Święcenia zakonników w diecezji kujawskiej w pierwszej połowie XVI wieku

Krzysztof Kaczmarek

Krzysztof Kaczmarek Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w Poznaniu

Słowa kluczowe: XVI wiek; diecezja kujawska; święcenia; zakonnicy

Abstrakt

Niniejsza praca nawiązuje do ogłoszonych wcześniej wyników badań nad zjawiskiem święceń duchowieństwa zakonnego przez biskupów w diecezjach gnieźnieńskiej oraz płockiej w XV i XVI wieku. Analiza zawartości ksiąg czynności pontyfikalnych biskupów kujawskich z pierwszej połowy XVI wieku, a także kwerenda przeprowadzona w wybranych księgach włocławskiego konsystorza pozwoliła zidentyfikować ponad 100 nieznanych wcześniej przedstawicieli kleru zakonnego, pochodzących głównie z klasztorów położonych na terenie diecezji kujawskiej, którzy odebrali z rąk tamtejszych ordynariuszy i sufraganów niższe oraz wyższe święcenia.

Bibliografia

Andrzejewska A., Kajzer L.: Klasztor dominikanów w Brześciu Kujawskim, w: Klasztor w mieście średniowiecznym i nowożytnym, red. M. Derwich, A. Pobóg-Lenartowicz, Wrocław–Opole: Lahrcor 2000, s.533-546.

Bilska - Ciećwierz M.: Instytucje życia religijnego, w: Dzieje diecezji włocławskiej, t. I: Średniowiecze, red. A. Radzimiński, Włocławek: Oficyna Wydawnicza „Lega” Włocławskiego Towarzystwa Naukowego 2008, s.35-69.

Biskup M.: Średniowieczna sieć klasztorów w państwie zakonu krzyżackiego w Prusach, „Zapiski Historyczne” 64(1999), z. 1, s. 35-61.

Bruski K.: Opactwa cystersów w Oliwie, Pelplinie i Byszewie – ich miejsce w dziejach Pomorza, „Studia Pelplińskie” 18(1987), s. 17-32.

Bruździński A.: Rola i znaczenie zakonów na terenie diecezji włocławskiej do roku 1818, w: Stromata historica in honorem Romani Mariae Zawadzki. Studia historyczne ofiarowane Romanowi Marii Zawadzkiemu w 70. rocznicę urodzin, red. J. Urban, Kraków: Wydawnictwo Naukowe Papieskiej Akademii Teologicznej 2006, s.763-843.

Czacharowski A.: Uposażenie i organizacja klasztoru norbertanek w Żukowie od XIII do połowy XV w., Toruń: Towarzystwo Naukowe w Toruniu 1963.

Dąbrowski K.: Rozwój wielkiej własności ziemskiej klasztoru cysterek w Żarnowcu, Gdańsk: Zakład Narodowy im. Ossolińskich 1970.

Dworzaczek W.: Górka Łukasz, h. Łodzia (1482-1542), w: PSB, t. VIII, Wrocław–Kraków–Warszawa: Zakład Narodowy im. Ossolińskich, PAU 1959-1960, s.409-412.

Gąsiorowski A.: Święcenia w diecezji kujawskiej na przełomie XV i XVI wieku, „Roczniki Historyczne” 67(2001), s. 79-105.

Kaczmarek K.: Święcenia duchowieństwa we Włocławku w 1516 r., „Zapiski Historyczne” 78(2013), z. 4, s. 103-117.

Karczewski D.: Dzieje klasztoru norbertanek w Strzelnie do początku XVI wieku, Inowrocław: PTH 2001.

Karczewski D.: Franciszkanie w monarchii Piastów i Jagiellonów w średniowieczu, Kraków: Avalon 2012.

Karczewski D.: Konwent franciszkanów inowrocławskich w średniowieczu, „Ziemia Kujawska” 10(1994), s. 13-29.

Kłoczowski J.: Dominikanie polscy nad Bałtykiem w XIII wieku, „Nasza Przeszłość” 6(1957), s. 83-126.

Kubiak W.: Dzieje Lubrańca w dokumentach źródłowych, Toruń: Wydawnictwo Adam Marszałek 2005, s. 183.

Kubicki R.: Środowisko dominikanów kontraty pruskiej od XIII do połowy XVI wieku, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2007.

