El analitismo y sus consecuencias discursivas

  • Janusz Bień Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych
Słowa kluczowe: analityczność; odmiany funkcjonalne języka; strategie dyskursywne

Abstrakt

Analityczność i jej konsekwencje dyskursywne

Według najbardziej rozpowszechnionej definicji, analityczność polega na wyrażaniu treści poprzez dwie (lub więcej) formy językowe, z których jedna ma charakter leksykalny, a druga – funkcyjny. Zarówno w obrębie tego samego języka, jak i w ujęciu kontrastywnym zjawisko pozostaje w opozycji do syntetyczności, gdyż tą samą treść język jest w stanie wyrazić w sposób skondensowany, nie uciekając się do elementów funkcyjnych.

Istnieją dwie metody ujęcia zjawiska w sposób kwantytatywny. Pierwsza, tradycyjna, polega na obliczeniu średniej liczby morfemów w słowie (im większy współczynnik, tym większy stopień analityczności języka). Druga metoda, o charakterze gramatyczno-formalnym, polega na obliczeniu frekwencji wszystkich jednostek funkcyjnych w języku ogólnym lub w jego odmianach specjalistycznych.

Artykuł dostarcza danych liczbowych charakteryzujących analityczność w ujęciu gramatyczno-  formalnym i podejmuje próbę ustalenia zależności między stopniem analityczności tekstów funkcjonalnych a niektórymi mechanizmami dyskursywnymi.

El analitismo y sus consecuencias discursivas

En su acepción más corriente, el analitismo consiste en expresar un significado en dos (o más) formas lingüísticas entre las cuales una es portadora de sentido léxico y la otra es por su naturaleza funcional y sinsemántica. En el seno de una lengua o en el plano contrastivo, el fenómeno se opone al sintetismo que, normalmente, consiste en condensar la información léxica o gramatical en una sola unidad lingüística.

En la investigación lingüística se utilizan dos métodos de evaluar el analitismo de manera cuantitativa. El primero, más tradicional, consiste en establecer el número de morfemas por palabra de promedio en una secuencia textual acabada. El segundo enfoque, gramático-formal, consiste en calcular la frecuencia de palabras funcionales dentro de una lengua o en sus variantes funcionales.

En el presente estudio nos interesa establecer alguna relación entre el grado de analitismo de los lenguajes especiales (calculado según el método gramático-formal) y algunas de sus características discursivas.

Bibliografia

Bień, J. (2013a). “Objetividad discursiva. Estudio contrastivo hispano-polaco”. Estudios Hispánicos 21 (en prensa).

Bień, J. (2013b). El estilo nominal en español y en polaco. Lublin: Polihymnia.

Bień, J.(2014). Analitismo en polaco y en español. Estudio contrastivo. Materiały z III Foro de Lingüística Hispánica, Poznań 2013. Poznań: UAM (pendiente de publicación).

Cowgill, W. (1963). “A search for universals in Indo-european diachronic morphology”. En: J. H. Greenberg (ed.). Universals of Language. Cambridge, Mass.: The M.I.T. Press, p. 114-141.

Ehret, K. L. (2012). Analyticity and syntheticity in east african English and British English: a register comparison. Freiburg: Albert-Ludwigs-Universität. En línea: http://www.freidok.uni-freiburg.de/volltexte/5804/pdf/KLEhret_BA_Thesis.pdf

Encyklopedia Językoznawstwa Ogólnego. Red. K. Polański. Wrocław: Ossolineum, 2003 (EJO).

Gawełko, M. (1986). “Kilka różnic typologicznych pomiędzy językiem polskim i francuskim”. Języki obce w szkole 30/4, p. 291–297.

Gawełko, M. (2001). “Sobre la tendencia analítica de algunas lenguas romances: español, italiano y portugués”. Revista Española de Lingüística 31/2, p. 393–412.

Gawełko, M. (2010). “Sur la tendance analytique du polonais”. Lingua Posnaniensis 52: 2010 s.39-54.

Greenberg, J. H. (1968). Anthropological Linguistics. New York: Random House.

Greenberg,J.H.(1960).“A quantitative approach to the morphological typology of language”. International Journal of American Linguistics 26, p. 178–194.

Moreno Cabrera, J. C. (2003). “Síntesis y análisis en las lenguas: crítica de la tipología morfológica clásica y de algunas de sus aplicaciones sincrónicas y diacrónicas”. Estudios de Lingüística de la Universidad de Alicante17, p. 465–504.

Szmrecsanyi, B. (2009). “Typological Parameters of Intralingual Variability: Grammatical Analyticity Versus Syntheticity in Varieties of English”. Language Variation and Change 21, p. 319–353.

Szmrecsanyi, B. (2012). “Analyticity and syntheticity in the history of English”. En: T. Nevalainen, E. Closs Traugott (eds.). The Oxford Handbook of the History of English. New York: Oxford University Press (en prensa). En línea: http://www.benszm.net/publications.html; consulta: 13.03.2012).

Opublikowane
2019-10-21
Dział
Artykuły