Los caminos de los Premios Nobel de Literatura polacos hacia el lector hispanohablante

Abstrakt

Drogi polskich laureatów Literackiej Nagrody Nobla do czytelników hiszpańskojęzycznych

Literacka Nagroda Nobla przynosi, obok prestiżu, również natychmiastowe tłumaczenie dzieł nagrodzonych pisarzy na wiele języków i umożliwia im dotarcie do czytelników na całym świecie. Czterej polscy laureaci tej nagrody, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz i Wisława Szymborska, trafili do rąk odbiorców w krajach hiszpańskojęzycznych. Wydaje się jednak, że jeśli chodzi o Sienkiewicza, wpływ nagrody był niewielki: pisarz utrafił w gusta swej epoki i w Hiszpanii jego proza stała się sukcesem wydawniczym jeszcze przed Noblem, mimo fatalnej na ogół jakości przekładów. Ale już w wypadku Chłopów Reymonta pełny tekst powieści został przetłumaczony na hiszpański dopiero po przyznaniu autorowi tego wyróżnienia: wcześniej przełożono jedynie fragment powieści, tłumacząc w dodatku z wersji w języku francuskim. Również w wypadku obu wielkich przedstawicieli polskiej poezji wpływ Nobla na ich obecność na hiszpańskim rynku wydawniczym był prawdopodobnie decydujący. Obecnie czytelnicy hiszpańskojęzyczni, którym wcześniej zarówno Miłosz, jak i Szymborska byli całkowicie nieznani, mają do dyspozycji przekłady ich twórczości – w wypadku Miłosza, reprezentatywną próbkę, w wypadku Szymborskiej, praktycznie całość dorobku poetki.

Los caminos de los Premios Nobel de Literatura polacos hacia el lector hispanohablante

El Premio Nobel de Literatura, además del prestigio que supone para los galardonados, fomenta la traducción de su obra y la hace accesible a los lectores de todo el mundo. Los cuatro ganadores polacos del premio, a saber, Henryk Sienkiewicz, Władysław Reymont, Czesław Miłosz y Wisława Szymborska, han encontrado un camino hacia el público de lengua española. No obstante, en el caso de Sienkiewicz el impacto del premio parece que fue mínimo: su prosa era del gusto de la época y en España fue un éxito editorial aún antes del Nobel, a pesar de que la calidad de las traducciones era deficiente. En cuanto a Los campesinos de Reymont, el texto completo de la novela posiblemente se tradujera al castellano gracias a la concesión del galardón a su autor, puesto que antes se disponía tan solo de un extracto que fue traducido del francés y que, curiosamente, sigue publicándose en el siglo XXI, pese a todos sus defectos. Al final, si se trata de dos grandes representantes de la poesía polaca, la influencia del Nobel resultó decisiva para su presencia en el mercado editorial hispano. En la actualidad el público de lengua española, para el que los dos poetas eran desconocidos absolutos, dispone de traducciones de su escritura, en el caso de Miłosz, de una muestra representativa, en el de Szymborska, prácticamente de todo el conjunto.