Kujawski W., Archiwum Diecezjalne we Włocławku. Przewodnik po zasobach, „Studia Włocławskie” 6(2003), s. 501-526.

Kujawski W.: Wykazy święconych z najstarszej księgi akt działalności biskupów włocławskich (Kurozwęckiego i Przerębskiego – lata 1496-1511), „Archiwa, Biblioteki i Muzea Kościelne” 72(1999), s. 23-111.

Maciejewski J., Zyglewski Z.: W sprawie początków klasztoru karmelitów w Bydgoszczy, „Nasza Przeszłość” 87(1997), s.375-380.

Monasticon Cisterciense Poloniae, t. II, red. A. M. Wyrwa, J. Strzelczyk, K. Kaczmarek, Poznań 1999.

Mozga J.: Dzieje konwentu paulinów w Brdowie, „Studia Claromontana” 5 (1984), s.394-470.

Możejko B., Kaczor D., Śliwiński B.: Zarys dziejów klasztoru dominikańskiego w Gdańsku od średniowiecza do czasów nowożytnych (1226/1227-1835), w: Archeologia Gdańska, t. I, Gdańsk: Wydawnictwo Uniwersytetu Gdańskiego 2006, s. 137-214.

Muznerowski S.: Lubraniec (monografia), Włocławek: Włocławskie Wydawnictwo Diecezjalne 1910, s. 40-43.

Pabin A.: Bydgoszcz, w: Klasztory bernardyńskie w Polsce w jej granicach historycznych, red. E. Wyczawski, Kalwaria Zebrzydowska: Calvarianum 1985, s. 35-40.

Pociecha W.: Drzewicki Maciej h. Ciołek (1467-1535), PSB, t. V, Kraków: PAU 1939-1946, s. 409-412.

Pociecha W.: Działalność synodalna biskupa Macieja Drzewickiego w diecezji włocławskiej (1514-1531), „Studia Theologica Varsaviensia” 7(1969), nr 1, s.133-171.

Pociecha W.: Dzierzgowski Mikołaj h. Jastrzebiec (ok. 1490-1559), PSB, t. VI, Kraków: PAU 1948, s.145-150.

Pociecha W.: Maciej Drzewicki, kanclerz, arcybiskup gnieźnieński, Kraków 1946.

Rybus H.: Prymas Maciej Drzewicki. Zarys biografii (1467-1535), „Studia Theologica Varsaviensia” 2(1964), nr 1/2, s. 229-262.

Spież J. A.: Początki klasztoru w Gdańsku na tle najstarszych fundacji dominikańskich, w: Dominikanie. Gdańsk − Polska − Europa, red. D. A. Dekański, A. Gołembnik, M.Grubka, Gdańsk−Pelplin: Bernardinum 2003, s.167-184.

Trajdos T. M.: U zarania karmelitów w Polsce, Warszawa: PAN 1993.

Urban W.: Karnkowski Jan, PSB, t. XII, Wrocław–Warszawa–Kraków: Zakład Narodowy im. Ossolińskich. Wydawnictwo Polskiej Akademii Nauk 1966-1967, s. 74-76.

Witkowski R.: Praedicare manibus. Zakon kartuzów w Europie Środkowej od początku XIV do połowy XVI wieku, Salzburg 2011 (Analecta Cartusiana 285, cz. 1-2).

Wyrwa A. M.: Rozwój sieci klasztornej zakonów mniszych, kanoniczych i żebrzących na Kujawach i w Ziemi Dobrzyńskiej w średniowieczu, „Ziemia Kujawska” 12(1997), s.53-80.

Wyrwa A. M.: Średniowiczna sieć klasztorów w Wielkopolsce i na Kujawach. Stan, potrzeby badań i wstępna analiza problemu, w: Zakony i klasztory w Europie Środkowo-Wschodniej X-XX wiek, red. H. Gapski, J.Kłoczowski, Lublin: Instytut Europy Środkowo-Wschodniej 1999, s.76-146.

Zyglewski Z.: Stan badań nad dziejami klasztorów kujawskich do ich kasat, w: Historiograficzna prognoza 2000. Stan i potrzeby badań nad dziejami regionów kujawsko-pomorskiego i sąsiednich, pod red. M. Grzegorza, Bydgoszcz: Wydawnictwo Uczelniane 2000, s.109-152.