Expression du concept ‘mariage’ en droit français et ‘małżeństwo’ en droit polonais - étude de corpus

Ksenia Gałuskina; Paulina Mazurkiewicz

Ksenia Gałuskina Uniwersytet Śląski w Katowicach
Paulina Mazurkiewicz Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II w Lublinie, Wydział Nauk Humanistycznych

Słowa kluczowe: pojęcie; termin; relacje konceptualne; relacja hiponimiczna; małżeństwo

Abstrakt

Wyrażanie pojęcia ‘mariage’ w prawie francuskim i ‘małżeństwo’ w prawie polskim - analiza korpusowa

Przedmiotem artykułu jest analiza porównawcza francuskiego pojęcia ‘mariage’ i polskiego ‘małżeństwo’ wyrażonych odpowiednimi terminami w prawie francuskim i polskim. Terminy zostały wyszukane w bazach informacji prawnej dla języków francuskiego i polskiego, które, w ramach niniejszego opracowania, posłużyły jako korpus tekstów specjalistycznych z zakresu prawa. Na wstępie przedstawiono definicje pojęcia, a także logiczne i ontologiczne relacje pojęciowe. W dalszej części opracowania, omówiono dwa oblicza pojęć ‘mariage’ i ‘małżeństwo’: uniwersalne i porównywalne – charakterystyczne dla danej wspólnoty narodowej. Następnie przedstawiono terminy wyrażające omawiane pojęcia, ze szczególnym uwzględnieniem relacji hiponimicznych oraz problemów tłumaczeniowych związanych z terminem mariage w znaczeniu ‘zawarcie małżeństwa’. We wnioskach wskazujemy na fakt, że pojęcia ‘mariage’ i ‘małżeństwo’ są kompatybilne jedynie częściowo, ponieważ każdy system prawny pojmuje je inaczej.

Bibliografia

Aristote, 2002, Catégories, Paris, Seuil, coll. « Points Essais ».

Cabré Maria Teresa, 1998, La terminologie. Théorie, méthode et applications, Ottawa, Presses de l’Université et Paris, Armand Colin.

Depecker Loïc, 1996, « L’inventivité terminologique », Le livre de l’année, Paris, Larousse, 349-351.

Depecker Loïc, 2003, Entre signe et concept : éléments de terminologie générale, Presses de la Sorbonne nouvelle, Paris, réimpression 2009.

De Saussure Ferdinand, 1916, Cours de linguistique générale, réédition 1995, Paris, Payot.

Gaudin François, 1996, « Terminologie : l’ombre du concept », Meta, La dénomination, numéro spécial, Montréal, Les Presses de l’Université de Montréal, 41, 4, 604-621.

ISO 1087, 1990, Terminologie – Vocabulaire, Edition bilingue, Genève, Organisation internationale de normalisation.

Kocourek Rotislav, 1991, La langue française de la technique et de la science (2e éd.), Wiesbaden, Oskar Brandstetter.

Roche Christophe, 2008, « Quelle terminologie pour les sociétés de l’information ? », Cahiers de linguistique, 33/1, 139-160.

Cornu Gérard, 2004, Vocabulaire juridique, Paris, PUF.

Gałuskina Ksenia, 2013, « Korpusy w pracy tłumacza » [in :] T. Piotrowski & Ł. Grabowski (Eds.), The Translator and the Computer (Proceedings of a Conference held in Wrocław, April 20–21, 2012, organized by the Philological School of Higher Education and C&M Localization Centre), Wrocław: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Filologicznej we Wrocławiu, 73-88.

Gałuskina Ksenia, Sycz Joanna, à paraître, « Latin maxims and phrases in the Polish, English and French legal systems – the comparative study », Studies in Logic, Grammar and Rhetoric 34 (47).

Gottot Salomé, 2011, « Le Conseil constitutionnel et le mariage », 8e Congrès français de droit constitutionnel, http://www.droitconstitutionnel.org/congresnancy/comn1/gottott1.pdf, DW 29.10.2013

Lamarche Marie et Lemouland Jean-Jacques, 2011, « Mariage : généralités » [in :] Répértoire du droit civil Dalloz.

Lerat Pierre, 1995, Les langues spécialisées, Paris, PUF.

Mazurkiewicz Paulina, 2009, « Autour du concept et du terme de mariage / małżeństwo : énoncés définitoires français et polonais dans le discours théologique », Roczniki Humanistyczne, LVII, Lublin, KUL, 163-174.

Mazurkiewicz Paulina, 2010, « La terminologie française et polonaise du mariage : entre le présupposé existentiel et les moyens linguistiques d’expression du concept », [in :] Dutka-Mańkowska Anna, Giermak-Zielińska Teresa (dir.), Des mots et du texte aux conceptions de la description linguistique, Warszawa, WUW, 342-350.

Mazurkiewicz Paulina, à paraître, « La relation concept – terme sur l’exemple de la terminologie du mariage dans le Code de Droit Canonique », RILA (Rassegna italiana di linguistica applicata).

Mezglewski Artur et Tunia Anna, 2007, Wyznaniowa forma zawarcia małżeństwa cywilnego, Warszawa, C.H. Beck.

Pietrzykowski Krzysztof (éds.), 2012, Kodeks rodzinny i opiekuńczy. Komentarz. Wyd. 3, Warszawa, C.H. Beck.

Thoiron Philippe, Arnaud Pierre, Béjoint Henri, 1996, « Notion d’‘archi-concept’ et dénomination », Meta, XLI, 4, 512-524.

Tognini Bonelli Elena, 2010, « Theoretical overview of the evolution of corpus linguistics » [in :] O’Keeffe Anne et McCarthy Michael (éds.), The Routledge handbook of corpus linguistics, London, Routledge, 14-27.