From Metareference to Storytelling: Multimodality in Contemporary American Fiction

Grzegorz Maziarczyk

Grzegorz Maziarczyk Katolicki Uniwersytet Lubelski Jana Pawła II, Wydział Nauk Humanistycznych

Słowa kluczowe: multimodalność; książka totalna; metareferencyjność; William H. Gass; Steve Tomasula; Jonathan Safran Foer; Willie Masters’ Lonesome Wife; VAS: An Opera in Flatland; Strasznie głośno; niesamowicie blisko

Abstrakt

Od metareferencyjności do storytelling: Multimodalność we współczesnej prozie amerykańskiej

Celem niniejszego artykułu jest omówienie wykorzystania multimodalności, czyli jednoczesnego użycia werbalnych i niewerbalnych środków semiotycznych, w prozie amerykańskiej od powieści postmodernistycznej z lat sześćdziesiątych do najnowszych przykładów tekstów, które odchodzą od konwencjonalnego, czysto werbalnego formatu. W pierwszym z omawianych utworów, Willie Masters’ Lonesome Wife Williama H. Gassa multimodalność wiąże się z obsesyjną autotematycznością, typową dla wysokiego postmodernizmu, oraz wykorzystaniem potencjału metaforycznego książki jako obiektu: metaforyczna ekwiwalencja książki i ciała tytułowej bohaterki stanowi rdzeń przedstawienia interakcji między książką a czytelnikiem. Podobnie jak Willie Masters’ Lonesome Wife także VAS: An Opera in Flatland Steve’a Tomasuli wykorzystuje potencjał semiotyczny ekwiwalencji między książką i ciałem i zawiera wyraźne elementy metareferencyjne; utwór ten jednak wychodzi poza autotematyczne rozważania na temat statusu dzieła literackiego: dla Tomasuli VAS jako książka i powieść staje się ucieleśnieniem przejścia od człowieczeństwa do postczłowieczeństwa. Z kolei w powieści Jonathana Safrana Foera Strasznie głośno, niesamowicie blisko, ostatnim z omawianych utworów, multimodalność służy głównie opowiedzeniu historii i tym samym wymiar metareferencyjny tego utworu zostaje tylko zasugerowany poprzez zestawienie słów z obrazami.

Bibliografia

Foer, Jonathan Safran. Extremely Loud & Incredibly Close. Boston and New York: Mariner Books, 2005.

Gass, William H. Willie Masters’ Lonesome Wife. TriQuarterly Supplement Number Two. Evanston: The Northwestern University Press, 1968.

Gibbons, Alison. Multimodality, Cognition, and Experimental Literature. New York and London: Routledge, 2012.

Hallet, Wolfgang. “The Multimodal Novel: The Integration of Modes and Media in Novelistic Discourse.” Narratology in the Age of Cross-Disciplinary Narrative Research. Ed. Sandra Heinen and Roy Sommer. Narratologia 20. Berlin and New York: Walter de Gruyter, 2009. 129-153.

Kaufmann, Michael. “The Textual Body: William Gass’s Willie Master’s [sic] Lonesome Wife.” Critique: Studies in Contemporary Fiction 35.1 (1993): 27-42

McCaffery, Larry. The Metafictional Muse: The Works of Robert Coover, Donald Barthelme, and William H. Cass. University of Pittsburgh Press, 1982.

McHale, Brian. Postmodernist Fiction. London and New York: Methuen, 1987.

Pier, John. “Intermedial Metareference: Index and Icon in William Gass’s Willie Masters’ Lonesome Wife.” The Metareferential Turn in Contemporary Arts and Media: Forms, Functions, Attempts at Explanation. Ed. Werner Wolf. Amsterdam and New York: Rodopi, 2011. 97-124.

Saal, Ilka. “Regarding the Pain of Self and Other: Trauma Transfer and Narrative Framing in Jonathan Safran Foer’s Extremely Loud & Incredibly Close.” Modern Fiction Studies 57.3 (2011): 453-476.

Samuels, Rolf. “Willie Masters’ Lonesome Wife as Pornographic Critique.” Richard Henry with Rolf Samuels and Karen Schiff, ed. Willie Masters’ Lonesome Wife by William H. Gass. A Casebook. Champaign, London, Dublin: Dalkey Press, n.d. <http://www.dalkeyarchive.com/book/?GCOI=15647100601620> N. pag. (11 April 2011)

Tomasula, Steve. VAS: An Opera in Flatland. Art and design by Stephen Farrell. Chicago: The University of Chicago Press, 2004. The first edition published in 2002.

Uytterschout, Sien, and Kristiaan Versluys. “Melancholy and Mourning in Jonathan Safran Foer’s Extremely Loud and Incredibly Close.” Orbis Litterarum 63.3 (2008): 216-236.