным во время пресс-конференции в Цюрихе, в которой принимал участие вместе с Е. Гедройчем как представитель среды парижской «Культуры». Ю. Чапский, писатель совести и правдоискатель, положил огромные заслуги для указания посредством личных встреч с писателями-эмигрантами, атакже своих эссе и очерков, иную Россию, не только страшную и нечеловеческую, но обнаружил ее облик связанный с религией, духовностью и христианским гуманизмом.